De Wereld Volgens Hammelburg | BNR

1. Waarvoor stemden de Zuid-Afrikanen? Ze kozen een nieuw parlement en wat wij zouden zeggen de Provinciale Staten. De grote vraag was of de belangrijkste oppositiepartij, de Democratic Alliance, de macht van de grootste partij, het African National Congress, zou kunnen indammen. Dat lukt alleen in de Westkaap een beetje, maar verder, en zeker landelijk, was ANC, met 57 tegen 22 procent, toch de grote winnaar. 2. ANC wordt geteisterd door interne verdeeldheid. Speelde dat een rol? Minder dan verwacht, want het blijft voor de kiezers toch de partij van Nelson Mandela en dus een symbool voor de beëindiging van de apartheid. ANC is sinds 1994 ononderbroken aan de macht. Maar voor veel mensen is het ook een partij van mismanagement, corruptie en nepotisme. Oud-president Zuma moest in 2017 aftreden wegens grootschalige corruptie. 3. Een groot deel van de jeugd bleef weg. Waarom? Uit protest. Voor jongeren zijn de problemen vaak schrijnend. De werkeloosheid is met 27 procent heel hoog, in veel gebieden is gebrek aan huisvesting en werken elektriciteit en watervoorziening nauwelijks. De criminaliteit is enorm. De economische macht is nog veel in handen van de witte minderheid. Er zijn vage beloftes gedaan om land van witten af te nemen en over te dragen aan zwarten net als in Zimbabwe maar dat is niet gebeurd. Gelukkig maar, trouwens. 4. Kan de huidige president, Ramaphosa, het land voldoende hervormen? Dat moeten we hopen. Hij is in elk geval slim en behendig. Oud-vakbondsvoorzitter, voormalig ondernemer. Hij is, met een geschat vermogen van 500 miljoen euro, een van de rijkste mensen van het land. Maar hij heeft ook opmerkelijke vrienden, zoals de omstreden Venezolaanse president Maduro. 5. Hoe ontwikkelt Zuid-Afrika zich economisch en maatschappelijk? Het goede nieuws is de positie van vrouwen, die echt is verbeterd. Maar met een groei van 1,2 procent en inflatie van 5 procent is de economie instabiel. Het land verliest zijn concurrentiepositie, het onderwijs is gebrekkig, en de kloof tussen arm en rijk is enorm. Onder witten is de werkloosheid sinds 1994 nooit boven de 8 procent geweest, onder zwarten en kleurlingen nooit onder de 25 procent. Veelzeggende cijfers. Dank, René Laks. In de Wereld volgens Hammelburg beantwoord ik elke zaterdag 5 vragen over een internationaal thema. Heeft u een onderwerp, stuur dan een tweet naar @BNR of mail naar onlineredactie@bnr.nl See omnystudio.com/listener for privacy information.

1. Wat maakt deze walvis een wapen? Het dier had een soort halsband om, vermoedelijk om een camera of pistool aan te bevestigen. De Noorse vissers zeggen dat het een opmerkelijk tam, vriendelijk dier was. Op de halsband stond Apparatuur uit St. Peterburg, en deskundigen zeggen dat de Russische marine al sinds de jaren 80 dolfijnen en walvissen traint voor het opsporen en onschadelijk maken van vijandelijke wapens. 2. Starten de Russen hiermee een nieuwe wapenrace in zee? Die was er al. De Amerikanen begonnen al tijdens de Vietnamese Oorlog dolfijnen en zeeleeuwen te trainen omdat ze gemakkelijk zijn af te richten, heel snel en heel diep kunnen duiken en bijzonder scherpe ogen hebben. Ze zijn ideaal voor bijvoorbeeld het opsporen van zeemijnen. Bij de Amerikanen staat het programma gewoon op de defensiebegroting. 3. Is het inzetten van dieren niet barbaars? Nou, op de manier waarop de Russen en Amerikanen het doet valt dat nog mee. Maar door de geschiedenis heen zijn dieren gebruikt, en vaak misbruikt. De Romeinen staken varkens in brand en joegen ze naar de vijand, waar de gillende dieren paniek zaaiden onder de vijandelijke olifanten. In de Eerste Wereldoorlog werden honden gebruikt als koeriers, en daarbij sneuvelden ze vaak. De Russen gebruikten in de Eerste Wereldoorlog zelfmoordhonden als antitankwapen. 4. Is er op nationaal of internationaal niveau protest? Voor zover ik weet niet, terwijl dieren toch al duizenden jaren worden gebruikt tijdens oorlogen en als wapen. Het is natuurlijk ook iets anders dan dierproeven voor de cosmetische of farmaceutische industrie. 5. Wat is het populairste dier in oorlogstijd? Ontegenzeggelijk de postduif, die al sinds Bijbelse tijden bekend is als communicatiemiddel. De Romeinen gebruikten postduiven, Genghis Khan, Karel de Grote, De Duitsers in de Eerste Wereldoorlog, die de duiven van cameras voorzagen, en zelfs nu worden ze nog gebruikt. In Frankrijk en Engeland vervoeren ze bloedmonsters naar afgelegen gebieden, in Amerika helpen ze bij het opsporen van gezonken schepen. En, oh ja, Julius Reuter, de oprichter van het eerste, en nog steeds bestaande persbureau Reuters, gebruikte postduiven tussen Berlijn en Parijs voor het afleveren van beursberichten. Dank, Sietske Jonkers. In de Wereld volgens Hammelburg beantwoord ik elke zaterdag vijf vragen overeen internationaal thema. Hebt u een onderwerp, stuur dan een tweet naar @BNR of mail naar onlineredactie@bnr.nl See omnystudio.com/listener for privacy information.

