Powrót do Siebie - Uwolnij się od Traumy z Dzieciństwa.

Żałoba dotyka tak wielu z nas na różnych etapach życia: śmierć bliskiej osoby, rozwód, rozstanie, zmiana praca, przeprowadzka. Ale również sytuacje, które na pierwszy rzut oka nie wydają się stratą, np. narodziny dziecka (żałoba po utracie wolności życia tylko dla siebie), przejście z różnych dekad życia, utrata swoich zasobów, zdrowia,  zajęć - przykładowo przejście na emeryturę itd. W tym odcinku, wraz z moim gościem będziemy poruszać temat żałoby po śmierci ukochanej mamy i jak sobie pomóc. Często tak bolesna strata wywołuje ogromny ból i kaskadę ciężkich  emocji. W przeprocesowaniu żałoby bardzo pomocna jest teoria Elisabeth Kübler-Ross: 5 etapów żałoby - zaprzeczenie, gniew, negocjace jakbyśmy mogli wrócić i zmienić pewne rzeczy, depresja i akceptacja.  Badania pokazują, że emocjonalna strata ma silny komponent fizjologiczny (link między układem odpornościowym, hormonami i układem nerwowym. Jeśli żałoba nie jest odpowiednio przeprocesowana, to prowadzi do poważnych, a nawet terminalnych chorób. 

Pozwolenie sobie na bycie sobą jest niesamowicie trudne, kiedy przeżyliśmy w dzieciństwie traumę zaburzonej więzi z rodzicem (brak poczucia bezpieczeństwa) i  pozostaliśmy z tym stresem sami. Nasz naturalny system obronny ,,walcz lub uciekaj” nie mógł się rozwiązać i musieliśmy przyjąć pewne mechanizmy obronne – wyrzec się swojej autentyczności, żeby zostać zaakceptowanym przez rodzica i przetrwać. To powoduje, że w życiu dorosłym- tak jak powiedziała moja pacjentką ,, podtrzymujemy negatywny obraz siebie” – pojawia się opór, żeby być sobą, żeby się zrozumieć, być dla siebie dobrym i umieć zadbać o siebie i wykorzystać swój prawdziwy potencjał. Dlatego ten podświadomy opór prowadzi do szeregu zachowań autodestrukcyjnych.  Wyuczony wzorzec poczucia winy,  która automatycznie pojawia  się w każdej sytuacji w Twoim życiu – oznacza, że kiedy byłeś dzieckiem i chciałeś coś zrobić dla siebie, to rodzice obwiniali Cię, że ich rozczarowałeś. Koniecznym krokiem w pracy nad sobą  (pokonaniu oporu), żeby być sobą i w pełni wykorzystać swój potencjał,  jest pochylenie się nad sobą i swoim bólem. To prowadzi do transfomacji, stwarzając przestrzeń na lepszą jakość zycia. 

Dlaczego relacje są dla wielu z nas takie trudne? Kiedy zostaliśmy zranieni w dzieciństwie w relacji z rodzicami, to mamy bardzo dużo podświadomych ran. Bolesne rany stają się naszymi stylami przywiązania, które aktywują się w relacjach i również projektujemy je na innych. Dzieje się tak, ponieważ, kiedy pojawia się bodziec- trigger- to świadomie nie pojmujemy rzeczywistości, ponieważ lewa półkula mózgu nie jest w stanie odpowiednio zainterweniować . Jest to półkula analityczna, racjonalna, odpowiedzialna za rozwiązanie problemu i sekwencje wydarzeń. Wówczas prawa półkula mózgu, która jest kreatywna, emocjonalna, połączona ze zmysłami w naszym ciele, staje się zbyt aktywna i reaguje tak, jakby Twoja traumatyczna przeszłość odgrywała się w teraźniejszości. Dlatego tak ważna jest świadomość swojego stylu przywiązania , żeby móc uzdrawiać swoje rany, co pomaga wrócić do ciała dorosłego i opanować swoje reakcje, zamiast reagować z pozycji dziecka. Źródła wykorzystane przez mojego gościa w podcaście: ,,Partnerstwo bliskości" - Amir Levine i Rachel Heller oraz ,,Teoria przywiązania J. Bowlby'ego" - Piotr Marchwicki. 

