KUNST IS LANG (en het leven is kort)

Elise 't Hart verzamelt en presenteert geluiden, om ons bewust te maken van hun verhalende kracht en betekenis. Zo richtte ze het Instituut voor Huisgeluid op: een archief van geluiden die binnen de muren van je eigen woning een gevoel van huiselijkheid oproepen. En in een intiem werk vangt ze de kwetsbare nachtelijke ademhaling van haar dochtertje van anderhalve maand, gevolgd door haar totaal veranderde ademhaling wanneer ze anderhalf jaar oud is. Elise heeft ook aandacht voor geluiden die onze hersenen normaal gesproken juist wegfilteren: in tijden van lockdown presenteerde ze het geroezemoes van mensen als een troostrijke herinnering, en voor een nieuw project verdiept ze zich in de aantrekkingskracht en de verschillende verschijningsvormen van ruis. 

Wessel Verrijt maakt hoge sculpturen, bestaand uit een skelet van hout of gegoten aluminium waaraan gevonden materialen hangen, zoals textiel, karton of netten, maar ook een dakgoot, of objecten van keramiek of cement. Hij wekt zijn creaties tot leven door er performers in te laten kruipen en ze door een tentoonstellingsruimte te laten bewegen, als hybride wezens die tussen mens en materiaal inzitten.  

Je kunt het werk van Joppe Venema zien als een antenne voor stralingen of energieën die buiten onze menselijke waarneming vallen. In zijn objecten, installaties en foto's maakt hij het effect van meetbare signalen zichtbaar, zoals de elektriciteit die hij uit kleine hoeveelheden aarde haalt om een lampje te laten branden of de grote klap stroom die door een object wordt gestuurd en op fotopapier een spectaculair silhouet achterlaat, met een vlammend 'aura' eromheen. Maar Joppe is net zo geïnteresseerd in wat zich niet laat kwantificeren, zoals het spirituele idee van energiebanen die tussen verschillende heilige plekken op aarde lopen, of het gebruik van elektromagnetische straling om je lichaam op celniveau weer in balans te brengen. 

Fotograaf Natascha Libbert legt vast welke invloed mensen hebben op de natuur, in foto’s die zowel beeldschoon als sinister zijn. Een donkerblauwe poel water in een bruin rotsachtig landschap, met een onnatuurlijk gele kraag langs de randen, het gevolg van een giftig meer dat is ontstaan na koperwinning op Cyprus. Of een dun struikje, dat wapperend in de wind nog net niet bezwijkt onder de greep van een zwart stuk plastic. Soms is het ook de natuur zélf die vernietigt: op het Canarisch eiland La Palma fotografeerde Natascha in 2021 de gevolgen van de vulkaanuitbarsting. Een dikke laag as die een auto bedekt, of een verwoeste bananenplantage. Vrijwel al haar werk laat zien dat het idee van maakbaarheid niet houdbaar is: er is altijd wel iets dat het perfecte plaatje verstoort. Natascha’s vrije werk wordt ook gevoed door werk in opdracht, onder meer voor De Volkskrant, de scheepvaart en KLM, en met name die laatste opdrachtgever levert een interessante contradictie op - hoe rijm je het maken van indringende foto's over de verwoesting van de aarde met werken voor een grote vervuiler? 

In de tekeningen en schilderwerken van Kars Persoon zijn mensfiguren steeds de basis, meer specifiek hoe een individu zich verhoudt tot anderen. Hoe Kars dit thema vervolgens visueel uitvoert, is gedurende verschillende periodes gevoed door literatuur en filosofie.Zo gaf hij zijn figuren een tijdlang een statische houding en een schetsmatig gezicht, als uitdrukking van de filosofie van Levinas over 'de Ander' als iemand die je niet zonder meer kunt kennen of mag inkapselen in je eigen wereldbeeld. Onder invloed van de procesfilosofie van Whitehead, over de continue wording en groei van de wereld, werd zijn werk meer fragmentarisch en bombastisch. En tegenwoordig worden de mensfiguren in Kars' tekeningen en schilderijen gevormd en overwoekerd door organische structuren, mede ingegeven door Goethes Die Metamorphose der Pflanzen.

