Andermaal dient de boerderij van bioboer Boy Griffioen als toneel voor de nieuwste aflevering van de podcast Eten is Weten. Karsten leidt ons via een onnavolgbare wikipediasessie naar landbouwkundige betekenis van de vlag van Brazilie. Hidde legt uit hoe het in vredesnaam mogelijk is dat bijna driekwart van alle groentezaden op de wereld haar oorsprong heeft Nederland, terwijl Joris een pleidooi houdt culinaire eigenwaarde als basis voor een duurzame landbouw. Feitje #1: Mocht je nog meer willen weten over de vlag van Flevoland Wikipedia lemma over de ontbossing van de Amazone Feitje #2: 70% van alle groentezaden komt uit Nederland Artikel in de Groene over Seed Valley feitje #3: Gezonde landbouw begint met culinaire eigenwaarde. Interview met Carlo Petrini, de grondlegger van de Slow Food beweging. https://www.nrc.nl/nieuws/2024/03/14/gezonde-landbouw-begint-met-culinaire-eigenwaarde-a4193040
In aflevering 5 (seizoen 2) van ETEN IS WETEN, verwelkomen we Pieter de Wolf, onderzoeker bij De Boerderij van de Toekomst in Flevoland, voor een diepgaande verkenning van landbouwpraktijken en duurzaamheid. Joris belicht hoe vleeskippen gekweekt worden in Ivoorkust, uit via Schiphol geïmporteerde Belgische eieren. Eieren uit Nederland en België staan bekend als de beste in de wereld. Waarom is deze bijzondere exportconstructie op deze manier georganiseerd? En is die wel zo bijzonder? Pieter daagt de gangbare opvatting uit dat Nederlandse landbouwbodems uitgeput zijn. Hij betoogt dat kunstmest, in tegenstelling tot wat vaak wordt gedacht, juist bijdraagt aan bodemverrijking. Dit inzicht zet Joris en Hidde aan het denken, gezien de bredere impact van de Nederlandse landbouw op gronden wereldwijd (die worden wél uitgeput door onze landbouwmethoden). Karsten heeft zich verdiept zich in de zijdeproductie, een proces dat een stuk minder diervriendelijk en natuurlijk is dan vaak wordt aangenomen. Er worden parallellen getrokken met de veehouderij en genocides. Breed genomen hebben we de neiging om industriële processen als negatief te zien, terwijl natuurlijke processen automatisch als goed worden beschouwd. Het gesprek gaat ook over voedselverspilling en het concept van buitenbeentjes in de voedselproductie. Ze bespreken hoe een beetje overproductie eigenlijk kan bijdragen aan voedselzekerheid en prijsstabiliteit, ondanks dat strenge schoonheidsnormen voor voedsel onnodig lijken. Feit #1 In Ivoorkust eten ze kippen uit eieren die gelegd zijn in België Bron: Boter, kaas en havermelk - het boek dat Joris aan het schrijven is. Feit #2 Nederlandse landbouwbodems zijn niet uitgeput Feit #3 Zijde is het Auswitch van de mode-industrie 🐛Bron: Recovo https://recovo.co/nl/blog/wat-is-silk-en-hoe-wordt-het-gemaakt-alles-wat-je-moet-weten/ Feit #4 Koop geen buitenbeentjes🍌Foodlog https://www.foodlog.nl/artikel/lelijke-groenten-moet-je-niet-redden-maar-onderploegen-of-aan-de-koeien-voe/
Aflevering 3 van dit seizoen begint met een belangrijke luisteraarsvraag: “Wie zijn toch de Mulders?”. Terwijl ze dit mysterie ontrafelen, duikt Hidde in de invloed van klimaatverandering op onze voedselproductie met een spitsvondig rijmpje: "ui in mei is kans op prei." Ze belichten hoe klimaatverandering voedsel niet alleen schaarser, maar ook duurder maakt om te verzekeren, met weerschade als een significant, maar vaak over het hoofd gezien gevolg. Van Ghana's bananenteelt tot de Europese boeren, de seizoensveranderingen vormen nu al een uitdaging. Een verrassend feit komt aan het licht: 80% van de werknemers in de Nederlandse glastuinbouw en vleesindustrie komt uit het buitenland, belast