Gdy chcecie być tak poprawni, że aż przesadzacie. Mówiąc Inaczej, odc. 126
Update: 2019-03-01
Description
W tym odcinku opowiadam o hiperpoprawności, która jest błędem. Jeśli nie wierzycie, obejrzyjcie mój materiał. Serio.
Kochani, drobna aktualizacja! Chodzi o wyjaśnienie, dlaczego wyrazy takie jak: „liceum”, „muzeum”, „biblioteka” akcentujemy na drugiej sylabie od końca. Sytuacja wygląda tak, że te słowa przyszły do polszczyzny bezpośrednio z łaciny, nie z greki, choć z greki oryginalnie pochodzą. Tak samo było z „matematyką” i „fizyką”. Słowa z łaciny zakończone na „-ika/-yka” akcentujemy na trzeciej sylabie (tak jak powiedziałam w materiale), a te zakończone „-eka”, „-um” już nie (co też w zasadzie powiedziałam). Tyle że nie ma znaczenia to, że te słowa pochodzą z greki, bo „biblioteka" zarówno w grece, jak i w łacinie miała akcent na drugiej sylabie od końca, a z "liceum" było jeszcze inaczej, bo w grece akcent padał na trzeciej sylabie od końca, a w łacinie na drugiej. Zatem „liceum” dziś w języku polskim ma akcent łaciński, nie grecki.
Podsumowując tę kwestię, należy stwierdzić, że na trzeciej sylabie od końca akcentujemy słowa pochodzące z łaciny zakończone na „-ika/-yka”, a te zakończone „-eka” czy „-um” już nie (choć i tu zdarzają się wyjątki). Kluczowa jest zatem KOŃCÓWKA, a nie pochodzenie z greki. I właśnie tego zabrakło w powyższym filmie.
Gdybyście mieli pytania, piszcie! :*
PS. Dziękuję czujnym i mądrym widzom za pomoc!
Dodam jeszcze, że na trzeciej sylabie od końca akcentowane są rzeczowniki zakończone na „-ika” lub „-yka”, zapożyczone z łaciny LUB UTWORZONE NA ICH WZÓR. Pamiętajcie, proszę, o tych właśnie utworzonych na wzór. ;)
Źródła, z których korzystałam:
1. Poradnia PWM:
https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/wymowa-e-i-a-na-koncu-wyrazu;7124.html
https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/Jak-wymawiac-e;4323.html
https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/akcentowanie-rzeczownikow-na-ika-yka;3002.html (To jednak była „nauczycielka”, nie „polonistka”, choć ta nauczycielka mogła być polonistką – nie jest to wykluczone).
https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/Ktore-rzeczowniki-ika-yka-naleza-do-wyjatkow;11925.html
https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/Madre-osoby-akcentuja;5267.html
2. Obcy język polski:
https://obcyjezykpolski.pl/jak-wymawiac-piecset-szescset/
3. Artykuł na stronie www.rp.pl:
https://www.rp.pl/artykul/1112434-Polszczyzna-w-urzedzie--Nie-zawsze-mowimy-tak--jak-piszemy.html
4. Strona www.polskieradio.pl:
https://www.polskieradio.pl/9/305/Artykul/837675,Szescset-–-wymowa
Film o błędach youtuberów, do którego się odnoszę w nagraniu:
https://youtu.be/lULpVKzdPg4
____________________________________________________________________
Strona, na której możecie kupić moją książkę „Mówiąc Inaczej”:
http://bit.ly/2xNpt94
____________________________________________________________________
A tu moje inne profile:
Facebook (czasem wklejam tu zabawne posty):
►https://www.facebook.com/MowiacInaczej/
Instagram (mówią, że mam zabawne opisy)
►https://www.instagram.com/mowiac.inaczej/
Na Snapie już mnie nie ma, bo moje serce skradło InstaStories.
Przepraszam wszystkich, którzy woleli mnie tam oglądać. :(
I oczywiście ściskam wszystkich czytających opisy! :*
Kochani, drobna aktualizacja! Chodzi o wyjaśnienie, dlaczego wyrazy takie jak: „liceum”, „muzeum”, „biblioteka” akcentujemy na drugiej sylabie od końca. Sytuacja wygląda tak, że te słowa przyszły do polszczyzny bezpośrednio z łaciny, nie z greki, choć z greki oryginalnie pochodzą. Tak samo było z „matematyką” i „fizyką”. Słowa z łaciny zakończone na „-ika/-yka” akcentujemy na trzeciej sylabie (tak jak powiedziałam w materiale), a te zakończone „-eka”, „-um” już nie (co też w zasadzie powiedziałam). Tyle że nie ma znaczenia to, że te słowa pochodzą z greki, bo „biblioteka" zarówno w grece, jak i w łacinie miała akcent na drugiej sylabie od końca, a z "liceum" było jeszcze inaczej, bo w grece akcent padał na trzeciej sylabie od końca, a w łacinie na drugiej. Zatem „liceum” dziś w języku polskim ma akcent łaciński, nie grecki.
Podsumowując tę kwestię, należy stwierdzić, że na trzeciej sylabie od końca akcentujemy słowa pochodzące z łaciny zakończone na „-ika/-yka”, a te zakończone „-eka” czy „-um” już nie (choć i tu zdarzają się wyjątki). Kluczowa jest zatem KOŃCÓWKA, a nie pochodzenie z greki. I właśnie tego zabrakło w powyższym filmie.
Gdybyście mieli pytania, piszcie! :*
PS. Dziękuję czujnym i mądrym widzom za pomoc!
Dodam jeszcze, że na trzeciej sylabie od końca akcentowane są rzeczowniki zakończone na „-ika” lub „-yka”, zapożyczone z łaciny LUB UTWORZONE NA ICH WZÓR. Pamiętajcie, proszę, o tych właśnie utworzonych na wzór. ;)
Źródła, z których korzystałam:
1. Poradnia PWM:
https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/wymowa-e-i-a-na-koncu-wyrazu;7124.html
https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/Jak-wymawiac-e;4323.html
https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/akcentowanie-rzeczownikow-na-ika-yka;3002.html (To jednak była „nauczycielka”, nie „polonistka”, choć ta nauczycielka mogła być polonistką – nie jest to wykluczone).
https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/Ktore-rzeczowniki-ika-yka-naleza-do-wyjatkow;11925.html
https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/Madre-osoby-akcentuja;5267.html
2. Obcy język polski:
https://obcyjezykpolski.pl/jak-wymawiac-piecset-szescset/
3. Artykuł na stronie www.rp.pl:
https://www.rp.pl/artykul/1112434-Polszczyzna-w-urzedzie--Nie-zawsze-mowimy-tak--jak-piszemy.html
4. Strona www.polskieradio.pl:
https://www.polskieradio.pl/9/305/Artykul/837675,Szescset-–-wymowa
Film o błędach youtuberów, do którego się odnoszę w nagraniu:
https://youtu.be/lULpVKzdPg4
____________________________________________________________________
Strona, na której możecie kupić moją książkę „Mówiąc Inaczej”:
http://bit.ly/2xNpt94
____________________________________________________________________
A tu moje inne profile:
Facebook (czasem wklejam tu zabawne posty):
►https://www.facebook.com/MowiacInaczej/
Instagram (mówią, że mam zabawne opisy)
►https://www.instagram.com/mowiac.inaczej/
Na Snapie już mnie nie ma, bo moje serce skradło InstaStories.
Przepraszam wszystkich, którzy woleli mnie tam oglądać. :(
I oczywiście ściskam wszystkich czytających opisy! :*
Comments
In Channel























