تهیه کننده و مجریان: میترا خلعتبری / اسکندر آبادی

پخش شده از بخش فارسی دویچه وله در آلمان

تاریخ انتشار پادکست: ۲۷ دی ۱۴۰۳

copyright ©Deutsche Welle

در نخستین پادکست "آواهای کم‌شنیده از دیروز تا امروز" در سال ۲۰۲۵ از عطاءالله خرم، یکی از پرکارترین آهنگسازان ایران یاد کرده‌ایم. او خالق آثار جاودانه‌ای برای بسیاری از خوانندگان ایرانی بود. بسیاری از قطعاتی که با صدای ویگن مشهور شد را خرم آهنگسازی کرد.

عطاءالله خرم متولد ۱۲ فروردین ۱۳۰۵ در تبریز بود و در کودکی با راهنمایی دایی خود، ایرج کسمایی با موسیقی آشنا شد.

در ابتدا به سازهای غیرایرانی مانند ماندولین، فلوت و ویولن علاقه‌مند شد اما دوستی با ابوالحسن صبا و شرکت در ارکستر شماره یک، علاقه‌مندی او به سازهای ایرانی را نیز به دنبال داشت.

او ساخت بیش از ۷۰۰ ترانه را در کارنامه هنری خود دارد و با خوانندگانی مانند ویگن، دلکش، ایرج، هایده، رامش، عارف، منوچهر سخایی، روانبخش، حمیرا، رامین، راشین و محمدرضا شجریان همکاری کرد. در بین این خوانندگان اما بیشترین همکاری را با ویگن داشت.

از مشهورترین آثاری که با ویگن منتشر کرد، می‌توان به بارون بارونه، شاه دوماد، دو کبوتر، شکوفه‌ها، بی‌ستاره‌، کجاوه، ساقی، دختر دریا و رقیب اشاره کرد.

عطاءالله خرم در دوره‌ای که مشغول به فعالیت بود با سه ترانه‌سرا نیز بیشتر از دیگر هنرمندان همکاری کرد. شعر بسیاری از آثاری مشهور او را پرویز وکیلی، سیروی آرین‌پور و ناصر رستگارنژاد سروده‌اند.

خرم پس انقلاب اسلامی در ایران، ابتدا به فرانسه رفت اما دو سال بعد برای همیشه به آمریکا مهاجرت کرد.

در سال‌هایی که ساکن خارج از ایران بود نیز بسیار پرکار بود و چندین جلد کتاب منتشر کرد. "گلستان موسیقی" که شامل خاطرات ۵۰ سال کار او در موسیقی است، "ترانه‌های ملی ایران" و "گلچینی از گوشه‌های ردیفی موسیقی ایران" در دو جلد از جمله آثار برجسته اوست.

خرم در مصاحبه‌ای با رادیو جوانان لس‌آنجلس گفته بود: «من می‌توانستم بهترین و "سنگین‌ترین" آهنگ گلها را بسازم یا می‌توانستم شادترین آهنگ جاز را بسازم. آهنگ‌هایی که من می‌سازم همه در مایه‌های ایرانی است ولی با ریتم‌های شادتر و امروزی‌تر.»

عطاءالله خرم در سال ۱۳۹۳ درگذشت.