Op 3 september beginnen we aan een nieuwe reeks Kunst is Lang! In deze laatste herhaling uit de zomerrubriek, draagt Luuk de aflevering met Questions Collective voor. Het gesprek is opgenomen in mei 2023, in de context van de serie 'Kunst is Collectief', die tot stand kwam in samenwerking met onderzoeksprogramma Collective Making van kunstacademie ArtEZ in Arnhem.In deze aflevering hoor je met welke regels en afspraken je de negatieve kanten van collectief werken zoveel mogelijk kunt vermijden. 

Nog twee weken te gaan tot het team van Kunst is Lang weer zongebruind achter de burelen plaatsneemt. Voor het zover is, tipt Luuk twee afleveringen waarin zijn gesprekspartners indruk op hem hebben gemaakt. Deze week: het gesprek met Roland Schimmel uit juni 2024.

Over drie weken zijn we terug met gloednieuwe afleveringen!Tot die tijd kiezen bestuursleden van Mister Motley opnames uit het archief die ze opnieuw onder de aandacht willen brengen. Deze week: algemeen bestuurslid Simone Wegman kiest de opname met Fiona Lutjenhuis, die gepubliceerd is in oktober 2024. 

Het team van Kunst is Lang is het 'zomerweer' ontvlucht, en keert begin september terug voor een nieuwe reeks afleveringen. Tot die tijd tippen bestuursleden van Mister Motley hun favoriete opnames uit het archief. Deze week hoor je de keuze van algemeen bestuurslid Simone Wegman, voor het gesprek met Nicoline van Harskamp uit november 2020.

Het team van Kunst is Lang is met zomervakantie, maar vanaf begin september hoor je weer nieuwe afleveringen.Om de zomer door te komen, hebben bestuursleden van Mister Motley elke week een aflevering uit het archief voor je geselecteerd. Deze week hoor je de keuze van secretaris Stijn Elshuis, voor het gesprek met Anne Wenzel, opgenomen in mei 2024.  

Kunst is Lang heeft een zomerpauze! Begin september zijn we weer terug met een reeks nieuwe afleveringen. Tot die tijd hoor je elke week een opname uit het archief, geselecteerd door een van de bestuursleden van Mister Motley.Bestuursvoorzitter Barbara Visser brengt graag de aflevering met Tina Farifteh nog eens onder de aandacht, opgenomen in december 2023. 

Kunst is Lang is met vakantie. Begin september zijn we weer terug met een reeks nieuwe afleveringen. Tot die tijd hoor je elke week een opname uit het archief, geselecteerd door een van de bestuursleden van Mister Motley. Deze week de keuze van secretaris Stijn Elshuis: het gesprek met Kasper Bosmans, uit september 2024.

Kunst is Lang heeft een zomerpauze! Begin september zijn we weer terug met een reeks nieuwe afleveringen. Tot die tijd hoor je elke week een opname uit het archief, geselecteerd door een van de bestuursleden van Mister Motley. We beginnen met een keuze van bestuursvoorzitter Barbara Visser, voor de aflevering met Yeb Wiersma uit september 2017. 

Het werk van Katja Mater gaat over tijd. Over hoe die geconstrueerd wordt, welke verschillende vormen er van zijn en hoe we tijd beleven. Soms verwijst Katja er letterlijk naar, zoals in de reeks Time is an Arrow, Error. Het zijn beschilderde en betekende fotoprints van gefragmenteerde, klok-achtige figuren, die uit hun normale verband geraakt zijn.Het feit dat een mensenleven eens ophoudt, en wat dat doet met de tijdsbeleving van degene die achterblijft, leidde tot de twee-kanaalsvideo-installatie When things fall apart,  gemaakt in de periode nadat Katja’s vader overleed en voor de dood van Katja's moeder. Op het linkerscherm glijdt de camera over handgeschreven teksten - bezwerende woorden om met de schok van de dood om te gaan - en op het rechterscherm zijn filmbeelden van luchten te zien, met daarvoor collages en tekeningen in de vorm van hemellichamen.En dan is er nog het tijdsaspect van een foto, een belangrijk thema in de tentoonstelling No Longer, Not Yet in Fotomuseum Antwerpen, waarin Katja reageert op de fotografische collectie van meer dan 4 miljoen objecten. Verschillende foto's in het archief zijn zo kwetsbaar dat ze nog maar een kort 'lichtleven' voor zich hebben, een beperkt aantal uur blootstelling aan licht voordat ze onherroepelijk vervagen. Ze bestaan niet langer in het moment waarop ze zijn geschoten, en worden bewaard voor een toekomst die er nog niet is.    

