به نظر ارسطو و به نظر فلاسفه دوره میانه و مدرن آغازینی که پیرو او بودند، عناصر خاک، هوا، آب و آتش «حرکت طبیعی» خود را داشتند و «طبق طبیعت خود» آنگونه حرکت می کردند. همچنان که دیده ایم، حرکت طبیعی برای عنصر خاک حرکت مستقیم رو به پایین به سمت مرکز زمین بود، و خاک چنین رفتار می کرد مگر اینکه جسمی زمینی همچون مانعی بر سر راه آن قرار می گرفت یا بر آن تأثیر می گذاشت که به سمتی دیگر حرکت کند. حرکت طبیعی به سمت حیّز طبیعی بود. البته ارسطو کاملا آگاه بود که انواع مختلفی از حرکات غیرخطی روی می دهد. این موارد «حرکات قسری» نامیده می شد، حرکاتی بر خلاف طبیعت جسم که عمل نیروهای خارجی آن را تبیین می کرد، مانند اینکه فردی سنگی را به سمت بالا پرتاب کند یا آن را روی زمین حرکت دهد. نمی توانیم حرکات طبیعی را با بررسی حرکاتی که به نحوی مصنوعی به یک جسم تحمیل می شود بشناسیم.

بنابراین، به نظر ارسطو و پیروانش، تمامی حرکات طبیعی خصلتی کمال بخش دارند. اجسام به نحوی طبیعی چنان حرکت می کردند که طبیعت شان را تحقق بخشند، تا قوه های خود را به فعلیت بدل کنند و به سمت جایی حرکت کنند که طبیعتا باید آنجا باشند. فیزیک ارسطویی در این معنا از زیست شناسی الگو می گرفت، و برای تبیین از همان مقولاتی استفاده میکرد که برای درک موجودات زنده به کار میرفتند. دقیقا همان طور که رشد میوه بلوط و تبدیل شدنش به درخت بلوط دگرگونی از قوه به فعل بود، سقوط یک سنگ پرتاب شده فعلیت یافتن قوۀ آن و تحقق «طبیعتش» بود.

استیون شیپن

📗کتاب “انقلاب علمی” نوشته استیون شیپن ترجمه یاسر خوشنویس

📒کتاب “جهان بینی ها” نوشته نوشته ریچارد دویت ترجمه احسان سنایی اردکانی

📙کتاب “علم و دین” نوشته ایان باربور ترجمه بهاء الدین خرمشاهی

دانلود

مشاهدهٔ این مطلب در سایت گفتمان

پادکست گفتمان اپیزود ۱۸ : پیوستگی فیزیک و متافیزیک در علم قدیم