در این قسمت می‌شنوید:

1. ز دانش به اندر جهان هیچ نیست؛ در ستایش رویکرد علمی
2. راز دلم تو سینه نگفته افشا میشه؛ روند استفاده از هوش مصنوعی
3. تا چه خواهد شد در این سودا سرانجامم هنوز؛ در مسیر خلق هوش انسانی
4. به یزدان که گر ما خرد داشتیم؛ مصوبه ماینینگ وزارت نیرو
5. و نخواهیم انگل از سرانگشت طبیعت بپرد؛ ماموریت: نجات انگل‌ها

همراهان این قسمت از رادیو بادیو:

• میرسهیل نیک‌زاد
• محمودرضا فرهادی
• مسعود زمانی

۱. ز دانش به اندر جهان هیچ نیست؛

<figure class="alignleft size-large is-resized"></figure>

در ستایش رویکرد علمی

ارائه کننده: مسعود زمانی

در رویکرد علمی به همه چیز با شک نگاه می‌شود. در گفتمان علمی هیچگاه نسبت به وجود یا عدم وجود چیزها قطعیتی وجود نداشته و همه چیز در قالب نظریه‌هایی که قابل رد شدن هستند بیان می‌شود.

برای مثال در حدود ۱۰۰ سال گذشته، جهان در یک ماده ژله‌ای مانند به نام اتر تصور می‌شد چرا که اینطور تصور می‌شد نور مانند صدا برای حرکت به محیط مادی نیاز دارد. بعدها ماکسول با آزمایش‌های خود نشان داد که امواج الکترومغناطیس برای حرکت نیازی به محیط مادی ندارند و نور هم برای حرکت می‌تواند بی‌نیاز از ماده در عالم حرکت کند.

در سال ۱۹۵۰ انیشتین نظریه نسبیت خاص و در ادامه آن نسبیت عام را مطرح نمود که در آن سرعت نور ثابت در نظر گرفته شد و زمان را نسبی فرض کرد. جالب اینجاست انیشتین در این زمان وجود اتر را رد نکرد تنها به گفتن این جمله که با این رویکرد “به اتر نیازی نیست” بسنده نمود.

آقای تد جاکوبسن در اواسط دهه ۹۰ میلادی شروع به تحقیقاتی مبنی بر وجود اتر در دنیا نمود و در سال ۲۰۰۰ میلادی حاصل تحقیقات خود را در مقاله‌اش به چاپ رساند. او در این مقاله تئوری انیشتین-اتر را مطرح نمود که در آن علاوه بر ریاضی خوب، قواعد حرکت اجرام سماوی را خوب توضیح میداد. جالب آنکه واکنش جامعه علمی به او اصلا از نوع سلبی نبود.

تا آن زمان هیچ آزمونی که وجود اتر را تایید کند وجود نداشت و هیچ شاهدی نیز عدم وحود آن را تایید نمی‌کرد. نهایتا در سال ۲۰۱۵ دقیقا ۱۰۰ سال بعد ازارائه نظریه نسبیت انیشتین، امواج گرانشی کشف و در سال ۲۰۱۷ همان دانشمندان جایزه نوبل را به خود اختصاص دادند. این موضوع توانست کمک کوچکی به توسعه نظریه اتر نماید. در اواخر سال ۲۰۱۸ میلادی آقای تام سلوسنیک کیهان شناس برجسته دانشگاه پراک توانست بر اساس تحقیقات انجام شده، شواهدی را مبنی بر وجود اتر جمع‌آوری نماید. او حدس میزند ماده تاریک معروف همان اتر باشد. همه این داستان نشان دهنده غیر تعصبی بودن علم در نگاه به موضوعات مختلف را نشان می‌دهد که بسیار قابل ستایش است.

<figure class="alignright size-large is-resized"></figure>

۲. راز دلم تو سینه نگفته افشا میشه؛

روند استفاده از هوش مصنوعی

ارائه کننده: محمودرضا فرهادی

محققین مجموعه CUboulder از توسعه نرم‌افزاری خبر دادند که می‌تواند در کنار روان پزشک‌ها قرارگرفته و به کمک شایانی به بهبود وضعیت تشخیص و درمان بیماران درگیر مشکلات روانی نماید. از آنجایی که طبق آمار ارائه شده از هر ۵ بزرگسال آمریکایی یک نفر با مشکلات روانی دست و پنجه نرم می‌کند توسعه چنین نرم‌افزاری می‌تواند کمک شایانی به بهبود زندگی بشر کند.

این نرم‌افزار هم‌اکنون در تشخیص اسکیزوفرنی و افسردگی بسیار قوی عمل می‌کند به طوری‌که در آزمون‌های انجام شده تونسته است مشکلات ۱۰۰ درصد بیماران را به درستی تشخیص دهد. نحوه عملکرد این دستگاه به این شکل است که سوالاتی را از فرد پرسیده و از او می‌خواهد داستانی را تعریف کند. این برنامه توسط نرم‌افزار هرهفته روی بیمار اجرا می‌شود.

