خوف و رجا چیست؟

پادکست چاپار - بخش ۱۰، فرگرد هفتم.

یازدهم آذرماه ۲۵۸۴ شاهنشاهی

روز‌ سروش از سال ۳۷۶۳ زرتشتی

«خوف و رجا» اصطلاحی اسلامی است که در چارچوب عرفان اسلامی، فقه، و کلام معنا دارد:

• خوف = ترس از خدا، ترس از عذاب، ترس از دوزخ

• رجا = امید به رحمت خدا، امید به آمرزش، امید به نجات

این فرایافت در دین‌های ابراهیمی وجود دارد. ریشه‌های این فرایافت فلسفی-دینی یهودی ـ مسیحی است که در اسلام نظام‌مند شده است.

در اسلام و سایر ادیان ابراهیمی انسان همیشه میان «ترس از خدا» و «امید به رحمت خدا» نگه داشته می‌شود.

در آیین بهدینی انسان در میانهٔ «راستی» و «دروغ» می‌ایستد و مسئول پیامد طبیعی کردار خویش است،

بدون ترس دینی و بدون «طلب رحمت».

ابوحامد محمد غزالی غزالی «توازن خوف و رجا» را از اصول سلوک می‌داند و می‌گوید:

«قلب مؤمن میان خوف و رجا چون دو بال است.»

او این بحث را از استادان صوفی پیش از خود گرفت و نظام‌مند کرد.

برخی از شاعران عرفانی ایرانی «خوف و رجا» را به عنوان یک «محور سلوک» وارد شعر کرده‌اند.

در این بخش از پادکست چاپار به فرایافت دینی «خوف و رجا» در ا‌سلام و سایر ادیان ابراهیمی در سنجش با آیین مزدیسنا پرداخته شد.

مهمان: شروان فشندی

گوینده: میترا جشنی