رهیافت دیپلماسی اقتصادی، به معنی دخیل شدن ظرفیت‌ها و اولویت های اقتصادی در مسائل سیاست خارجی است و شامل این بینش است که از امکانات و ظرفیت‌های داخلی کشور جهت تحققِ اهداف بلندمدت سیاسی و اقتصادی استفاده شود.

قریب یک دهه است که رویکرد دیپلماسی اقتصادی در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران اهمیت یافته است. گاهی صادرات محصولات کشاورزی، گاهی واردات خودرو، گاهی تعامل در حوزه انرژی، می‌تواند در اقتصاد کشور راهگشایی کند. تشخیصِ به‌هنگام در مورد نوع تعاملات تجاری با سایر کشورها، هوشمندی‌ای است که دیپلماسی اقتصادی پیشِ روی هر کشوری می‌گذارد.

اما چه موانعی برای تحقق این رویکرد وجود دارد:

• فقدان نگاشت نهادی مناسب در کشور موجب شده است که هماهنگی لازم میان نهادهای متولی در بخش‌های دخیل وجود نداشته باشد؛
• تصمیم‌گیری‌های ناگهانی در اقتصاد کشور، فعالیت برون‌مرزی فعالان اقتصادی را با مشکل مواجه می‌کند؛
• نبود موازنه تجاری میان ایران و شرکای تجاری، بسیاری از فعالیت‌ها را در شرایط تحریم با مشکل روبرو کرده است.

این بحث در چهارمین میزگرد رادیویی با اندیشه ورزان با عنوان «بن بست مذاکرات و رهیافت دیپلماسی اقتصادی» به همت جامعه اندیشکده ها پی گرفته شده است؛ با حضور محققانه:

• فرزان قاسمی، کارشناس اقتصادی مرکز پژوهش‌های مجلس؛
• حسین حاجیلو، کارشناس دیپلماسی اقتصادی.

این برنامه 16 دی 1400 به سردبیری جامعه اندیشکده ها از رادیو اقتصاد پخش شده است.