Kiedy w dzieciństwie, Twój rodzic przez swoje traumy nie był w stanie widzieć Cię i słyszeć emocjonalnie i autentycznie, to powtarzalność braku poczucia bezpieczeństwa i przewidywalności, miłości, ciepła i zrozumienia doprowadzila do problemów w odczuwaniu bezpieczeństwa w relacjach i bliskości z innymi. W dorosłości nie jesteś autentyczny i emocjonalnie otwarty w realcji z innymi oraz z  partnerami. Żyjesz w ciągłym trybie przetrwania, gdzie wszystko i wszyscy dla Twojego mózgu i układu nerwowego wydają się być zagrożeniem. Tak jak powiedział Bessel van der Kolk: ,,jeśli czujesz się bezpiecznie i kochany, Twój mózg jest otwarty  na  eksplorację, odkrywanie, zabawę i kooperację. Jeśli jesteś wystraszony i czujesz się niechciany Twój mózg skupia się tylko na radzeniu sobie z odczuciami strachu i opuszczenia” .  Nierozwiązana trauma z dzieciństwa powoduje, że podświadomie odgrywasz uczucia z przeszłości, w sytuacjach teraźniejszych – szczególnie w relacjach i związkach. Dlatego trudne, czy bolesne relacje są ważnymi lekcjami i uczą Cię, co jest jeszcze do uzdrowienia .

Jeśli w dzieciństwie dorastałeś w stresie, chaosie, nieprzewidywalności i Twoja matka (opiekun główny) była niedostępna emocjonalnie przez swoją własną traumę (choroba, problemy w związku, stres, śmierć partnera, nałogi, niepokój, depresja itd), to nie mogła być w pełni obecna, żeby dostroić się do Twoich potrzeb i uspokoić Twojego układu nerwowego– odczucie, że nie ma zagrożenia, bo matka jest zawsze obecna. Takie przeżycia powodują, że nie czułeś się w pełni kochany. Wewnętrzne rany wynikają z zakłóceń procesu tworzenia więzi i zazwyczaj mają źródło już w pierwszych miesiącach życia. Oczywiście dalsze etapy dzieciństwa w relacji z matką i ojcem również wpływają na rozwój Twojego mózgu i układu nerwowego. Takie doświadczenia z dzieciństwa powodują, iż bliskość emocjonalna i seksualna stają się zagrożeniem w dorosłości. Brakuje poczucia bezpieczeństwa, poczucia własnej wartości oraz zaufania. Pojawia się lęk przed odrzuceniem, co negatywnie wpływa na zdrową bliskość i ekspresję seksualną. Dlatego pojawiają różnego rodzaju dysfunkcje seksualne. Zapraszam na rozmowę z psychoterapeutą i seksuologiem klinicznym Dagmarą Piątek-Szwaczką. 

Styl przywiązania jest podświadomym modelem miłości Twojej i Twojego partnera, który mózg zakodował w relacji z rodzicem/rodzicami w dzieciństwie. Nadal podświadomie operujesz powielając znajome zachowania, które sabotują emocjonalny spokój w związku. Po prostu Twój mózg i układ nerwowy robią to za Ciebie. W związku zdecydowanie więcej czujesz niż myślisz. W dorosłości kochasz partnera według Twojego stylu przywiązania, który dzięki się na styl bezpieczny i pozabiezpieczny. Styl bezpieczny odnosi sukcesy w związku przez, między innymi, dobrze zintegrowane prymitywne i myślące części mózgu (Twoje reakcje emocjonalne nie są intensywne), wysokie poczucie własnej wartości, szczerość emocjonalną, okazywanie uczyć, umiejętność komunikacji itd. Style pozabiezpieczne są wynikiem dzieciństwa, w którym w jakiś sposób nie czułeś się bezpiecznie - emocjonalnie odrzucony,zaniedbany przez rodzica i takie same emocje i rany odczuwasz w związku romantycznym w dorosłości.  Podświadomie również  sabotujesz bliskość ze względu na Twoje deficyty z dzieciństwa w relacji z rodzicami. 

