به گزارش رویترز، شرکت نیوزیلندی مریتایم میوچوال با بیمه نفتکش‌های مرتبط با ایران و روسیه، میلیاردها دلار نفت تحریمی را وارد بازار جهانی کرده است. پلیس نیوزیلند در حال بررسی نقض تحریم‌ها و تخلفات احتمالی این شرکت است.تحقیقات اختصاصی خبرگزاری رویترز نشان می‌دهد شرکتی کوچک اما اثرگذار در نیوزیلند، طی سال‌های اخیر نقشی پنهان و مؤثر در استمرار صادرات نفت ایران و روسیه ایفا کرده است.

طبق این گزارش مفصل منتشرشده رویترز در روز سه‌شنبه ۲۸ اکتبر (۶ آبان)، شرکت مریتایم میوچوال (Maritime Mutual) که دفتر مرکزی آن در شهر اوکلند است و توسط پاول رنکین، شهروند ۷۵ ساله بریتانیایی، و اعضای خانواده‌اش اداره می‌شود، نفتکش‌هایی را بیمه کرده که با دور زدن تحریم‌های آمریکا و اتحادیه اروپا، ده‌ها میلیارد دلار نفت تحریمی را به آسیا منتقل کرده‌اند.

شرکتی کوچک با نقشی بزرگ در تجارت نفت تحریمی

طبق این گزارش که با بررسی هزاران سند بیمه‌ای و کشتیرانی و گفت‌وگو با چندین منبع مطلع نوشته شده، شرکت کوچک "مریتایم میوچوال" با ارائه بیمه لازم برای ورود نفتکش‌ها به بنادر، عملاً به یکی از حلقه‌های کلیدی در تجارت نفت تحریمی بدل شده است.

بر اساس یافته‌های رویترز، از میان صدها نفتکش فعال در آنچه "ناوگان سایه" نامیده می‌شود، نزدیک به یک‌ششم در مقطعی تحت پوشش بیمه مریتایم میوچوال بوده‌اند. ناوگان سایه به شبکه‌ای از کشتی‌ها گفته می‌شود که محموله‌های تحریمی ایران، روسیه و ونزوئلا را با مسیرها و نام‌های جعلی جابه‌جا می‌کنند.

اینترنت بدون سانسور با سایفون دویچه‌ وله

به گفته‌ی کارشناسان، این بیمه از نوع حمایت و غرامت (P&I) بوده که نه خود کشتی یا محموله، بلکه خسارات احتمالی به اشخاص، اموال یا محیط زیست را پوشش می‌دهد. هزینه سالانه چنین بیمه‌ای برای نفتکش‌های بزرگ گاه بیش از ۲۰۰ هزار دلار است.

دیوید تننباوم، کارشناس تحریم، در گفت‌وگو با رویترز گفته است: «بدون این بیمه، نفتکش‌ها عملاً از حرکت می‌افتند؛ حتی بنادر ایران و روسیه هم اجازه ورود کشتی‌های بدون بیمه را نمی‌دهند.»

همکاری با ایران؛ از "شیراز مارین" تا دوران تحریم

به نوشته رویترز، مریتایم میوچوال در سال ۲۰۱۶ میلادی، دو سال پیش از بازگشت تحریم‌های آمریکا علیه جمهوری اسلامی، به دنبال توسعه فعالیت‌های خود در ایران بوده است. در وب‌سایت شرکت ایرانی ارائه‌دهنده خدمات کشتیرانی "شیراز مارین" نیز برای شرکت مریتایم میوچوال تبلیغ شده است.

بر اساس نامه‌ای با امضای پاول رنکین و لوگوی مریتایم میوچوال، این شرکت از ۲۳ ژانویه ۲۰۱۷ به "شیراز مارین" اختیار داده بوده تا در راستای منافع‌اش در جمهوری اسلامی ایران بکوشد.

دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید

بر اساس یافته‌های رویترز، پس از بازگشت تحریم‌های آمریکا علیه ایران در نوامبر ۲۰۱۸، درآمد این شرکت به شکل چشمگیری افزایش یافته است.

طبق اسناد رسمی نیوزیلند، فروش بیمه مریتایم میوچوال طی یازده سال منتهی به ۲۰۱۸ به طور میانگین ۹٫۵ درصد در سال رشد داشته و به ۱۴ میلیون و ۲۰۰ هزار دلار رسیده بوده، اما از سال ۲۰۱۹، هم‌زمان با شدت گرفتن تحریم‌ها علیه ایران، میانگین رشد سالانه آن به ۴۱ درصد رسیده و درآمد شرکت در سال گذشته میلادی (۲۰۲۴) به ۱۰۸ میلیون دلار و نیم افزایش یافته است.

نقطه اوج رشد درآمد این شرکت در سال ۲۰۲۳ بوده که در آن تحریم‌ها علیه روسیه آغاز شده و صادرات نفت ایران نیز طبق برآورد اداره اطلاعات انرژی آمریکا، به ۴۲ میلیارد دلار، یعنی رقمی نزدیک به سطح پیش از تحریم‌ها، رسیده است.

به گفته رویترز، در سپتامبر ۲۰۲۳ شرکت "شیراز مارین" نیز در صفحه اینستاگرام خود اعلام کرده که نماینده رسمی باشگاه P&I نیوزیلند در ایران است.