1. Wat is de aanleiding? De herdenking van D-Day, de landing van de geallieerde strijdkrachten in juni 1944. Dat wordt een enorme happening in Portsmouth en daar kan de president van de Verenigde Staten simpelweg niet ontbreken. Aan het oostfront was de Russische overwinning in Stalingrad het belangrijkste keerpunt, aan het westelijke front was dat D-Day. 2. Waarom een staatsbezoek? De Britten hadden misschien wel een andere optie: Trump alleen uitnodigen voor de ceremonie. Maar ze kozen voor een officiële uitnodiging door de koningin en dat maakt het automatisch een staatsbezoek. Whitehall heeft die twee opties ongetwijfeld tegen elkaar afgewogen, maar alleen een bezoek, en geen staatsbezoek, zou een enorme belediging zijn geweest. Niet alle Britten zijn weg van Trump, maar de president van de Verenigde Staten is geen paria. 3. Heeft het iets met de Brexit te maken? Het zou me niet verbazen. Een van de belangrijkste argumenten van de Brexiteers is dat het VK zelf handelsakkoorden kan sluiten. EU-lidstaten mogen dat niet zelfstandig doen. Een handelsakkoord met de VS staat bovenaan het Britse verlanglijstje en Trump heeft al een aantal keren gezegd dat ook hij staat te popelen. 4. Bij zijn vorige bezoek, vorig jaar, ging Trump zowat met pek en veren het land uit. Komt er een herhaling? Ja, dat was wat, met een gigantische zeppelin in de vorm van Trump met een luier aan. Er was behoorlijk wat verontwaardiging onder de Britten. Het hardst was de Londense burgemeester Sadiq Khan die Trump het diametraal tegenovergestelde noemde van 'de Londense waarden, zoals inclusie, diversiteit en verdraagzaamheid'. De inmiddels beroemde voorzitter van het Lagerhuis, John Bercow, kon er ook wat van. Die was ertegen dat Trump het parlement zou toespreken. Dat is geen verworven recht, maar een eer, zei hij toen. Trump mocht even thee drinken met Elizabeth, veilig op afstand, in Windsor. Dit keer zullen de criticasters moeten buigen. 5. Dus het luxepakket, met een staatsdiner en een toespraak voor het parlement? Ja, en waarom niet? De Chinese president Xi kreeg die eer ook, en hij is de onvervalste dictator van een zeer wreed regime. Amerika is een democratie, en Donald Trump is het gekozen staatshoofd. De Britten, en wij ook, hebben zeer veel reden om op D-Day dankbaarheid te tonen aan de Amerikanen. Dank, Lauren Benfield. In de Wereld volgens Hammelburg beantwoord ik elke zaterdag vijf vragen over een internationaal thema. Hebt u een onderwerp, stuur dan een twee naar @BNR of email naar onlineredactie@bnr.nl.See omnystudio.com/listener for privacy information.

1. Mogen wij Schotland zien als een Engelse kolonie? Nee, hoewel Schotland vanaf de Romeinse tijd tot de late Middeleeuwen onafhankelijk was. In de 13de eeuw werden Engeland en Schotland verenigd, maar in de daaropvolgende eeuwen woedde een aantal onafhankelijkheidsoorlogen. In 1707 ontstond Groot-Brittannië, en ondanks twee opstanden van de Jakobijnen, moeten we Schotland en Engeland echt zien als gelijkwaardige Britse landen. 2. Mag Schotland een referendum over onafhankelijkheid uitschrijven? Jazeker. In 2014 is dat ook gebeurd, in overleg met de toenmalige Britse premier Cameron. Londen vindt het een afschuwelijke gedachte, maar legt de separatistische beweging, die ook in de Schotse politiek stevig is vertegenwoordigd, geen strobreed in de weg. In 2014 was 38 procent van de kiezers voor onafhankelijkheid, maar 62 procent wilde gewoon bij Groot-Brittannië blijven horen. Door de Brexit is de kans op een nieuw referendum beslist reëel. 3. Kan een onafhankelijk Schotland lid worden van de Europese Unie? Jazeker, maar hoe dat dan moet is onduidelijk. Formeel zou het nieuwe land het lidmaatschap moeten aanvragen en met unanimiteit door de andere landen worden aanvaard. Dat duurt normaal een jaar of vier, maar misschien zou het in dit geval sneller kunnen. Het EU-lidmaatschap overnemen van het Verenigd Koninkrijk kan in elk geval niet. 4. Met of zonder EU-lidmaatschap, wat zou onafhankelijkheid betekenen? Het lastigst lijkt me het financiële en fiscale stelsel. Er bestaat een Engelse en Schotse pond, maar die zijn uitwisselbaar. Er moet een onafhankelijk munt komen, maar ook een grens, douane, tariefsystemen. Eigenlijk opnieuw een Brexit-traject. En het nieuwe land moet lid worden van de Verenigde Naties, de Wereld Handelsorganisatie, de NAVO en ga maar zo door. Echt heel ingewikkeld. 5. Gaat het gebeuren? Ik denk van niet. De Schotten zijn trots op hun geschiedenis, taal en cultuur, maar ze zijn ook echt wel Britten. Dat de koningin het grootste deel van haar tijd doorbrengt in haar Schotse kasteel Balmoral, is meer dan een symbool. Ze zijn echt aan elkaar verknocht, de Schotten en de Engelsen. Maar door de Brexit weet je het maar nooit, want daar zijn de Schotten woedend om. Dank, Robert Boelen. In de Wereld volgens Hammelburg behandel ik elke zaterdag vijf vragen over een internationaal thema. Hebt u een onderwerp, stuur dan een tweet naar @BNR of mail naar onlineredactie@bnr.nl.See omnystudio.com/listener for privacy information.

1. Luxemburg? Wat moet China met dat piepkleine landje? Luxemburg leeft goeddeels van zijn financiële sector. Het gaat dus om geld. Door het akkoord stapt Luxemburg in de financiering van de Nieuwe Zijderoutes. De Luxemburgse beurs kan bovendien rechtstreeks zaken doen met de beurs van Shenzhen voor de handel in groene obligaties, dus leningen voor milieuvriendelijke investeringen. Er komt geen Chinese weg of spoorlijn in Luxemburg. Dus geen partijtje Chinese vechtsport. 2. Mag dat zonder toezicht of toestemming van de EU? Simpel gezegd: ja, het mag. Italië zoekt het trouwens ook vooral in het meepikken van een financieel graantje. Maar dat is wel het eerste G-7-land dat een deal sluit, al zijn het alleen nog maar memoranda van overeenstemming, dus geen verdragen. EU-lidstaten mogen niet apart handelsverdragen sluiten, maar daar is in dit geval geen sprake van. 3. Hoe zit het dan met de havens van Piraeus, Rotterdam, en Duitse, Franse en Italiaanse havens? Piraeus is inderdaad Chinees, en een derde van de terminal in Rotterdam ook. Het is een demagogische vergelijking, maar toch: Nederland is de derde investeerder in de Verenigde Staten. Trump piept een hoop, maar daar hoor je hem niet over. Ahold sloot een fusie met Delhaize mag ook gewoon. Dus wat is er, strikt genomen, dan tegen Chinese aankopen in Europa? In elk geval heeft de EU op die vraag geen antwoord. 4. Intussen maakt de EU zich zorgen over de Chinese opmars. Dat is absoluut zo, vooral in Oost-Europa. Maar zorgen maken, daar koop je niets voor. Bovendien zitten in het consortium dat de Nieuwe Zijderoutes beheert, talrijke Europese belangen, ook Nederlandse. Dus het is allemaal een beetje piepen voor de Bühne. 5. Op een top met president Xi lagen de opvattingen onder de EU-leden nogal uiteen. Zeker, Duitsland was eigenlijk heel mild over China, Frankrijk juist heel knorrig. Maar toen bestelde Xi ter plekke 300 Airbus-vliegtuigen. Daar zeg je geen nee tegen, dus weg was het gepruttel van Macron. Dank, Mark van Harreveld. In de Wereld volgens Hammelburg beantwoord ik elke zaterdag vijf vragen over een internationaal thema. Hebt u een onderwerp, stuur dan een tweet naar @BNR of mail naar onlineredactie@bnr.nl.See omnystudio.com/listener for privacy information.

