Tiếc thương ngày qua : những ca khúc chọn lọc của Aznavour
Description
Les meilleures chansons (Những bài hát hay nhất) là tựa đề bộ tuyển tập vừa được phát hành trong tháng này của Aznavour, trong đó có ba ca khúc chưa từng được phổ biến. Bao gồm tổng cộng 44 bài hát, bộ đĩa CD này được cho ra mắt công chúng vào mùa thu, nhân dịp kỷ niệm 7 năm ngày danh ca người Pháp gốc Armenia qua đời (ông mất vào ngày 1/10/2018, ở tuổi 94).
Giai điệu đầu tiên trích từ tuyển tập là bản song ca với ca sĩ nổi tiếng người Ý Dalida. Hai nghệ sĩ này đã thu âm nhạc phẩm « Quand on s'aime » (Khi ta yêu nhau) cho một chương trình truyền hình Pháp vào năm 1967, xen kẻ giọng ca và lời thoại.
Trong kho lưu trữ cá nhân của Aznavour, được gia đình ông nhượng quyền khai thác cho hãng đĩa Universal, công ty thu âm này đã phát hiện nhiều bản ghi âm thử (demo), trong đó có một băng cát sét ghi âm giai điệu bản nhạc « Khi ta yêu nhau » kèm theo một số lời hướng dẫn dành cho Dalida.
Hai danh ca Aznavour và Dalida lần đầu tiên cùng đi biểu diễn với nhau là vào năm 1957. Vào thời bấy giờ, ông đã sáng tác một số ca khúc quan trọng cho cô : « Aie mourir pour toi » và « Pour te garder ». Vào đầu những năm 1970, như một lời tri ân dành cho người bạn diễn trung thành, Dalida đã lén thu âm nhạc phẩm « La Mamma » (Mẹ hiền) cho một chương trình truyền hình mà theo dự kiến Charles Aznavour là khách mời quan trọng.
Nhưng vì danh ca Aznavour đang bận lưu diễn tại Nhật Bản, bị trễ chuyến bay nên không về kịp, nên rốt cuộc ca khúc này bị bỏ quên, vẫn chưa được phổ biến. Mãi đến nhiều năm sau khi Dalida qua đời, phiên bản « La Mama » của nữ danh ca mới được phát hành trên bâng đĩa, vào năm 1996.
Ca khúc thứ hai trên tuyển tập chọn lọc cũng là một bản song ca của nhạc phẩm « La Mamma » (Mẹ hiền) nhưng dưới dạng phóng tác tiếng Anh « For Mama », được Aznavour thu âm vào năm 1974 với ông hoàng nhạc blues Ray Charles. Ngoài đời, hai nghệ sĩ này rất qúy mến nhau. Họ thậm chí còn bàn đến việc thực hiện một album chung, nhưng dự án này rốt cuộc vẫn không thành.
Sinh thời, Aznavour đã có một sự nghiệp lẫy lừng tại Hoa Kỳ. Ông đã hát chung với nhiều nghệ sĩ trên sân khấu như Frank Sinatra, Liza Minnelli, Paul Anka, hay Elton John (Yesterday when I was young) nhưng trong số những nghệ sĩ này, Ray Charles có lẽ là người ngưỡng mộ Aznavour nhiều nhất. Sau khi ghi âm phiên bản phóng tác « Il est mort le soleil » (Nắng đã tắt /The sun died) của Nicoletta, Ray Charles đã ngỏ lời hợp tác với Aznavour trên giai điệu tiếng Anh của nhạc phẩm « La Mamma ».
Ca khúc chưa phát hành cuối cùng là bản phóng tác của nhạc phẩm « Que c'est triste Venise ». Bài hát này từng ăn khách vào năm 1964. Nhưng sau khi có nhiều người hâm mộ ghi nhận là bài hát có nội dung rất buồn, nói về một mối tình tan vỡ. Cho nên sau đó, Aznavour mới thu lại một phiên bản khác với lời ca lạc quan hơn, trong khi bản nhạc được đệm theo một bản phối mới. « Que c'est triste Venise » (Sao Venise buồn quá) trở thành « Que c'est joli Venise » (Sao Venise xinh quá) mô tả thành phố thơ mộng trên nước, trong mắt của những người đang yêu nhau, chứ không phải đã chia tay rồi. Aznavour từng ghi âm bài này dưới dạng song ca với ông hoàng nhạc La Tinh Julio Iglesias.
Ngoài 3 ca khúc chưa phổ biến, tuyển tập chọn lọc còn có nhiều bản nhạc hay khác như « L'amour c'est comme un jour » (Tình như ngày vội đi), « Mourir d'aimer » (Được chết vì yêu) hay « Hier Encore » (Mới hôm qua). Bản nhạc này từng có nhiều lời tiếng Việt : « Ngày hôm nao » qua cách đặt lời của tác giả Phạm Duy do Elvis Phương trình bày. Phiên bản thứ nhì là « Tiếc thương ngày qua » do Trung Hành ghi âm.
Giai điệu trầm buồn của « Hier Encore » đánh thức trong tim bao nỗi niềm trong đêm vắng canh dài. Thời xuân xanh nuôi bao khát vọng vĩ đại, nhưng lời bài hát kéo ta về chốn thực tại. Giấc mơ ngày xưa nay thành tiếng thở dài, khi ta thoáng nhìn chút quãng đời còn lại.