met taken die veel Nederlanders vermijden. Dit roept onder andere de vraag op of Nederland deze sectoren moet willen behouden als het werk zelf als onwenselijk wordt beschouwd. De mannen bespreken ook het concept van ontkoppeling, waarbij economische groei gepaard gaat met een afnemende milieudruk, en zelfs absolute ontkoppeling, waar de milieudruk daalt terwijl de economie groeit. Voorbeelden zoals de efficiëntere productie van frisdrankblikjes illustreren hoe innovatie kan leiden tot een verminderd gebruik van grondstoffen, met Nederlanders die nu 20% minder grondstoffen per hoofd van de bevolking gebruiken. Maar toch is zeker niet álles te danken aan innovatie. Feit #1 Ui in mei is kans op prei 🧅Bron: Akkerwijzer Feit #2 80% van de arbeiders in de glastuinbouw en de vleesindustrie komt uit het buitenland 🍅Bron: Glastuinbouw Nederland 🐖Bron: FNV 🫑Nieuwsartikel: NOS Feit #3 Welvaart is een voorwaarde voor duurzaamheid 🐄Bron: NU.nl 🛍️Bron: Albert Heijn 📚Boek van Andrew McAfee over Decoupling McKinsey
#1 - Speculaas is geen landbouwgif ETEN IS WETEN is een wekelijkse voedselpodcast waarin de zin en onzin van de voedselwereld aan de kaak wordt gesteld. Onze gastheren Joris, Hidde en Karsten fileren, samen met een selectie van deskundige en ondeskundige gasten, de voor de hand liggende en soms complexe voedselthema's van vandaag. In de geest van ‘horen, zien en zwijgen', geven zij ons een frisse kijk op duurzame voedselkwesties. Schuif aan en laat je geest voeden en je ziel drinken. Dit alles wordt op je bord gelegd dankzij Stop the Food Fight, een platform dat zich richt op een nieuw, duurzaam voedselverhaal. Samenvatting In de openingsaflevering van ETEN IS WETEN ontrafelen Joris, Karsten en Hidde drie intrigerende feiten uit de voedselwereld. Ze verkennen de potentie voor een onverwachte alliantie tussen Extinction Rebellion en de conventionele landbouw, die ondanks gedeelde belangen gehinderd wordt door het verhitte debat over glyfosaat. Daarnaast overwegen ze de voordelen van een antiek Pompeiaans eetpatroon als een creatieve strategie tegen voedselverspilling. Tot slot graven ze diep in het onderwerp van voedselprijsspeculatie en hoe deze paradox leidt tot honger in een wereld die eigenlijk overloopt van voedsel. Luister naar ETEN IS WETEN voor een smakelijke mix van feiten, diepgang en oplossingen 🧠🥦 Shownotes Introductie 💼Bedrijf Joris Lohman, Food Hub: https://foodhub.nl/ 🌱RePlanet: www.replanet.nl 🎬Sugar Rush Film: https://www.sugarrushfilm.nl/ 🎥Documentaire: Well fed (2017) over de voordelen van Gentech bij BNN VARA https://www.bnnvara.nl/groenlicht/videos/290278 🍎Stop the Food Fight: www.stopthefoodfight.nl Feit 1: Extinction Rebellion weet meer over klimaat dan glyfosaat 🐦Tweet van Extinction Rebellion: twitter.com/NLRebellion/status/1709600808512172188?t=BfIsUu-QP5K0AjyfrAu64A&s=19 Feit 2: Horecaondernemers gooiden 5 miljoen kilo minder voedsel weg 🍊15 Quick tips voor minder voedselverspilling van de FAO: fao.org/fao-stories/article/en/c/1309609 🍇Samen tegen voedselverspilling: samentegenvoedselverspilling.nl 🍴Cloud Kitchens: cloudkitchens.com Feit 3: Speculeren met voedsel maakt eten duurder 📈Cijfers over voedselproductie van de VN: https://news.un.org/en/story/2019/10/1048452 🌏Opiniestuk in Volkskrant over Wereldhandelsverdragen: https://www.volkskrant.nl/columns-opinie/lever-boeren-niet-langer-uit-aan-de-lage-prijzen-op-de-wereldmarkt~b9bf0707 🌾 World Cereal initiatief vito.be/nl/nieuws/vito-brengt-wereldwijd-ongezien-gedetailleerd-landbouw-kaart Aflevering #2 met Charles C. Mann verschijnt op woensdag 15 november. Stay tuned!
