Про що думає модель?Одного разу, коли я малювала в студії Львівської академії мистецтв, мені сяйнуло несподіване усвідомлення: я зрозуміла, що дивилась на модель, яка позувала нам, не як на особу, а лише як на форму, яку потрібно було передати фарбами на полотні.
O Antoninie Żabińskiej - związanej z Warszawskim Ogrodem Zoologicznym, gdzie między innymi ukrywała podczas II wojny światowej żydowskie rodziny - opowiadają Barbara Pawlak i Radosław Sykuła.https://muzeumwarszawy.pl/wystawa/herstorie-warszawskie/
O Stefanii Wilczyńskiej – autorce tekstów, działaczce społecznej, przyjaciółce i współpracowniczce Janusza Korczaka opowiada Karolina Hutna.https://muzeumwarszawy.pl/wystawa/herstorie-warszawskie/
O Annie Tomaszewicz Dobrskiej - lekarce kobiet w haremie sułtana i organizatorce pierwszego Zjazdu Kobiet Polskich w Warszawie - opowiada Zuzanna Andruszko.https://muzeumwarszawy.pl/wystawa/herstorie-warszawskie/
O Janinie Rakowskiej - rodzinnym wzorze kobiety silnej i wytrwałej opowiada Jagoda Gorczycka.https://muzeumwarszawy.pl/wystawa/herstorie-warszawskie/
O Florentynie Łuczak z Kudelskich, która w latach dwudziestych i trzydziestych dwudziestego wieku prowadziła swój sklep z warzywami i owocami w Hali Mirowskiej opowiada Marianna Zakrzewska.
Dzieje kobiecego sportu w klubie Polonia Warszawa, przez pryzmat losów prababci i jej siostry – Hanny i Janiny Lothówien – oraz ich matki – Wandy Kwaśniewskiej (po mężu Loth), opowiada Julia Barbasiewicz.
O Danucie Kwapiszewskiej - tancerce, artystce i choreografce opowiada Kalina Sendułka.https://muzeumwarszawy.pl/wystawa/herstorie-warszawskie/
O Jadwidze Helenie Golcz, fotografce, nauczycielce i wizjonerce, która wiele rzeczy robiła jako pierwsza opowiada Kasia Borek.https://muzeumwarszawy.pl/wystawa/herstorie-warszawskie/
O Marii Gecow, internistce, której wybór studiów medycznych był podyktowany wydarzeniami z 1944 roku opowiada Maria Jasek.https://muzeumwarszawy.pl/wystawa/herstorie-warszawskie/
O Gertrudzie Gawendzie, jej buncie, pracy i posagu opowiada Paulina Brol.https://muzeumwarszawy.pl/wystawa/herstorie-warszawskie/
O Eufemii - legendarnej modelce. która przez co najmniej dwie dekady pozowała do aktu na Wydziale Malarstwa warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych - opowiada Barbara Orłowska i Franciszek Smoręda.https://muzeumwarszawy.pl/wystawa/herstorie-warszawskie/
O Józefie Bojanowskiej - feministce, publicystce, działaczce społecznej i założycielce pierwszego zakładu introligatorskiego, w którym mogły pracować kobiety a także współzałożycielce związku Równouprawnienia Kobiet Polskich (1907 r.) - opowiada Julia Kusiak.https://muzeumwarszawy.pl/wystawa/herstorie-warszawskie/
Wątkiem przewodnim opowieści jest wysiłek emancypacji, wyzwolenia, walki o prawa kobiet, żądanie samostanowienia o własnym ciele, życiu, pracy, rodzinie; pęd ku samorealizacji, ku zaangażowaniu społecznemu i politycznemu; praca i współpraca na rzecz innych kobiet, z innymi kobietami. Opiekunki, społeczniczki, emancypantki, feministki avant la lettre, ratujące i wspierające najsłabsze i najsłabszych, tworzące relacje między kobietami, międzypokoleniowe więzi, przekraczające i znoszące antagonizmy klasowe, występujące wbrew krzywdzącym stereotypom. Ustalające własne zasady, żądające (jak się wówczas wielu wydawało) – niemożliwego. Zbuntowane wobec patriarchalnych hierarchii ispołecznych struktur uniemożliwiających kobietom życie w zdrowiu, bezpieczeństwie fizycznym i psychicznym, w osobistym i profesjonalnym spełnieniu, w ekonomicznej niezależności. Walczące na tysiąc sposobów o autonomię i siłę podmiotową, o pozycję zawodową, o niezależność finansową dla siebie i dla innych kobiet, dziewczyn, dziewczynek. Kolejne wątki i osnowy prowadzą do dalszych opowieści – herstorii – które, mamy nadzieję, będą powstawać; które trzeba odnaleźć, zrekonstruować, powołać, kontynuować, tkać dalej. Z uwagą i czułością przyglądajmy się zatem znanym konstelacjom, poszukujmy nowych, zagubionych, nieopisanych. Zapalajmy nowe gwiazdy.Luiza Nader, Marika Kuźmicz, Zofia Rojek Warszawa, maj 2022czytała: Zofia Rojek