1. Wat is het Noorse en Zwitserse model precies? Noorwegen, en ook Liechtenstein en IJsland, zijn lid van de zogenoemde Europese Economische Ruimte. Dat betekent vrij verkeer van goederen, personen en diensten, meebetalen aan de EU, maar geen stemrecht en niet in de douane-unie. Zwitserland zit niet in de Europese Economische Ruimte, maar wel in Schengen. De toegang tot de EU-markt is geringer dan in het Noorse model. Zwitserland onderhandelde er zes jaar met de EU over en de deal bestaat uit honderden aparte verdragjes, die steeds worden bijgesteld. 2. Waarom willen Noorwegen en Zwitserland deze modellen? Omdat ze geen lid wilden worden van de EU zo simpel is het. In Noorwegen stemde de bevolking in enkele referenda tegen het lidmaatschap, vooral om de eigen soevereiniteit te waarborgen. Zwitserland is traditioneel gepassioneerd neutraal en wil nergens bij horen, maar is omringd door EU-lidstaten en koos dus uit pragmatische overwegingen voor samenwerking. 3. Als het VK voor deze modellen gaat, is er dan nog steeds een open grens? Noorwegen, Zwitserland, Liechtenstein en IJsland zijn alle vier Schengenlanden, dus voor de meeste Europeanen zijn het feitelijk open grenzen. Het VK is geen lid van Schengen, maar zou in zon constructie moeilijk onder het vrije vervoer van mensen en goederen uit kunnen. 4. Betekenen deze modellen feitelijk: lid van de EU, wel betalen maar geen stemrecht? Zo voelt het wel, en dat is waarom Brexiteer Boris Johnson zegt dat het VK dan wordt gereduceerd tot een kolonie van de EU. De harde kern van de Brexiteers vindt het dus allemaal niets. 5. Wat zouden de voordelen zijn van het VK van zon model? Een redelijk mens zou zeggen: doe nou maar, want formeel stappen jullie uit de EU, je hoeft niet naar de Brusselse pijpen te dansen en je houdt wel de voordelen. Maar ja, wie momenteel onder de Britten de stem van de redelijk weet te ontwaren, mag zijn vinger opsteken. Dank, Ruben Schermers. In De Wereld volgens Hammelburg beantwoord ik elke zaterdag vijf vragen over een internationaal thema. Hebt u een onderwerp, stuur dan een tweet naar @BNR of mail naar onlineredactie@bnr.nl.See omnystudio.com/listener for privacy information.

1. Van wie is de Golan hoogvlakte? Israël veroverde de Golan in 1967 op Syrië, en volgens de VN en het internationale recht is het bezet gebied. Israël zelf vond dat formeel ook, tot 1981, toen het de Golan Hoogvlakte Wet aannam, die stelt dat het gebied onder de jurisdictie, het bestuur en de wet van Israël valt. Strikt genomen is dat niet hetzelfde als annexatie, maar de VN-Veiligheidsraad vatte het in een resolutie wel zo op, en verwierp de legitimiteit van de Israëlische wet. 2. Waarom erkent Donald Trump de annexatie wél? Om politieke redenen. Op 9 april zijn er in Israël verkiezingen, en Trump wil premier Bibi Netanyahu een steuntje in de rug geven. Dat is dus openlijke bemoeienis met de interne aangelegenheden van een ander land. Hij had immers ook tot na de verkiezingen kunnen wachten. Het is ook binnenlandse Amerikaanse politiek, want het voor Trump belangrijke smaldeel van evangelische kiezers wilde het al heel lang. En tenslotte om Iran een hak te zetten. 3. Staat Amerika hier alleen in? Ja. Vrijwel de hele wereld is het oneens met Trump, en de Europese Unie stapte, via het permanente lid Frankrijk, meteen naar de Veiligheidsraad. Veel landen vinden dat Israël alle in 1967 bezette gebieden moet teruggeven, maar er zijn ook landen zoals Nederland die zeggen: wat er uiteindelijk met die gebieden gebeurt, moet onderdeel zijn van een vredesregeling, en daarop moet je niet vooruit lopen. 4. Het is toch ondenkbaar dat Israël ooit tot teruggave van de Golan bereid zou zijn? Zeg nooit nooit. Kort voor de Syrische burgeroorlog was Israël met president Assad aan het onderhandelen over gedeeltelijke teruggave, en ze waren al een heel eind. Die onderhandelingen liepen via de Turkse president Erdogan, wat je je nu bijna niet meer kunt voorstellen. De situatie is nu veranderd, omdat Iran en Hezbollah zich inmiddels in Syrië hebben ingegraven, ook vlakbij de Israëlische grens. 5. Maakt die Amerikaanse erkenning veel uit? Voor Netanyahu en heel veel Israëliërs in elk geval wel. Of die nu zo aan de Golan hangen is niet meer de vraag. Het gaat ze om de dreiging van Iran en Hezbollah. Voor de verhoudingen in de wereld maakt het absoluut niets uit. Dank, Kenneth Leers. In de Wereld volgens Hammelburg beantwoord ik elke zaterdag vijf vragen over een internationaal thema. Hebt u een onderwerp, stuur dan een tweet naar @BNR of mail naar onlineredactie@bnr.nlSee omnystudio.com/listener for privacy information.

1. Waardoor neemt het extreme witte racisme toe en hoe voorkom je het? Christchurch was gruwelijk en voor Nieuw-Zeeland nieuw. Maar het is van alle tijden. Dan heb ik het niet over extremen, zoals nazi-Duitsland of de Zuid-Afrikaanse apartheid, of de Amerikaanse KKK, maar over het verheerlijken van het zuiver-witte ras, zoals je dat vindt in de Verenigde Staten, maar zeker ook in Europa. Denk aan de Noorse massamoordenaar Anders Breivik. Ik vrees dat je het niet kunt voorkomen, maar het zou helpen als regeringen en politieke partijen er veel vaker voor waarschuwden en niet als reactie op een aanslag. 2. Is er een samenhang tussen de war on terror en incidenten zoals die in Nieuw-Zeeland? Dat betwijfel ik. Denk eens wat verder terug. In de jaren vijftig werd Frankrijk geteisterd door ontelbare bomaanslagen door de Algerijnse onafhankelijkheidsbeweging. Of de Ierse IRA, die half Engeland opblies. Datzelfde gold voor de Duitse Rote Armee Fraktion en de Baader Meinhof Groep, de Rode Brigades in Italië en Japan. Dat waren, zou je kunnen zeggen, linksextremisten of anarchisten. Het begrip war on terror is verwarrend, want daarmee wordt eigenlijk alleen jihadistisch terrorisme bedoeld. 3. Moeten inlichtingendiensten hun accenten verleggen van moslimextremisten naar extreemrechtse groeperingen? Sterker nog: dat doen ze allang. Je kunt het lezen in het jaarverslag van de AIVD, maar ook van de FBI. In Amerika vinden dagelijks schietpartijen plaats en het zijn opvallend vaak rechtsextremisten. 4. Wat is de verantwoordelijkheid van sociale media in de toenemende islamofobie en wat kan de Nederlandse overheid doen aan platforms als 4chan en 8chan? De sociale media beginnen gelukkig wakker te worden, zeker na Christchurch. Maar in alle democratieën is de vrijheid van meningsuiting een groot goed, dus het is lastig. Platforms op het dark web zijn helemaal een probleem. Zelfs als overheden ze kunnen uitschakelen, dan komen er zo weer nieuwe bij. Wat dat betreft verschilt het niet veel van de georganiseerde misdaad. Daar kunnen we ook nooit echt van winnen. 5. Groeit de islamofobie alleen in westerse landen? In het Westen gaat het in het openbaar, ook in de politiek. Daardoor zien en voelen we het. Maar wat dacht je van China, met zijn campagne tegen de Oeigoeren? En van India, waar moslims worden geminacht en gediscrimineerd, terwijl het, op Indonesië na, nota bene het grootste moslimland ter wereld is. Daar horen we minder van, maar de haat is er. Dank, Adem Mustafa. In de Wereld volgens Hammelburg beantwoord ik elke zaterdag vijf vragen over een internationaal thema. Hebt u een onderwerp, stuur dan een tweet naar @BNR of mail naar onlineredactie@bnr.nl See omnystudio.com/listener for privacy information.