Leczenie holistyczne pozwala nam zadbać o zdrowie psychiczne i fizyczne w optymalny sposób.  Podstawowe filary zdrowia to sen, odżywianie i aktywność fizyczna. Jeśli te fundamenty będą zaburzone, to nie możesz cieszyć się zdrowiem psychicznym ani fizycznym. Jednym z tych aspektów jest mikrobiom jelitowy, czyli stan jelit - bakterie, które w nich zamieszkują i co się i w nich dzieje za sprawą Twojego odżywiania i oczywiście trybu życia, a dokładniej poziomu stresu (emocje) i jak sobie z nimi radzisz. To ma wpływ na inne sfery Twojego życia: odporność, zdrowie psychiczne, wydolność organizmu a nawet wygląd. Aż 90 do 95 procent serotoniny jest wytwarzanej w Twoich jelitach (w obrębie przewodu pokarmowego), a nie w mózgu. Serotonina jest kluczowym neuroprzekaźnikiem, który powoduje, że czujesz się dobrze, reguluje Twój nastrój i zapobiega depresji i zaburzeniom lękowym. Dlatego tak istotne jest optymalizowanie komunikacji między mózgiem a jelitami, bo jeśli ta komunikacja szwankuje, to zaczynasz odczuwać rożnego rodzaju zaburzenia nastroju i objawy somatyczne (IBS, SIBO, refluks itd.). Dzisiejszym gościem podcastu jest dietetyk kliniczny Martyna Kałuża. 

Kiedy dziecko jest odrzucone emocjonalnie przez rodzica, to czuje się samotne ze swoimi emocjami i nie jest w stanie sobie z nimi poradzić. Wówczas zaczyna drastycznie wzrastać poziom hormonu stresu, poważnie zaburzającego rozwój mózgu i układu nerwowego. Optymalnie funkcjonujący mózg i układ nerwowy są esencją naszego zdrowia psychicznego i fizycznego w życiu dorosłym. Wiemy z badań naukowych teorii przywiązania (attachment theory), że każde odrzucenie emocjonalne przez rodzica wzbudza ogromny protest u dziecka i wzrasta poziom złości i strachu. Odrzucenie emocjonalne aktywuje pokłady złości- nadaktywne ciało migdałowate i oś HPA – podwzgórze-przysadka- nadnercza. Wydziela się adrenlina, noradrenalina i kortyzol. Te wyparte emocje z dzieciństwa: strach, złość, frustracja, powodują, że tracimy w dorosłości swoją autentyczność. Brak bezpieczeństwa emocjonalnego w dzieciństwie prowadzi do wykształcenia mechanizmów obronnych: układ nerwowy wchodzi w ciągłą mobilizację (pobudzenie, lęk, fobie), immobilizację (depresja) lub  zamrożenie (silne emocje bez działania) .

Wielu z nas doznało traumy posiadania krytycznego rodzica lub rodziców. Takie zachowanie było konsekwencją tego, iż nasi rodzice byli wychowani w ciągłym trybie przetrwania: brak poczucia bezpieczeństwa emocjonalnego, wygórowane wymagania i obowiązki nieadekwatne do wieku rozwojowego, a przede wszystkim, brak okazywania ciepła i miłości – tzw. zimny chów. Badania wskazują, iż wyjątkowo krytyczni rodzice powodują, że dziecko nie może z autentycznością okazywać i odczuwać swoich naturalnych impulsów i emocji, ponieważ panicznie boi się reakcji rodzica. W ten sposób wykształcają się zaburzenia lękowe, stany depresyjne i finalnie niskie/zaburzone poczucie własnej wartości, z powodu tłumionych emocji, ale również skrzywionych przekonań o sobie, innych i świecie (błędne koło traumy). 