با این حال، مریتایم میوچوال در پاسخ به پرسش رویترز، هرگونه همکاری فعال با "ناوگان سایه" یا تلاش برای جذب مشتریان تحریم‌شده را قویاً رد کرده و رشد درآمد خود را نتیجه افزایش تعداد کشتی‌های بزرگ دانسته که پس از رفع محدودیت بیمه‌گران اتکایی تحت پوشش آن در آمده‌اند.

بیمه‌گر "ناوگان سایه"

بر اساس داده‌های منتشرشده از سوی سازمان غیردولتی "دیده‌بان جهانی ماهیگیری"، کشتی‌های بیمه‌شده از سوی مریتایم میوچوال بین سال‌های ۲۰۲۱ تا نیمه ۲۰۲۵ دست‌کم ۲۷۴ بار سامانه موقعیت‌یاب خود را خاموش کرده یا داده‌های جعلی ارسال کرده‌اند؛ روشی موسوم به "اسپوفینگ" که از آن برای پنهان کردن مسیر واقعی حرکت کشتی‌ها استفاده می‌شود.

بیورن برگمن، تحلیلگر این سازمان، در گفت‌وگو با رویترز گفت: «عجیب است که شرکتی از کشوری هم‌پیمان با آمریکا و اروپا، این همه کشتی که موقعیت خود را جعل می‌کنند، بیمه کند.»

طبق قوانین "سازمان بین‌المللی دریانوردی" سازمان ملل، کشتی‌های بزرگ در سفرهای بین‌المللی موظف به استفاده از سامانه موقعیت‌یاب خودکار هستند، اما اجرای این قانون برعهده کشورهایی است که کشتی‌ها را در قلمرو خود ثبت کرده‌اند.

آغاز تحقیقات بین‌المللی در نیوزیلند

طبق تحقیقات رویترز، در ۸ اکتبر ۲۰۲۴ ایمیلی از سوی یکی از فعالان صنعت دریانوردی نیوزیلند به رئیس بانک مرکزی این کشور، با درخواست تحقیق درباره فعالیت‌های مریتایم میوچوال ارسال شده است، زیرا به گفته این فرد، شرکت مزبور از محل استقرار خود در نیوزیلند برای ایجاد "ظاهری معتبر" سوءاستفاده می‌کند.

پس از آن، بانک مرکزی و چند نهاد دولتی تحقیق مشترکی را آغاز کرده‌اند که اکنون با همکاری استرالیا، بریتانیا و ایالات متحده ادامه دارد. محور این تحقیقات، بررسی "احتمال نقض تحریم‌ها، کوتاهی در پیشگیری از تأمین مالی تروریسم و معرفی گمراه‌کننده شرکت به عنوان بیمه‌گر رسمی در نیوزیلند" است.

بیشتر بخوانید: چین چگونه پنهانی پول نفت ایران را می‌پردازد و تحریم‌ها را دور می‌زند

به گفته منابع آگاه، پلیس نیوزیلند در ۱۶ اکتبر دفاتر مریتایم میوچوال در اوکلند و کرایست‌چرچ را تفتیش کرده و مدارک مالی و اسناد بیمه‌ای شرکت را ضبط کرده است. تا امروز اما اتهامی رسمی علیه مدیران این شرکت مطرح نشده است. وزارت خارجه نیوزیلند تأیید کرده است که نهادهای نظارتی در تماس مستقیم با مریتایم میوچوال هستند.

در این میان، وزارت خزانه‌داری بریتانیا از ارائه اطلاعات درباره رعایت یا عدم رعایت تحریم‌های ایران و روسیه از سوی شرکت مزبور خودداری کرده و گفته است انتشار چنین اطلاعاتی «ممکن است به روابط بین‌المللی لندن آسیب رسانده و به افراد دارای نیات مجرمانه برای دور زدن تحریم‌ها کمک کند.»

در واکنش به همه این اتهامات، مریتایم میوچوال اعلام کرده که بر اساس "استانداردهای سختگیرانه انطباق" فعالیت می‌کند و «هیچ تخلفی از قوانین بین‌المللی مرتکب نشده است.»

حلقه‌ای گم‌شده در زنجیره تحریم‌ها

بر پایه یافته‌های رویترز، بیمه‌های ارائه‌شده توسط مریتایم میوچوال طی سالیان اخیر نقشی حیاتی در بقای شبکه صادرات نفت تحریمی ایران و روسیه ایفا کرده‌اند.

در واقع، طبق گزارش رویترز، این شرکت کوچک با ظاهری قانونی در نیوزیلند توانسته است مسیر انتقال نفت تحریمی را به بازارهای جهانی باز نگه دارد.

تحقیقات جاری در نیوزیلند، با همکاری واشنگتن، لندن و کانبرا، ممکن است یکی از پیچیده‌ترین پرونده‌های مالی مرتبط با تحریم‌های جهانی را به یکی از دورافتاده‌ترین نقاط جهان یعنی اوکلند گره بزند؛ شهری بی‌حاشیه در سواحل اقیانوس آرام که اکنون در مرکز یکی از بزرگترین معماهای تجارت نفت تحریمی ایران قرار گرفته است.