De laatste uitzending van dit seizoen. Met Michael Wilde, een van 's lands bekende voorvechters van biologische landbouw. Zelfs zonder anti-bio-man Hidde werd het een stevige uitzending. Karsten gaat er direct met gestrekt been in door te stellen dat actiegroep Foodwatch niet te vertrouwen is. Joris neemt vervolgens de nutriscore op de korrel. Als afsluiter brengt Wilde in dat biologische landbouw, alles in ogenschouw nemend, eigenlijk goedkoper zou moeten nijn dan conventioneel voedsel. Tot na de zomer!
Een Engelse uitzending. Een LinkedIn TopVoice op landbouw schuift aan: Simon Maechling. Een man die onverwoestbaar elke dag de tijd neemt om mensen de basisprincipes van landbouw en voedselproductie over te brengen naar het algemene publiek. Hij praat vandaag over hoe moderne landbouw onze levensverwachting heeft verdubbeld in 100 jaar. Geen feitjes, maar een interview. En alles komt langs, van glyfosaat en Monsanto, via degrowth tot het leven op andere planeten.
Dat is nog eens een titel. Wie de podcast een beetje volgt weet dat we ons vaak uitspreken voor minder vleesconsumptie en -productie. Maar onze gast van vandaag hoogleraar Jonathan Holslag denkt daar anders over. In een geopolitiek veranderende wereld zou het wel eens heel dom kunnen zijn om onze landbouw op het spel te zetten. Koester uw grond, koester uw varken. Wat vindt u?
Weer een gast! Hiske Versprille, restaurantrecensent van de Volkskrant. Ze vertelt over de oorsprong van restaurants en hun rol in de vrouwenemancipatie. Hidde neemt een duik tussen de zure uien, zure haring en hun rol in koloniale veroveringstochten van ons land. Karsten doet een deurtje open naar de geschiedenis van de trekmuur.
We duiken in 750 jaar Amsterdam. Met Charlotte Kleyn, schrijver van een prachtig boek over de eetcultuur in de hoofdstad van de afgelopen eeuwen en curator van een tentoonstelling het Allard Pierson museum over datzelfde onderwerp. Ze vertelt over de invloed van Joden op ons eten, hoe Chinese restaurant hier zijn gekomen en over de nieuwe trend van het ontbijt uit etenHidde gaat nog wat verder terug en ontdekt dat eikels en kastanjes in de Middeleeuwen een belangrijke voedselbron waren. Karsten glibbert zich door de palingoproer: wist je dat er 27 doden vielen eind 19e eeuw toen de politie optrad tegen het verboden spel van levend palingtrekken in de Jordaan?
Geen Hidde, wel weer een gast met een kas. Karsten vertelt hoe een bedrijf is geslaagd om kaas uit een aardappel te maken, in plaats van uit een koe. Gast Ivo Jansen legt uit hoe de glastuinbouw Nederland niet alleen van groentes voorziet, maar ook van elektriciteit. Uit de hand of gesneden? Joris duikt in het historische belang van een typische Nederlandse lekkernij: de haring.