Bodil Ouédraogo studeerde zes jaar geleden af aan de modeopleiding van de Rietveld Academie, maar heeft sindsdien haar praktijk verder uitgebreid richting beeldende kunst. Startpunt voor haar werk is vaak een onderzoek naar de verschillende elementen die samen een identiteit vormen. Zo bedrukte ze voor het werk My Hair, a Border een vlag met een afbeelding van haar eigen haar, dat als een landsgrens over het oppervlak kronkelt - een beschouwing op de culturele context van ‘zwart haar’.Onderdeel van haar afstudeerwerk was de video Porte la Richesse, waarin mensen in Burkina Faso tonen hoe ze met trots en plezier bewegen in hun traditionele grand boubou: een enorm vierkant kledingstuk, zo wijd als je je armen kunt spreiden, dat door de versiering en veelheid van stof status en rijkdom uitstraalt. Voor een performance in het Stedelijk Museum maakte Bodil vijf half transparante plastic versies, die door dansers werden gedragen en zo de grand boubou's van een nieuwe context voorzagen. En voor de meest recente serie werken, onder de naam Framed Intimacy, is de verzameling van uit hout gesneden beelden uit West-Afrika van Bodils vader de bron. Bodil groeide er tussen op, en zocht naar manieren om zich opnieuw te kunnen verbinden met de specifieke lichaamshoudingen die worden weergegeven. Ze blaast ze op tot ware grootte, waarbij bijvoorbeeld gevouwen handen worden geïsoleerd en uitgevoerd in glas, aluminium of beton. Zo functioneren ze als zelfstandige objecten, of in het geval van glas als transparante lagen waarachter modellen bewegen, en kunnen poses van toen en die van toeschouwers nu zich gelijkwaardig tot elkaar verhouden. 

Anouk De Clercq maakt videowerken, vaak in zwart-wit, waarin de animatie of het gefilmde beeld even belangrijk is als het speciaal daarvoor gecomponeerde geluid. Anouk creëert zachte werelden, waar je als bezoeker wordt verwelkomd en tot rust kunt komen. In de animatiefilm Bird Song zijn twee vogels op een tak de enige levende wezens in een verder lege wereld. Ze passen het lied dat ze fluiten aan op de zon die achter hen op- of ondergaat.  In Helga Humming poseert de Amerikaanse kunstenaar, zangeres en actrice Helga Davis in de stijl van een klassiek Renaissance portet, als hedendaags antwoord op een traditie waarvoor in de voorbij eeuwen hoofdzakelijk witte, mannelijke machthebbers in aanmerking kwamen. Ze draagt een zwarte, geplooide jurk met daarboven een zwart harnas, en houdt in haar rechterhand een lichtgevende bol. Terwijl ze ons waardig en strijdbaar aankijkt, horen we een omarmende polyfone compositie van geneuriede klanken. En in het werk One staat Helga zwijgend voor een rij microfoons, terwijl de ruimte om haar heen gevuld lijkt te worden met meerdere stemmen die een hedendaags protestlied ten gehore brengen - een oproep tot het verlaten van beperkende tegenstellingen als zwart-wit, man-vrouw, of mens-dier.  Helga Humming en One zijn tot en met 13 juli 2025 te zien in de tentoonstelling What Cannot Be Held: hedendaagse stemmen uit de Belgische kunst in De Brakke Grond in Amsterdam. 