1. Waar ligt Somaliland en hoe verhoudt het zich tot Somalië? Somaliland ligt aan de Golf van Aden, met aan de noordwestgrens Djibouti, aan de zuidwestgrens Ethiopië en aan de oostgrens Puntland. Op alle officiële wereldkaarten zijn Puntland en Somaliland onderdeel van Somalië. Puntland is een autonoom gebied, Somaliland beschouwt zichzelf als onafhankelijk. De relatie met Somalië heeft een bloedige geschiedenis, maar na de val van de Somalische dictator Mohammed Barre in 1991 en de burgeroorlog die daarop volgde, bleef Somaliland min of meer ongehinderd in de schaduw. Dat kwam ook omdat de aandacht van de wereld uitging naar het beruchte Black Hawk Down-incident en de slag om Mogadishu, waarbij 19 Amerikanen omkwamen. 2. Wat weerhoudt de internationale gemeenschap van erkenning? Wat zijn de consequenties van erkenning? In 1960 is het een paar dagen erkend als onafhankelijk land, toen het Britse protectoraat werd beëindigd en Italië onafhankelijkheid gaf aan Somalië. Somaliland stemde toen zelf in met een unie tussen beide landen. Een catastrofale fout. Sindsdien kijkt de hele wereld de andere kant op, want iedereen is bang voor oorlogen zoals na de afsplitsing door Eritrea van Ethiopië en Zuid-Soedan van Soedan. 3. Het lijkt en democratische oase in de regio, is dat ook zo? Precies zoals je zegt: het lijkt op een democratie. Het heeft drie partijen, een gekozen president, een parlement en een soort House of Lords, een rechtssysteem, staatsradio en tv met redelijke onafhankelijkheid. Het is een relatief vredig land, ook al omdat het in een regio van rivaliserende stammen maar één clan heeft. 4. Zijn er ook misstanden in Somaliland? Jazeker, maar dat komt vooral door het isolement. Somaliland is het op drie na armste land ter wereld. Dat leidt tot criminaliteit. En volgens sommige bronnen is het een broedplaats voor de radicale islam. 5. Heeft Nederland betrekkingen met Somaliland? Nee, geen enkel land erkent Somaliland en dus zijn er geen diplomatieke betrekkingen. Op de website van het ministerie van Buitenlandse Zaken staat een reisadvies, en ook dat er geen consulaire bijstand is. Dit zinnetje is veelzeggend: Bent u in Somalië? Verlaat het land dan zo snel mogelijk. Dat geldt voor heel Somalië, inclusief Somaliland. Dank, Harmen Rebel. In de Wereld volgens Hammelburg beantwoord ik elke zaterdag vijf vragen over een internationaal thema. Hebt u een onderwerp, stuur dan een tweet naar @BNR of mail naar onlineredactie@bnr.nlSee omnystudio.com/listener for privacy information.

Het plan heeft een naam: kostprijs plus 50. Dus: de gastlanden moeten de volledige kosten van de stationering gaan betalen, en daar bovenop 50 procent. Over korting valt te praten, maar in feite worden de Amerikaanse soldaten huurlingen, in Qatar, Bahrein, Djibouti, Turkije, Italië, Duitsland, Japan en ga zo maar door we praten over 800 bases in 80 landen. Sommige landen, zoals Duitsland, Zuid-Korea en Japan, betalen nu al miljarden. Als je, zoals Trump, op het punt staat een defensiebegroting te presenteren van 750 miljard dollar, dan telt elke miljard aan de debet kant, en er zijn twee groepen die het prachtig vinden: links Amerika, dat al die buitenlandse bases ouderwets imperialisme vindt, en rechts, dat het met Trump eens is dat Washington niet s werelds beschermengel is. Klein detail: het verhaal klopt niet . In 1823 ontwikkelde president Monroe een doctrine waarmee Amerika het recht claimde militair in te mogen grijpen op het eigen halfrond, als de veiligheid van de Verenigde Staten in gevaar was. Die doctrine is in de loop van de eeuwen uitgebreid, voor het laatst door George Bush, als argumentatie om Afghanistan en Irak binnen te vallen. Om snel en efficiënt militair te kunnen toeslaan, moet je binnen schootsafstand, zogezegd vliegtuigen, soldaten, startbanen en woonruimte ter beschikking hebben. Vanuit Turkije val je Syrië aan, vanuit Qatar en Bahrein Irak. En mocht er oorlog met Iran komen, dan is een basis in Irak handig. Dat zegt Trump zelf. En bij de basis in Duitsland staat het fenomenaal goede Amerikaanse ziekenhuis waar gewonde of getraumatiseerde Amerikaanse soldaten worden opgevangen. Veel bondgenoten beschouwen kostprijs plus 50 als afpersing. Sommige landen, zoals Qatar en Bahrein, zwemmen in het oliegeld en zullen er hun schouders over ophalen. Maar of Duitsland, Zuid-Korea en Japan het lef hebben om het concept van huurlingen af te wijzen dat moet ik nog zien. See omnystudio.com/listener for privacy information.