Gaan met die banaan! We hebben een paprikateler Johanna Zwinkels aan boord. Maar voordat zij aan het woord komt, vertelt Hidde over hoe klimaatverandering zorgt voor steeds meer ziektes en plagen in de Nederlandse landbouw. Dan mag Johanna vertellen hoe er steeds meer aandacht komt voor leefstijlgeneeskunde - en hoe paprika’s daar aan bijdragen. Joris legt de luisteraar hoe het in hemelsnaam kan dat zo’n dichtbevolkt land als Nederland, ook zoveel varkens herbergt. Karsten geeft een uitgebreide update over alles wat er gebeurt in bananenonderzoeksland.
Waarin Joris een blik werpt op de geschiedenis van, u voelt m aankomen, blik. Wist u dat het een van de meest duurzame manieren is om eten te bewaren? Hidde trekt naar de Amazone, om te ondervinden dat soja niet de belangrijkste bron van ontbossing is. Maar wat dan wel? Karsten verdiept zich vervolgens in de eetgewoontes van het Vaticaan. Wat eet de nieuwe paus eigenlijk?
Het kan u niet zijn ontgaan dat er nogal wat onzin rondgaat in het voedseldebat. Vandaag debunken we twee valsheden. Allereerst haalt Hidde de mythe onderuit dat aspartaam schadelijk is. Daarna mag Karsten uitleggen dat rauwe melk drinken toch echt geen goed idee is. Joris deed niet mee aan de debunksessie en begint onverwachts over het eten van mensenvlees….
Waarin Joris vakkundig de volksverlakkerij ontkracht die 'toegevoegd eiwit' heet, Karsten een vijg ontleed die geen vrucht blijkt te zijn, en Hidde het heuglijke nieuws brengt dat voor het eerst in een eeuw het oppervlakte dat wij gebruiken om ons eten te telen, daalt.
Helaas deze week geen podcast. Wel een kort bericht van uw maker..
Een bijzondere uitzending, waarin Karsten een zeer overtuigend pleidooi houdt dat boeren en kunstenaars elkaars gelijken zijn. Allebei Essentieel, allebei verguisd. Hidde legt uit hoe de Hanzesteden de basis legden voor onze hyperspecialisatie in melk en kaas, en daarmee het begin waren van de internationale handel, die het voedselsysteem nu zo kenmerkt. Atoesa ging op reportage naar het mini-cacaomuseum in Amsterdam, en leerde verrassend genoeg van alles over… Koffie!
Een special vandaag, een hele aflevering over fermentatie! Atoesa vertelt over de levensverlengende kwaliteiten van yoghurt en kefir - de nieuwe hype. Karsten duikt in de geschiedenis van gorgonzola, waarna Hidde het gesprek verlegt naar mest. Want waarom laten we dat tegenwoordig ondergronds rot, in plaats van zoals vroeger bovengronds te laten fermenteren, en techniek die mest van veel hogere kwaliteit oplevert
Waarin Hidde misschien wel aan de yoga gaat. En eindelijk eens de geschiedenis van het hoofdonderwerp van onze podcast uitlegt. Hoe zijn de twee stromingen in het landbouwdebat - die van de tovenaar en die van de profeet - eigenlijk ontstaan? Wat is de oervorm van onze podcast? Atoesa legt vervolgens uit hoe moderne veredeling ons hele nieuwe fruitsoorten kan opleveren. Van fruit dat we nu in zijn geheel nog niet eten! Karsten geeft vervolgens de landbouw de schuld van zijn hooikoortsklachten.
Waarin Atoesa ons meeneemt in de schadelijke effecten van microplastics op het welzijn van de plant, Karsten op zoek gaat naar de eeuwige appel uit het hof van Eden en Hidde in 10 minuten een heel nieuw verhaal probeert op te tuigen voor links. Of hem dat lukt...