Zaburzenia lękowe mogą przybierać różne formy: lęk o zdrowie, ataki paniki, lęk społeczny, fobie, zaburzenia obsesyjno-kompulsyjne, zespół stresu pourazowego. Co ważne – ich odmiany mogą współwystępować u jednej osoby i pewne objawy mogą nasilać występowanie kolejnych. Dlatego tak ważne jest kompleksowe spojrzenie na proces leczenia, by zdrowsze ciało mogło wspierać Twój umysł w powrocie do równowagi. Skuteczna praca nad zaburzeniami lękowymi odbywa się na 4 poziomach: 1.FIZJOLOGIA-tolerowanie somatycznych objawów lęku, Dieta i ćwiczenia, Uspokajanie układu nerwowego.2. UMYSŁ- zapanowanie nad katastroficznymi myślami.3.EMOCJE-praca ze złością i smutkiem, regulacja emocjonalna.4.ZACHOWANIE-redukcja stresu, mniejsza zadaniowość, większa przestrzeń na odpoczynek, dbałość o granice i asertywność, praca z wzorcami z dzieciństwa. Jeśli jesteś zainteresowany moim kursem, jest on dostępny na stronie: https://magdalenapala.pl/kurs-2/

W dzisiejszym odcinku, wraz z moim gościem Dagmarą Piątek- Szwaczką- psychoterapeutą i seksuologiem klinicznym będziemy poruszać temat jak więź z matką i opiekunem głównym wpływa na bliskość emocjonalną i seksualność w związkach. Bruce Perry—amerykański psychiatra i neuronaukowiec powiedział: ,, miłość i czuła opieka matki i opiekunów głównych są  fundamentem zdrowego rozwoju".  To co się wydarzyło w relacji z matką , kiedy byliśmy niemowlętami i małymi dziećmi ma ogromny wpływ na naszą zdolność kochania i bycia kochanym. Podstawą zdrowej więzi jest dostrojenie matki do spełniania potrzeb emocjonalnych (obniżanie stresu) dziecka. Kiedy byłeś niemowlęciem i małym dzieckiem, to najważniejszym aspektem rozwojowym był dla Ciebie kontakt z matką : niewerbalna komunikacja – spokojny glos, ciepły wzrok, przytulenie, obecność, pogłaskanie, uwaga,czułe gesty, zaangażowanie.Jeśli Twoja matka była w jakiś sposób niedostępna emocjonalnie, to wykształciła się więź pozabezpieczna. Wpływa ona na Twoje relacje w życiu dorosłym, a dokładniej na bliskość emocjonalną i seksualność. 

,,Świadome rodzicielstwo” to, przede wszystkim, stanie się dla siebie dobrym i wyrozumiałym rodzicem, co przekłada się na bycie świadomym rodzicem dla swoich dzieci.  Dorastając wiemy, że nasi rodzice są dla nas najważniejsi, również w dorosłości. To od rodziców uczymy się całego skryptu miłości, poczucia bezpieczeństwa fizycznego, ale również emocjonalnego, akceptacji siebie, radzenia sobie z przeciwnościami losu, konfliktami, wyzwaniami itd. Ten skrypt miłości przekazujemy później swoim dzieciom i jest on oparty na głębokiej więzi (ang. attachment). Więź jest szeroko studiowanym i badanym, najistotniejszym elementem  w relacji między dzieckiem i rodzicem. Praca nad swoją zaburzoną więzią z dz eciństwa pozwoli mieć dobrą więź z dziećmi, partnerami i innymi. 