An van. Dienderen is filmmaker en cultuurwetenschapper, en als docent en artistiek onderzoeker verbonden aan KASK & Conservatorium in Gent. De rode draad in haar werk is het problematische idee van neutraliteit in documentaire, en de vermeende objectiviteit van technische middelen zoals de filmcamera. Haar film Lili gaat bijvoorbeeld over Kodak die voor de kleurbalans van camera's de witte huid als norm neemt, met als resultaat dat elk huidtype dat niet aan die norm voldoet een afwijking vormt en alleen met extra moeite in beeld gebracht kan worden. In de film Prism onderzoekt An samen met samen met regisseurs Rosine Mbakam uit Kameroen en Eléonore Yameogo uit Burkina Faso de effecten en eventuele oplossingen van de scheve machtsverhouding ten opzichte van mensen van kleur in onze beeldcultuur. Vlaams Cultuurhuis De Brakke Grond in Amsterdam vertoont tot en met 13 juli Ans werk Cherry Blossoms, waarin een tolk in een verlaten Europees Parlement na een schijnbaar neutraal begin verwondering en betrokkenheid in haar vertaling toelaat. En misschien wel haar meest confronterende project tot nu toe, de film Kopiraet, die op dit moment wordt gemonteerd. An onderzoekt met professor antropologie Hugo DeBlock hoe om te gaan met het collectief eigendom van beelden op de republiek Vanuatu, een eilandengroep in Oceanië. Hoe kunnen filmbeelden genomen door Westerse filmmakers op een correcte manier terugkomen bij hun brongemeenschap, en is het mogelijk om jezelf als witte, Westerse filmmaker van je koloniale blik te ontdoen?  

Fotograaf Sarah Mei Herman maakt analoge portretten van mensen die ze langdurig volgt en met tussenpozen van enkele jaren vastlegt. Het zijn verstilde beelden waarop de geportretteerden intiem en kwetsbaar ogen, met peinzende blikken of juist gesloten ogen, en in een liggende, zittende of een afwachtende staande houding.   Sarah Mei heeft een speciale interesse voor de relaties tussen mensen. Vanuit haar wens te ervaren hoe het zou zijn om met een broer of zus op te groeien, volgt ze bijvoorbeeld al zo'n twintig jaar drie koppels van broers en zussen, die steeds worden vastgelegd op momenten waarop hun levens aan het veranderen zijn. En voor de reeks Julian en Jonathan, begin dit jaar verschenen als fotoboek, legt ze het opgroeien van haar twintig jaar jongere halfbroer Jonathan vast, en de fluctueringen in zijn relatie met Sarah Mei's vader. Haar werkwijze levert ontroerende beelden op, die de geportretteerden uittillen boven de dagelijkse werkelijkheid en het verstrijken van de tijd zichtbaar maken. 

Voordat Fleur van Dodewaard aan een werk op papier begint, bouwt ze een denkbeeldig veld van inspiratiebronnen en observaties, waarbinnen het te maken werk geboren zal worden. Vervolgens probeert ze de hectiek van het dagelijks leven buiten te sluiten en haar gedachten stil te zetten, zodat haar lichaam de controle krijgt over wat er op papier komt. Dat kunnen tekens zijn die doen denken aan kalligrafie, sierlijk uitwaaierende zinnen in een onleesbare taal, of lijnen en krabbels in allerlei kleuren - zolang het resultaat maar zeggingskracht heeft en afwijkt van wat ooit eerder getoond is. In de tentoonstelling Black Grass/Love Letters, tot en met 24 augustus te zien in het Kröller-Müller Museum, wordt een selectie van tekeningen vergezeld door voorwerpen die ze achter de schermen van het museum vond en tot sculpturen combineerde. De uitdaging is met deze relatief eenvoudige middelen toch een poëtisch samenspel te creëren.

In foto's en films onderzoekt Petra Noordkamp hoe onze ervaringen en herinneringen van invloed zijn op hoe we architectuur en de stedelijke omgeving beleven.   In de film De moeder, de zoon en de architect zien we een bolvormige kerk in een Siciliaans dorpje. De Italiaanse architect bleek de vader te zijn van Petra's oude vakantieliefde, die op zijn beurt later de gevangenis in is gegaan voor het vermoorden van zijn moeder. Via teksten en voice-overs worden beelden van de kerk verknoopt met deze bizarre geschiedenis, en met ideeën over film en over het rollenspel dat een vakantieliefde is.  En in de film Beweeg maar niet verhoogt het claustrofobische houten huisje in Tokio, waar Petra drie maanden een residentie deed vlak nadat haar partner overleed, haar angst voor aardbevingen en het verdriet over haar pas overleden partner. Petra's werk verkent hoe onze bagage bepaalt hoe we naar onze omgeving kijken, en hoe gebouwen invloed op je uitoefenen.