1. Vreemd dat het VK eerst de artikel 50 brief heeft gestuurd en vervolgens de onderhandelingen is gestart. Is dit een fout geweest of is dit bewust in die volgorde gedaan? Dat kan niet anders. Een lidstaat kan alleen zelf uit de EU stappen, en daarvoor een beroep doen op art. 50. De Britten moesten de procedure dus zelf starten. Die procedure mag maximaal twee jaar duren. Gelukkig zeggen steeds meer betrokkenen: zon deadline is eigenlijk een slag in de lucht. De wereld vergaat niet als je die een beetje uitstelt, al kun je ook zeggen: daarmee los je de problemen niet op, je schuift ze alleen voor je uit. 2. Artikel 50 zou kunnen worden ingetrokken. Is het denkbaar dat het VK dit aanvaardt om opnieuw te kunnen gaan onderhandelen? Ja, daarover heeft het Europese Hof een uitspraak gedaan: de Britten kunnen art. 50 intrekken. Het zou mooi zijn, maar de kans lijkt me gering. Dat ze zich dan later opnieuw in zon procedure zouden storen, lijkt me hoogst onwaarschijnlijk. 3. Wie naar de economische, historische en machtspolitieke factoren kijkt, moet concluderen dat de EU een razend succes is. Hoe komt het toch dat de EU dit niet aan haar eigen publiek verkocht krijgt? Omdat steeds meer Eurosceptici die conclusie tegenspreken. Tegen een economische unie hebben ze niet zoveel bezwaar, maar dat om een voorbeeld te noemen Brussel uitmaakt of en hoe vliegveld Lelystad wordt ontwikkeld, en niet Den Haag, vinden ze een flagrante inbreuk op de soevereiniteit van de lidstaten. 4. Zou de groeiende onvrede binnen de EU, het VK en de uiteindelijke Brexit een positief effect kunnen hebben op hervormingen binnen de EU? Dat hopen veel politici in de lidstaten en Brussel inderdaad. Simpel gezegd: de voorstanders van bijvoorbeeld een Nexit, een Frexit of een Italexit zullen zich nog eens achter de oren krabben. In Italië zie je dat het duidelijkst. Daar is de anti-Europa-stemming echt omgeslagen. Of dat ook hervormingen vergemakkelijkt, is wel érg optimistisch. 5. Zou het VK, wanneer het de EU heeft verlaten, andere ontevreden EU-lidstaten overhalen om ook die route te kiezen? Daar geloof ik niks van. Ze kijken wel uit, want het is gemakkelijker om nieuwe overeenkomsten te sluiten met één gesprekspartner: Brussel. De afkeer die jij in je gesprekken met Britten voelt, heeft ermee te maken dat zij zich simpelweg nooit Europeaan hebben gevoeld. Het gaat dus niet om specifieke landen. Dank, Willem van Haaren. In De Wereld volgens Hammelburg beantwoord ik elke zaterdag vijf vragen over een internationaal thema. Hebt u een onderwerp, stuur dan een tweet naar @BNR, of mail naar onlineredactie@bnr.nlSee omnystudio.com/listener for privacy information.

1. Donald Trump zegt: berecht IS-strijders in hun geboorteland. Andere landen, zoals Nederland, voelen daar niets voor. Hoe zit het juridisch? Lastig. Zijn het misdadigers of oorlogsmisdadigers? Dan hebben ze recht op een proces. Zijn het krijgsgevangenen? Dan moeten ze volgens de Geneefse Conventies na een oorlog worden vrijgelaten. Na 9/11 bedacht de regering-Bush een nieuwe categorie, vijandige strijders, maar wat je met die mensen doet staat niet in wetboeken of internationale verdragen. Het gevolg was Guantánamo, waar nog steeds een groep gevangenen zit die nooit is berecht en die niemand wil hebben. Als voor de IS-strijders geen oplossing komt, dreigt een nieuw soort Guantánamo. 2. Frankrijk heeft met Irak afgesproken dat 13 Fransen dáár worden berecht. Goede oplossing? Vind ik wel. Irak zegt: deze strijders worden verdacht van misdaden tegen Irak het kalifaat lag immers deels in Irak dus wij gaan ze berechten. Niet terug naar Frankrijk, dus, want strikt genomen hebben ze daar geen misdrijf begaan. Het zou een model kunnen zijn voor strijders met andere nationaliteiten. 3. Nederland wil ze niet terug. Is dat vol te houden? Ik betwijfel het. Je kunt volgens de Grondwet het staatsburgerschap niet aan een in Nederland geboren burger ontnemen, ook niet als sanctie voor buitenlandse krijgsdienst. Als je blijft zeggen: dit zijn terroristen, eigen schuld, dikke bult, werk je mee aan het creëren van een nieuw Guantánamo. Want ze moeten érgens heen, Irak bijvoorbeeld, of ze worden uitgemoord in de kampen die nu nog onder Amerikaans en Koerdisch toezicht vallen. 4. IS is in de eerste plaats de vijand van Assad. Waarom worden ze niet in Syrië berecht? Uitlevering aan Syrië zou betekenen dat je ze willens en wetens naar het vuurpeloton jaagt. Maar los daarvan: wij hebben geen diplomatieke betrekkingen met Syrië, dus kunnen er niet over onderhandelen. Misschien zouden de Russen kunnen bemiddelen, maar die branden er hun vingers niet aan, want een behoorlijk deel van de IS-strijders zijn Tsjetsjenen en Dagastanen. 5. Heeft Trump een punt? Ik vind van wel. Er is iets voor te zeggen dat elk land zijn eigen terroristen terughaalt en berecht. Maar je importeert dan ook potentieel terrorisme, door IS-strijders die worden vrijgesproken en sympathisanten. Lastige afweging. Dank, Jan Vanderveen. In de Wereld volgens Hammelburg beantwoord ik elke zaterdag vijf vragen over een internationaal thema. Hebt u een onderwerp, stuur dan een tweet naar @BNR, of mail naar onlineredactie@bnr.nlSee omnystudio.com/listener for privacy information.

1. Na de Eerste Wereldoorlog en tijdens de dekolonisatie trokken de westerse mogendheden allerlei grenzen. Wat zat daarachter? Simpel gezegd: macht. Paar voorbeelden: Sykes en Picot, die in 1916 rechte lijnen trokken op de kaart van het Midden-Oosten om het Ottomaanse Rijk te verdelen. Palestina, Trans-Jordanië en Irak werden Brits, het huidige Syrië en Libanon Frans, en Istanbul, de Turkse wateren en Armenië Russisch. Of het Jalta-akkoord aan het eind van de Tweede Wereldoorlog, toen de Sovjet-Unie en Amerika Europa verdeelden 2. Westerse landen hebben vaak dictators gesteund, om opstandige stammen te onderdrukken. Zou de wereld er anders uitzien zonder die steun? Misschien, maar die stammentwisten zijn ook niet mals. Denk aan Congo, Rwanda, India en Pakistan, Afghanistan. Het was trouwens niet alleen westers imperialisme, maar ook Russisch. In Afrika en Latijns-Amerika konden Russen en Amerikanen wat dat betreft tegen elkaar op. 3. Hadden de westerse landen er niet beter aan gedaan om de dictators die ze steunden op zijn minst te dwingen tot humaner bestuur? Dat is ook wel gebeurd. In Ivoorkust, bijvoorbeeld, kwam na de Franse koloniale periode Houphouet-Boigny aan de macht, een echte verlicht despoot, maar hij knokte voor de welvaart van zijn volk. Frankrijk en de rest van het Westen steunden hem volledig. Maar daar staat veel steun tegenover aan moordenaars als Pinochet in Chili en Castro in Cuba. Het onderdrukken van oppositie vonden Russen én westerse leider vaak geen punt, en eigenlijk in hun belang. 4. Gebeurt het nog steeds, en doet China inmiddels mee? Het gebeurt nog steeds. Denk aan de Amerikaanse steun aan Saoedi-Arabië, of de Russische steun aan Iran en de Oekraïense separatisten. China gelooft niet in bemoeienis met de interne aangelegenheden met andere landen, maar dat klink mooier dan het is. Zij steunen elk regime waarmee ze zaken kunnen doen. Hun imperialisme is puur economisch, of regionaal, zoals in het conflict over de Zuid-Chinese Zee. 5. Zien de Chinezen er brood in om op de regimes waarmee zij zaken doen ook druk uit te oefenen over bijvoorbeeld mensenrechten? Nee,dat is voor Chinezen vloeken in de tempel. Niet mee bemoeien, is hun mantra. Entrouwens, in China worden per jaar meer mensen geëxecuteerd dan in alle landenmet de doodstraf bij elkaar opgeteld. Dank,Ronald Weilers. In de Wereld volgens Hammelburg beantwoord ik elke zaterdag vijf vragen over een internationaal thema. Hebt u een onderwerp, stuurt dan een tweet naar @BNR of mail naar onlineredactie@bnr.nlSee omnystudio.com/listener for privacy information.