Do tematu wzorców z dzieciństwa zawsze podchodzę dwutorowo: przede wszystkim, jest to powielanie zachowania rodziców w dorosłości, które Ci bardzo przeszkadzały, jak dorastałeś. Okazuje się, że kiedy wychodzisz z domu, to robisz dokładnie to czego najbardziej nie lubiłeś i nie znosiłeś w swoich rodzicach-zachowujesz się dokładnie tak samo wobec siebie oraz innych: szczególnie wobec dzieci i partnerów. Drugim aspektem jest to, że powielasz swoje mechanizmy obronne- wzorce, które się uaktywniają, jak wchodzisz w tryb przetrwania—czyli, kiedy Twój układ nerwowy czuje się tak jak w dzieciństwie (prymitywne części mózgu) i robisz to co robiłeś jak byłeś dzieckiem. Przykładowo ratujesz z poczucia winy, robisz za dużo dla innych, wycofujesz się z relacji- boisz się odrzucenia lub wręcz przeciwnie z lęku przed odrzuceniem zatracasz siebie w związku i kompletnie rezygnujesz ze swoich potrzeb. Tak jak powiedział australijski coach, Matthew Kelly: zadaj sobie pytanie: ,,co musiałeś zrobić w dzieciństwie, żeby otrzymać miłość” i to jest twój kontrakt miłości, który niesiesz ze sobą przez swoje dorosłe życie. W ten sposób stworzyły się Twoje uwarunkowania- podświadome wzorce z dzieciństwa. Dla Twojego mózgu te wzorce są tak znane i tak głęboko zakorzenione w Twojej podświadomości, że na ślepo je powtarzasz— niewerbalna prawa półkula mózgu, która z logiką nie ma nic wspólnego. Dlatego tak ważna jest systematyczna praca nad sobą, która przynosi uwolnienie i przerwa cykl wzorców. 

Stres pojawia się w sytuacji, kiedy Twoje obowiązki przerastają  Twoje zasoby. Kiedy jesteś w ciągłym trybie stresu, czyli w trybie ,,walcz lub uciekaj” lub zamroź się, to Twoje prymitywne części mózgu—mózg gadzi i mózg emocjonalny przejmują kontrolę i wówczas wchodzisz w tzw. tryb przetrwania. W tym trybie wyłącza się myśląca część mózgu – ta część, która jest spokojna, empatyczna, potrafiąca na spokojnie zaplanować i zrozumieć siebie i drugiego człowieka. Dodatkowo oś stresu—podwzgórze  przysadka i nadnercza staje się przestymulowana. To powoduje, że proces allostazy jest zaburzony. Allostaza oznacza balans i równowagę w Twoim organizmie (osiąganie stabilności środowiska wewnętrznego)—doregulowanie  organizmu, tak aby dostosował się do zmieniających się okoliczności. Nadmiar stresu wywołuje tzw. obciążenie allostatyczne, co zaburza proces homeostazy— stanu równowagi naszego organizmu. Stres jest również czynnikiem aktywizującym nierozwiązane traumy z dzieciństwa i prowadzi do stanu ciągłej mobilizacji układu nerwowego (pobudzenie/zaburzenia lękowe) lub immobilizacji (zamarcie/stany depresyjne). 

Czym tak naprawdę jest świadoma męskość?Myślę, że idealnie to ujął w podcaście mój gość Michał: powinnyśmy re-definiować męskość jako nieunikanie emocji, umiejętność przyznania się do swoich słabości i dostępność oraz odwagę we wspieraniu siebie i innych. Podczas naszej rozmowy poruszamy tematy takie jak-styl przywiązania obojętno-unikowy wynikający z poważnego zaniedbania emocjonalnego w dzieciństwie. Podpowiadamy jak nauczyć się nie unikać swoich emocji i umieć żyć prawdziwie ze sobą, również w relacjach. Ten podcast będzie również dobrym źródłem wiedzy dla wszystkich: zarówno kobiet i mężczyzn, którzy uciekają od siebie i od swoich emocji. 

