Het pensioenstelsel in Nederland is in het algemeen goed geregeld. De armoede onder ouderen is laag en met veel mensen gaat het heel goed. Toch is er ook een kwetsbare groep met wie het minder goed gaat, zegt Olaf Simonse, onderzoeker en adviseur bij het Kenniscentrum Psychologie en Economisch Gedrag. Deze groep is niet financieel weerbaar op hun oude dag. Met andere woorden: ze zijn niet in staat om financiële schokken op te vangen zonder dat ze in de problemen komen.

Wat zijn belangrijke factoren als het gaat om financiële weerbaarheid en hoe hangen ze samen? En welke interventies zijn mogelijk om financiële weerbaarheid te vergroten? Dat zijn vragen die naar voren komen in deze podcast onder leiding van Saskia ter Ellen. Daarin schuift naast Simonse ook Tarik Uçar aan. Hij is uitvoerend bestuurder bij Pensioenfonds Schoonmaak, een fonds waar één op de drie gepensioneerden geen volledige AOW krijgt en soms ook geen AIO-aanvulling vanuit de overheid.

Uçar wijst erop dat de oorzaak van de financiële kwetsbaarheid vaak al teruggaat tot de jaren zestig en zeventig. Daarnaast geldt voor overheidsregelingen als de AIO-aanvulling een aanvraagvereiste, hoewel vaak al bekend is of iemand ergens recht op heeft. Simonse legt uit waarom de vervangingsratio, een veelgebruikte maatstaf voor financiële weerbaarheid, niet voldoet. Ook gaat hij in op het lopende onderzoek naar hoe we deze weerbaarheid vergroten op weg naar de oude dag.

• Het Verkenningsonderzoek financiële weerbaarheid: Op weg naar de oude dag op de website van het Kenniscentrum Psychologie en Economisch Gedrag. Dit onderzoek heeft het Kenniscentrum uitgevoerd in samenwerking met Wijzer in geldzaken.


• Het door Netspar gefinancierde onderzoek Voorkomen van financiële kwetsbaarheid tijdens pensionering: cumulatieve risicofactoren en effectieve interventies op de website van Netspar. Dit onderzoek is van start gegaan in 2025 en is het vervolg op het Verkenningsonderzoek. Olaf Simonse werkt hierin samen met met collega’s Wilco van Dijk en Marret Noordewier van Universiteit Leiden en Verena Seibel en Mara Yerkes van Universiteit Utrecht. Op de onderzoekspagina vind je de contactgegevens van Simonse, voor als je werkt in de pensioensector en meer wilt weten of wilt meedenken over dit onderzoek.


• Uitleg over de aanvulling vanuit de aanvullende inkomensvoorziening ouderen (AIO). Deze is bedoeld voor mensen die in Nederland wonen en een laag inkomen hebben. Bijvoorbeeld omdat ze de geen AOW of geen volledige AOW krijgen.