Havayolu kargo taşımacılığı, modern küresel ticaretin ve tedarik zincirinin en kritik omurgalarından biridir. Saatler içinde kıtalararası mesafelerin aşılabilmesi, özellikle zaman değeri yüksek ürünlerin (elektronik, ilaç, çiçek, taze gıda, yedek parça gibi) taşınmasında başka hiçbir taşıma modunun ulaşamayacağı bir hız ve güvenilirlik sunar. Günümüzde dünya genelinde taşınan kargonun yaklaşık %35-40’ı değer bazında havayolu ile gerçekleştirilmektedir. Bu oran hacimsel olarak düşük görünse de, ekonomik etkisi çok daha büyüktür.

Havayolu kargo taşımacılığının temel taşıyıcıları yolcu uçaklarının alt ambarları (belly cargo) ve tamamen kargo taşımacılığına ayrılmış freighter uçaklardır. Boeing 777F, 747-8F, A330-200F ve A350F gibi modern freighter uçaklar, tek seferde 100 tonun üzerinde yük taşıyabilmekte ve ultra uzun menzillerde kesintisiz operasyon yapabilmektedir. Özellikle e-ticaretin patlama yapmasıyla birlikte ekspres kargo şirketleri (DHL, FedEx, UPS, TNT) kendi dev kargo uçak filolarını oluşturmuş ve bu alanda adeta bir yarış başlatmıştır.

Havayolu kargo taşımacılığında en belirgin avantajlar hız, izlenebilirlik ve güvenlidir. Ancak bu avantajların bedeli yüksektir. Kilogram başına maliyet, denizyolu taşımacılığına kıyasla 4-15 kat arasında değişebilmektedir. Bu nedenle genellikle yüksek değerli, hafif, acil veya bozulabilir ürünlerde tercih edilir. Pandemi dönemi, çip krizi ve tıbbi malzeme taşıma operasyonları, havayolu kargonun ne kadar kritik bir rol oynadığını tüm dünyaya göstermiştir.

Gelecekte havayolu kargo taşımacılığı, sürdürülebilirlik baskısı ve yeni teknolojilerle yeniden şekillenecek gibi görünüyor. Elektrikli ve hidrojen yakıtlı kargo uçakları, drone teslimat sistemleri, daha verimli gövde tasarımları ve yapay zeka destekli rota optimizasyonu bu sektörün önümüzdeki 10-15 yıl içinde geçireceği en büyük dönüşümler arasında yer alıyor. Hız her zaman önemli olacak; ancak artık “hızlı ve yeşil” aynı cümle içinde kullanılmak zorunda kalacak.