In je hoofd kun je bedenken wat je wilt. De meest wilde, bizarre, extreme, mooie, fantasierijke, creatieve, slimme en domme hersenspinsels kun je laten rijpen, afschieten, omarmen of verdringen. Voor het gemak stellen we dat je baas bent in eigen hoofd, want we starten op vrijdagochtend, terwijl je naar je werk rijdt, niet de discussie of de mens nu wel of geen vrije wil heeft.

Baas in eigen hoofd vinden we een belangrijk in de analoge wereld. Wat je vervolgens met je hersenspinsel doet, kent beperkingen om ons samenzijn een beetje in balans te houden. Eigenlijk zou de digitale wereld niet veel anders moeten zijn. Geniet of verafschuw al je hersenspinsels, breng je ze echter naar buiten, dan ontstaan beperkingen. We vinden het lastig met die beperkingen om te gaan.

Deze week. De Europese Commissie. Een wetsvoorstel. Ze willen, uit de Volkskrant: “alle ‘relevante aanbieders van onlinediensten’ [verplichten] seksueel misbruik van kinderen online op te sporen en dat materiaal aan de overheid te melden. Denk […] aan Gmail, Outlook (die dit al doen), maar ook aan Facebook Messenger, Telegram, Signal of WhatsApp.”

Paniek in de tent. De genoemde diensten zijn end-to-end-encrypted. Daarmee wanen we ons veilig. Meta, Apple of Telegram kunnen niet meekijken met illegale, precaire of prettige conversaties. Je kunt met een gerust hart geheime bedrijfsinformatie delen. Niemand kijkt mee: geen commerciële bedrijven, geen overheid, geen actiegroepen.

De politie mag als daar een gegronde rede toe is een telefoon in beslag nemen en doorzoeken. Is er een concrete en geïndividualiseerde verdenking dan mag de politie jouw end-to-end-berichten lezen. Dat is een goede zaak, de politie moet zijn werk doen. Het helpt de politie als berichtenservices assisteren strafbare feiten op te lossen. Alleen ontneem je daarmee velen de bescherming om een enkele goorlap te pakken.

De oplossing die de Europese Commissie voorstelt is zogenaamde client-side device scanning. Kort gezegd. Voordat je een bericht verstuurt, wordt het vergeleken met een database van onwelgevallige foto’s of combinaties van teksten. Dat is natuurlijk foutgevoelig. Toch vervelend als je je zoon in zwembroek naar je man stuurt en je krijgt een vlaggetje achter je naam. Bovendien betekent die database een achterdeur in je mobiel, waardoor spionagediensten, kwaadwillende hackers of zomaar iemand in principe toegang kan krijgen tot je toestel.

Burgerrechtenorganisaties en cryptografie-experts maken zich hier druk om en kijkend naar onze geschiedenis, denk aan Edward Snowden als symbool hiervoor, is dat terecht. Aan de andere kant, hoe erg is het nu als je een beetje nadenkt over wat je uit je hersenpan laat ontsnappen?

Over Ben van der Burg

IT-ondernemer en oud-topschaatser Ben van der Burg richt zijn kritische blik op de toekomst en verrast met prikkelende observaties. Luister live vrijdagochtend om 06:25 in De Ochtendspits of wanneer je wilt via bnr.nl/ben-van-der-burg, Apple Podcast of Spotify.

See omnystudio.com/listener for privacy information.