1. Amerika wekt de indruk verrast te zijn door nieuwe Russische raketten. Is dat waar of onderdeel van het spel? Het is niet nieuw en je zou het onderdeel van het spel kunnen noemen. Ook Obama heeft op het punt gestaan het verdrag op te zeggen. Experts van de NAVO zijn het met Trump eens: Rusland heeft een nieuwe generatie raketten voor de middellange afstand die vanaf land af te vuren zijn, en dat is inderdaad in strijd met het INF-verdrag. 2. Is het echt een bedreiging voor de wereldvrede? Ja, maar sinds de introductie van atoomwapens in 1945, hebben de nucleaire machten zich gelukkig laten leiden door zelfbeheersing. Dat is logisch, want de eerste die op de knop druk, luidt het einde van de wereld in. Aan de andere kant: als je in 1989 hebt afgesproken een hele generatie kernraketten te ontmantelen, wordt het evenwicht bedreigd als een van de partijen een nieuwe ontwikkelt. 3. Welke acties onderneemt het Westen om de wedloop in balans te brengen? Twee dingen: een politiek offensief met de NAVO om de Russen tot andere gedachten te brengen, en naar de tekentafel om zelf ook nieuwe raketten te ontwikkelen. Je moet hopen dat er onderhandelingen komen, waarin in de NAVO bijvoorbeeld de afweerraketsystemen uit Oost-Europa weghaalt, in ruil voor stopzetting van het nieuwe Russische wapenprogramma. 4. Is het niet naïef te denken dat beide zijden niet toch hun nucleaire arsenaal moderniseren? Ja, en dat doen ze ook, maar tot nu toe binnen de bestaande verdragen. Korte- en lange-afstandsraketten, voor zover die nog gewoon mogen om het zo maar uit te drukken verouderen of slijten. Er is veel onderhoud en soms worden raketsystemen vervangen. Maar dat is niet hetzelfde als het toevoegen van een verboden klasse raketten. 5. De ontwapeningsverdragen zijn alleen tussen Rusland en het Westen. Heeft China ons niet allang links en rechts ingehaald? China is inderdaad een enorm arsenaal aan het bouwen, en dat mág ook gewoon, want China maakt geen deel uit van de verdragen. Vandaar ook dat je onder diplomaten en experts veel hoort dat China het echte probleem is, en dat Amerika en Rusland het daar ook over eens zijn. Je moet dus hopen dat ze gaan heronderhandelen en China daarbij betrekken. Dank, Taco Vree. In de Wereld volgens Hammelburg beantwoord ik elke zaterdag vijf vragen over een internationaal thema. Hebt u een onderwerp, stuur dan een tweet naar @BNR, of mal naar onlineredactie@bnr.nlSee omnystudio.com/listener for privacy information.

1. De F-35 is de opvolger van De F-16. Kan dat oude toestel atoombommen vervoeren? Ja, en de Adviesraad Internationale Vraagstukken pleit ervoor die zogenoemde nucleaire taak te laten overnemen door de JSF. Het kabinet kibbelt daar nog over. VVD en CDA zijn voor, D66 en ChristenUnie zijn tegen. In 2013 besloot het kabinet Rutte-II het nieuwe toestel mét ophangsysteem voor atoombommen te kopen. De Kamer nam een motie aan die zich daartegen verzette, maar begin 2014 besloot het kabinet die motie naast zich neer te leggen. 2. Hebben alle NAVO-lidstaten een nucleaire taak? Nee. Er liggen atoombommen in Amerika, Frankrijk, het Verenigd Koninkrijk, Nederland, België, Duitsland, Turkije en Italië. In de andere landen niet. In Canada, Denemarken, Noorwegen en Spanje is het zelfs in vredestijd verboden. De acht luchtmachten van de landen mét bommen hebben een nucleaire taak, maar ook Denemarken, Noorwegen, Polen en Portugal. Van de 29 lidstaten hebben dus 12 een nucleaire taak, waaronder Nederland. 3. Is de retoriek van Trump niet een goede aanleiding voor Nederland om van die nucleaire taak af te zien? Dat zou zo zijn als hij alleen stond in zijn besluit het verdrag tegen middellange afstandswapens met Rusland op te zeggen. Maar dat voornemen had Obama ook al, en de NAVO is het roerend met Trump eens: Rusland schendt dat verdrag met nieuwe raketsystemen. Of dat raketsysteem echt bestaat en werkt, weet ik niet, maar de NAVO-leden zijn ervan overtuigd. 4. Maakt Nederland zich met atoombommen op ons grondgebied en jachtvliegtuigen die ze kunnen afschieten extra kwetsbaar voor een aanval? Ik denk van wel, maar het is een erg theoretische vraag. Een atoomaanval op de landen om ons heen België, Duitsland, Frankrijk, het Verenigd Koninkrijk zou ook Nederland van de kaart vegen. Je moet van alles afwegen: kwetsbaarheid, solidariteit, de-escalatie, het principe van nucleaire ontwapening. Je ziet het kabinet daarmee worstelen. 5. Staat dit alles niet haaks op het non-proliferatieverdrag? Formeel niet, want dat verdrag gaat over de productie en verspreiding van kernwapens. Het gaat niet over het opslaan van atoombommen. In 2017 nam de VN een verdrag tegen kernwapens aan. Alle kernmachten en NAVO-leden bleven weg bij de stemming. Alleen Nederland was er, en dat stemde tegen. In de Wereld volgens Hammelburg beantwoord ik elke zaterdag vijf vragen over een internationaal thema. Hebt u een onderwerp, stuur dan een tweet naar @BNR, of mail naar onlineredactie@bnr.nl See omnystudio.com/listener for privacy information.