Uzależnienia dotykają wielu z nas. Dr Gabor Maté podkreśla, że zawsze należy zadać pytanie: jak ból emocjonalny doprowadził osobę do uzależnienia, a nie dlaczego jest uzależniona? Dlaczego ciągle szukasz czegoś na zewnątrz siebie, żeby dać sobie ukojenie i wypełnić ogromną i bolesną pustkę, która się w Tobie znajduje? To jest niestety błędne koło, ponieważ to co jest na zewnątrz nigdy nie wypełni tego bólu w Twoim wnętrzu.  Tak naprawdę nie wiesz czego potrzebujesz i co powoduje, że musisz znieczulać to co jest w Tobie tak bolesne. Jeśli wejdziesz głębiej, to zauważysz, że ten ból tkwi w Twoim dzieciństwie i to co Twój mózg i układ nerwowy zarejestrował w tym krytycznym dla Twojego rozwoju okresie i dlatego czujesz się źle sam ze sobą. 

Zaburzenia lękowe to kompleksowe zaburzenia. Według amerykańskiego naukowca i klinicysty dr Bourne—autora licznych książek , który od 20 lat specjalizuje się w leczeniu zaburzeń lękowych i był dyrektorem Centrum Leczenia Lęków w Kalifornii, na wyksztalcenie zaburzeń lękowych składają się cztery płaszczyzny: fizyczna/fizjologiczna (odczucia w ciele, funkcjonowanie układu nerwowego, jak stres zaburza ten rytm homeostazy i balansu miedzy układem współczulnym i przywspółczulnym, ), mentalna (myśli) , emocjonalna (wyparcie emocjonalne smutku i złości), oraz behawioralna- Twoje wzorce (typ osobowości A—zadaniowiec, perfekcjonista, nieumiejętność ustalania granic, brak asertywności, nieumiejętność odpoczywania i redukowania stresu). Nie potrafisz zadbać o siebie i ignorujesz symptomy ciała, że jesteś przestymulowany i przebodźcowany. Tak jak powiedział dr Gabor Mate w książce: ,, Kiedy ciało mówi nie” skutki ukrytego stresu-- ,, jeśli nie zwracasz uwagi na sygnały emocjonalne, Twoje ciało  mówi: okay, tutaj są fizyczne sygnały—jeśli tez nie będziesz na nie zwracał uwagi będziesz miał poważne problemy”.  Dlatego nie ignoruj tych symptomów i wróć do siebie :)

Rozstania i strata są ciężkimi lekcjami życiowymi, które uczą Cię tak wiele o sobie: o swoich deficytach, ciemnych stronach, destrukcyjnych wzorcach czy lęku. Często te lekcje pozostawiają ogromny ból i pustkę. Złamane serce bardzo boli. Bolące serce to tak naprawdę zmiany fizjologiczne w ciele. Żałoba po rozstaniu jest emocjonalnie destabilizująca, a nawet traumatyczna i może prowadzić do długoletnich problemów emocjonalnych, a nawet do chorób fizycznych. Natomiast, jeśli rozstanie jest odpowiednio przepracowane, to może być prawdziwym źródłem wewnętrznej przezmiany, uzdrowienia swoich ran z dzieciństwa i siły. 

Wielokrotnie chcesz coś zmienić w swoim życiu: wyrównać destrukcyjne zachowania i wprowadzić nowe nawyki. Pomimo szczerych intencji wracasz do punktu wyjścia. Ten podcast pomoże Ci zrozumieć dlaczego tak się dzieje, w oparciu o badania naukowe z dziedziny neuronauki, neurobiologii i psychofizjologii. Dowiesz się również jak możesz ułatwić sobie proces zmian i jakimi narzędziami się posługiwać, żeby być prawdziwą wersją siebie. 

Wysoka wrażliwość  nie jest  problemem przetwarzania sensorycznego, ale jest cechą gentyczną—przekazywaną w genomie, która  zwiększa prawdopodobieństwo wystąpienia zaburzeń czy chorób, anieżeli u osób o bardziej odpornej/wytrzymałej predyspozycji.  Dr Gabor Matè podkreśla, że jako osoba wysoko wrażliwa bardziej odczuwasz negatywne skutki stresu . Jest on bardziej przytłaczający subiektywnie, ale również fizjologicznie. W tym odcinku dowiesz się jak pomóc sobie lepiej radzić ze stresem jako osoba wysoko wrażliwa.