به این صورت شخص به طور پیوسته و دینامیک تحت نظر نرم‌افزار بوده و مورد پایش قرار می‌گیرد. نرم‌افزار با توجه به تاریخچه فرد و مقایسه با سایر افراد نزدیک به او می‌تواند وضعیت بهبود یا تشدید بیماری در شخص را تشخیص داده، داروهای مورد نیاز را اعلام و دز داروها را متناسب با وضعیت بیمار تغییر دهد. همچنین در شرایط خاص می‌تواند پزشک را از وضعیت بیمار آگاه نماید تا اقدامات اضافی و ویژه انجام گردد.

<figure class="alignleft size-large is-resized"></figure>

۳. به یزدان که گر ما خرد داشتیم؛

مصوبه ماینینگ وزارت نیرو

ارائه کننده: میرسهیل نیک‌زاد

اخیرا وزارت نیرو طی مصوبه‌ای اعلام کرده هزینه برق مورد استفاده برای افراد فعال در حوزه ماینینگ ۹۶۵ تومن هست که با توجه به شرایط ضریب خورده و تغییر می‌کند.جالب آنکه وظیفه این نهاد به هیچ عنوان تعیین کردن مالیات نیست. اما در حالت عادی این مبلغ بیش از ۹ برابر تعرفه برق مورد استفاده در سایر صنایع هست که عادلانه به نظر نمی‌رسد. مخصوصا اینکه وظیفه دولت تجارت و درآمدزایی برای خودش نیست. در این قسمت آقای نیکزاد شدیدا نسبت به این مسئله موضع گرفتن ؛)

<figure class="alignright size-large is-resized"></figure>

۴. تا چه خواهد شد در این سودا سرانجامم هنوز؛

در مسیر خلق هوش انسانی

ارائه کننده: محمودرضا فرهادی

تحقیقات در زمینه هوش مصنوعی در سه سطح انجام می‌شود. این سه سطح با نام‌های ANI، AGI، ASI شناخته می‌شوند.

محققانی که در سطح ANI کار می‌کنند تلاش دارند تا با استفاده از هوش مصنوعی یک رفتار انسانی را شبیه سازی کنند به صورتی که هوش مصنوعی بتواند با کیفیت بهتر از انسان اون عمل رو انجام بده. در واقع هوش مصنوعی در این سطح تک رفتار (single task) است. مثل خوب دیدن یا خوب شنیدن. پیش‌بینی می‌شود تا سال ۲۰۲۹ این شاخه از هوش مصنوعی به اوج و انتهای خود برسد.

در سطح بعدی یا همان AGI محققین تلاش دارند تا همه رفتار انسانی را شبیه سازی کنند حتی رفتارهای غیر فیزیکی مثل خیالپردازی! در واقع در این سطح هوش مصنوعی می‌تواند جایگزین انسان شود و عملکردی با کیفیت بالاتر داشته باشد. مثل ربات دانشجو یا ربات کارمند. پیش‌بینی‌های گویای این مسئله هستند که تا ۲۰ سال دیگر میتواند به محصولات این شاخه در زندگی مشاهده کرد.

و در سطح دیگر موسوم به ASI هوش مصنوعی قادر است تا از تمام انسان‌های حاضر روی کره زمین عملکرد بهتر و بیشتری داشته باشد. برای دیدن نتایج این سری از تحقیقات حداقل تا سال ۲۰۴۵ باید منتظر نشست. البته که بحثهای فلسفی هم در این مورد وجود دارد که آگاهی چست. پیگیری صحبتهای آقای چالمرز در این زمینه می‌تواند خیلی جالب باشد.

<figure class="alignleft size-large is-resized"></figure>

۵. و نخواهیم انگل از سرانگشت طبیعت بپرد؛

ماموریت: نجات انگل‌ها

ارائه کننده: مسعود زمانی

گونه‌ای از کرکس‌ها در حال انقراض بودند که دانشمندان متوجه شدند با از بین بردن شته‌هایی که روی بدن این کرکس‌ها زندگی می‌کنند می‌توانند آن‌ها را از خطر انقراض نجات دهند.

اما مشکل اینجا بود که این شپش‌ها فقط لابلای پرهای این کرکس‌ها زندگی می‌کردند و خود این شپش‌ها باید منقرض می‌شدند! جنگ بین انسان و انگل‌ها یک جنگ همیشگی بوده اما محققانی در دانشگاه کلمبیا با این رویکرد مخالف هستند. آن‌ها اعتقاد دارند انگل‌ها موجوداتی در راس هرم زنجیه غذایی قرار دارند و حذف کامل آن‌ها می‌تواند مشکلات جدی برای طبیعت ایجاد کند.

ریشه‌کن کردن انگل‌ها ممکن تغییراتی را در طبیعت ایجاد کند که قابل پیش‌بینی نبوده و اثرات منفی جبران ناپذیری را برای طبیعت و بشر به همراه آورد. پس زین پس حمایت از انگلها هم باید در برنامه ما قرار بگیرد ؛)

نوشته رادیو بادیو ۱۳۹ اولین بار در پادکست علم، تکنولوژی و کسب و کار. پدیدار شد.