1. Trump is door de knieën gegaan tot 15 februari. Wat gebeurt er daarna? Hij heeft de strijd met de Democratische leider Nancy Pelosi verloren. Maar onder geen beding laat hij de muur vallen. Hij wil kunnen zeggen: ik heb die muur beloofd, en die komt er dus ook. Maar hij is zich rotgeschrokken van de negatieve reacties en de ontwrichting van de samenleving. Dus ik vermoed dat hij oren heeft naar een compromis. 2. Waar zit de oplossing? Democraten en Republikeinen willen beide de illegale immigratie aanpakken. Clinton, Bush en Obama hebben al grote delen van een hek laten bouwen. Als de twee partijen vastleggen dat ze beide voor betere grensbewaking zijn en dat zijn ze en daar enige miljarden in willen investeren, zijn ze eruit. Maar dan moeten ze stoppen met drammen. Pelosi moet ophouden de muur immoreel te noemen. En Trump moet een nieuwe term kiezen, zoals waterdichte grensbewaking. De vraag is of ze bereid zijn hun haantjes- en hennetjesgedrag op te geven. 3. Trump dreigt met het argument van 'nationale veiligheid', want dan kan hij om goedkeuring van het Congres heen. Lukt hem dat? Ik betwijfel het. Afgelopen week getuigden de bazen van de veiligheidsdiensten in de Senaat over wat zij zien als echte bedreigingen. Ze noemden Noord-Korea, Chinese cyber-spionnage en Russische trollen, maar de woorden Mexico of nationale grens vielen niet. Dus dat lijkt me een hopeloze strategie. 4. Hoe erg was de sluiting van de regering? Heel erg, want bijna een miljoen ambtenaren konden hun huur of hypotheek niet meer betalen en geen eten op tafel zetten. Ze hebben zich massaal in de schulden moeten steken. Bedrijven begonnen eronder te lijden, de markten werden doodnerveus. De chaos op vliegvelden als gevolg van zich ziek meldende verkeersleiders en veiligheidspersoneel heb ik aan den lijve ondervonden, met annuleringen, onvoorstelbare rijen, wanhopige passagiers. Dat gun je echt niemand. 5. Op de man af: hoe groot is de kans dat de regering na 15 februari open blijft? Ik zou zeggen: zeker 75 procent. Ik durf er wel een flesje op te zetten. Als ik verlies, kan het alleen even duren voordat ik het kom afleveren, want de vraag is of ik uit Amerika weg kom. Dank, Willem de Jager. In de Wereld volgens Hammelburg beantwoord ik elke zaterdag vijf vragen over een internationaal thema. Hebt u een onderwerp, stuur dan een tweet naar @BNR, of mail naar onlineredactie@bnr.nlSee omnystudio.com/listener for privacy information.

1. Hoe afhankelijk is Europa van Russisch gas? Enorm. De Europese Unie haalt meer dan een derde van haar gas uit Rusland, met Duitsland als koploper en Italië als goede tweede. Ook Turkije is een mega-importeur. Als de nieuwe pijnlijn, Nord Stream 2, echt in bedrijf gaat, neemt de import alleen nog maar toe. 2. Nederland wil van het gas af. Leidt dat tot minder Russische import? Integendeel, de Russen zijn er dolblij mee. Nederland was tot nu toe netto-exporteur en dus een uitzondering: wij importeerden nauwelijks Russisch gas. Door het wegvallen van het Nederlandse aanbod, hebben de Russen een concurrent minder. 3. Rusland heeft om politieke redenen de gaskraan naar Oekraïne wel eens dichtgedraaid. Hoe weten we dat Poetin niet hetzelfde doet met Europa? Dat weten we niet zeker, maar wel bijna. In de eerste plaats zijn de EU en Turkije gigantische klanten, en de Russen kunnen zich het wegvallen van de inkomsten niet veroorloven. In de tweede plaats zitten in de conglomeraten die de gas- in- en uitvoer in handen hebben ook westerse aandeelhouders. Met Oekraïne kan Poetin zich wel een conflict veroorloven, maar met Turkije en de EU niet. 4. Trump dreigt met sancties tegen deelnemers in het Nord Stream 2 project. Bereikt hij daar wat mee? Wel iets. Hij wil dat Europa meer vloeibaar gas uit Amerika importeert. Dat hebben EU-commissievoorzitter Juncker en de Duitse regering ook toegezegd. Maar het is klein bier vergeleken bij het kolossale Russische aanbod, en bovendien is het Russische gas goedkoper dan het Amerikaanse. 5. Europese regeringen zeggen dat zij geen invloed hebben op Nord Stream 2. Is dat nou echt zo? Ja, ze zeggen dat het een project is van private ondernemingen. Ze gebruiken dat argument ook tegen Trump. Eerlijk gezegd vind ik het onzin. Als Brussel de Nederlandse plannen voor het vliegveld Lelystad kan verbieden, is er vast ook wel een truc om Nord Stream 2 tegen te houden. Maar daar hebben ze geen zin in vanwege die verslaving aan het Russische gas. Dank, Wim Schuiveling. In de Wereld volgens Hammelburg beantwoord ik elke zaterdag vijf vragen over een internationaal thema. Hebt u een onderweg, stuur dan een tweet naar @BNR of mail naar onlinredactie@bnr.nl See omnystudio.com/listener for privacy information.

1. Kun je zeggen dat de schuld voor Brexit bij Jean-Claude Juncker ligt? Als je de schuldvraag stelt, moet je natuurlijk in de eerste plaats naar de Britten zelf kijken. De Europese Unie heeft dat stompzinnige referendum niet bedacht. Toch is de Europese Commissie evenmin vrij van schuld. David Cameron heeft jarenlang hard op Junckers deur gebonsd met de klacht dat er veel teveel Oost-Europese migranten naar Engeland en Wales kwamen. Het antwoord was dan steeds heel formeel dat vrij verkeer van mensen ook voor de Britten gold. Dat weet ik wel, zei Cameron, maar ik heb er een probleem door en ik vraag om hulp. Juncker en de zijnen gaven niet thuis. Dat was bot en hooghartig. 2. Dragen de EU en Juncker ook schuld voor de migratiepolitiek? Dat vind ik niet. De EU is niets meer of minder dan de optelsom van de lidstaten. Dat er enorme verschillen zijn tussen bijvoorbeeld Hongarije en Nederland kun je Juncker niet verwijten. Behalve dat hij wel erg snel zijn neus ophaalt voor niet met hem meedenkende dwarsliggers. 3. Is Europa te passief, vooral op het gebied van zijn cultuur en intellectuele vermogen? Ik vind het jammer dat eurosceptici altijd zeggen dat we nooit een eenheid kunnen worden omdat we cultureel en intellectueel enorm verschillen. Ik ben het daar niet mee eens. Van de Acropolis tot het Anne Frank Huis, en van Socrates tot Shakespeare we omarmen heel veel van elkaars cultuur en geschiedenis. 4. Kan een nieuwe Commissievoorzitter veel verbeteren? Vast wel. Belangrijk is dat het iemand wordt die niet zo naar binnen gekeerd te werk gaat als Juncker, maar meer contact zoekt met de gewone Europese burger. En het niet afdoet met obligate optredens in het Europese Parlement. Minstens zo belangrijk is natuurlijk het team van commissarissen dat hij of zijn kiest. Het is trouwens de hoogste tijd om van die belachelijke regel af te stappen dat alle 27 lidstaten een commissaris moeten hebben. 5. Ik vind Rutte niet geschikt... Er wordt veel over gespeculeerd, maar volgens mij vindt hij zichzelf ook niet echt geschikt. Denk aan wat hij pas in Buitenhof zei: landelijke politiek is belangrijker dan Europese. Dank, Han Toussaint. In de Wereld volgens Hammelburg beantwoord ik elke zaterdag vijf vragen over een internationaal thema. Hebt u een onderwerp, stuur dan een tweet naar @BNR of mail naar onlineredactie@bnr.nlSee omnystudio.com/listener for privacy information.

1.Verandert het Ruslandonderzoek, nu Trump zijn meerderheid in het Huis kwijt is? De Democraten starten allerlei onderzoeken die de Republikeinen tot nu toe hebben geblokkeerd. Ze gaan de belastingaangiftes opeisen, die Trump tot nog toe heeft geweigerd vrij te geven, ze gaan de activiteiten van het bedrijf van Trump in Rusland onderzoeken, ze duiken in het ontslag van FBI-directeur Comey, ze bekijken het zwijggeld dat Trump zou hebben betaald aan twee vrouwen. Kortom: ze gaan het hem moeilijk maken. 2. Is dit lastig voor speciaal onderzoeker Robert Mueller? Formeel hebben de onderzoeken van het Congres en Mueller niets met elkaar te maken, al overlappen ze elkaar wel. Mueller blijft zich concentreren op twee themas: mogelijke contacten tussen Trump en Rusland die de verkiezingen hebben beïnvloed, en machtsmisbruik. Hoewel er al heel wat mensen in de omgeving van Trump worden onderzocht of zijn veroordeeld, weten we de belangrijkste dingen niet. Gaat Mueller een openbaar verslag schrijven, of gaat het alleen naar zijn opdrachtgever, de FBI? Als hij door Trump gepleegde strafbare feiten vindt, wat dan? Uit wat er tot nog toe is gebeurd, valt zoals Trump zelf steeds zegt niet af te leiden dat hij een misdrijf heeft gepleegd. 3. Kan Mueller worden ontslagen? Ja, dat kan. De president heeft het recht hem de laan uit te sturen. En vermoedelijk kan FBI-directeur Wray dat ook. Het zou politiek onhandig zijn, want als Trump, zoals hij zegt, niets heeft misdreven, kan hij de heksenjacht- zoals hij het onderzoek noemt beter gewoon laten gaan. 4. Komt het Huis van Afgevaardigden met een impeachment? Dat kan, want de Democraten hebben de meerderheid. Maar het leidt tot niets, om verschillende redenen. De grondwet zegt dat de president schuldig moet zijn aan high crimes or misdemeanors High betekent in dit geval in functie als president. Dus als hij daarvóór de halve wereld heeft opgelicht, of belastingen heeft ontdoken, kwalificeert het niet. Maar belangrijker: het Huis stelt de procedure alleen in de Senaat moet er met twee derde meerderheid over beslissen. Dat is vrijwel uitgesloten. 5. Speelt deze kwestie een rol bij de verkiezingen van 2020? Ik geloof er niets van, tenzij Mueller kan aantonen dat Trump als president een ernstig misdrijf heeft begaan. Het enige dat ik kan bedenken is meineed, maar daar haalt de Senaat waarschijnlijk de schouders over op. De verkiezingen van 2020 gaan over twee onderwerpen: migratie en de economie. Dus niet over Rusland. Stel ook je vraag Dank, Ineke Hoffschulte. In de Wereld volgens Hammelburg beantwoord ik elke zaterdag vijf vragen over een internationaal thema. Hebt u een vraag, stuur dan een tweet naar @BNR, of een mail naar onlineredactie@bnr.nl Check ook See omnystudio.com/listener for privacy information.

1. Trump is twee jaar president en het z.g. onderzoek van Mueller heeft nog steeds niets opgeleverd. Nou, Mueller heeft tot nu toe formele aanklachten ingediend tegen 13 Russen, 12 Russische spionnen, 3 Russische bedrijven, en 1 Nederlander. Maar belangrijker: 5 Amerikanen, advocaat Michael Cohen, oud-campagneleider Paul Manafort, diens compagnon Rick Gates, oud-adviseur George Papadopoulos en oud-veiligheidsadviseur Michael Flynn zijn of worden berecht. Trump is wel verhoord, maar er is nog geen bewijs van samenzwering met de Russen of machtsmisbruik. Daar heeft Trump gelijk in. 2. Maken de Democraten zich ondertussen niet grenzeloos belachelijk? Dat zou zo zijn als Mueller Democraat was hij is overigens Republikein of voor de Democraten zou werken. Maar hij is aangesteld door Trumps eigen ministerie van Justitie en rapporteert aan dat departement. 3. Als er echt iets geweest was, dan had Mueller dat toch allang op tafel gegooid? Eerlijk gezegd denk ik dat Mueller dat ook best zou willen, maar zon onderzoek is echt heel ingewikkeld, met kolossaal veel recherchewerk en zijn rapport moet kloppen als een bus. Overigens is het de vraag of dat rapport openbaar wordt gemaakt, want hij brengt verslag uit aan het ministerie, niet aan het Congres of de media. 4. Hebben de MSM (mainstreammedia) niet een parallelle werkelijkheid gecreëerd? Dat horen we vaak en ik betreur het zeer. Ik vind dat wij, bijvoorbeeld bij BNR, bijzonder zorgvuldig te werk gaan. Als je een president hebt die voortdurend controleerbare leugens de wereld in stuurt over parallelle werkelijkheid gesproken is het een hele klus om dan toch ons journalistieke oog op de bal te houden. Dat doen we door te kijken naar wat controleerbaar klopt, naar de feiten, en naar wat de president bereikt. 5. We lezen en horen hier niets over de schandalen rond tal van top-Democraten. Volgens mij zijn er niet zo veel schandalen, bij Democraten noch Republikeinen. Het krioelt van de geruchten dat wel. Republikein Ted Cruz zou porno hebben bekeken, zijn recente Democratische tegenstander Beto ORourke zat als jongeman eens dronken achter het stuur, de echtgenoot van de Democratische senator Claire McCaskill heeft misschien in de kas gegraaid van een liefdadigheidsorganisatie, deze of gene gaat wel eens vreemd. Het is allemaal klein bier. En als wij journalisten een echt schandaal ruiken, discrimineren we niet, hoor. Wij gaan er meteen mee aan de slag, van welke partij de betrokkene ook is. Stel ook je vraag Dank, René Huyskes voor de input. In de Wereld volgens Hammelburg beantwoord ik elke zaterdag vijf vragen over een internationaal thema. Hebt u zelf een onderwerp, stuur dan een tweet naar @BNR of mail naar onlineredactie@bnr.nlSee omnystudio.com/listener for privacy information.