درباره رمزریال پروژه‌ای که در سه سال گذشته به هیچ کجا نرسیده است

درباره رمزریال

رمزریال، رمز ریال ملی، رمز پول ملی یا رمزارز ملی یا به اشتباه ارز دیجیتال ملی نوعی رمزارز است که با اعلام مسئولان بانک مرکزی جمهوری اسلامی، انتشار آن بر پایه ریال است، در سال ۱۴۰۱ خورشیدی رونمایی و جایگزین اسکناس خواهد شد.

در اوایل پاییز ۱۴۰۰ از سوی مسئولان دولتی راه‌اندازی رمز ارز ملی بر پایه ریال مطرح شد و رئیس کل بانک مرکزی نیز اعلام کرد: رمز پول ملی از جمله موارد مهم در دستور کار بانک مرکزی است که زیرساخت و دستورالعمل‌های مربوط به آن تدوین شده و در آینده نزدیک به صورت آزمایشی راه اندازی خواهد شد.

با انتشار رمز ریال، افراد اسکناس ریال خود را تحویل بانک مرکزی می‌دهند و رمز ریال تحویل می‌گیرند که این رمز ریال قابل استفاده برای سرمایه‌گذاری نیست و صرفاً جایگزین اسکناس خواهد شد.

هدف بانک مرکزی از طراحی رمز ریال، تبدیل اسکناس به یک موجودیت قابل برنامه‌ریزی و برنامه‌نویسی است تا با این فرایند پول شیئی هوشمند شود.

لذا رمز ریال که توسط کارت‌ یا تلفن هوشمند و رایانه قابل استفاده خواهد بود؛ نسخه‌ای الکترونیکی از ریال است که برای نخستین بار این امکان را به اشخاص حقیقی و حقوقی می‌دهد که به طور مستقیم با افتتاح حساب در بانک‌‌ مرکزی که نهادی امن‌تر از بانک‌های تجاری خصوصی است، در ازای واریزی و سپرده ریالی، ارز دیجیتال دریافت کنند.

بنابراین، ریال دیجیتال، مکمل پول نقد است و نه جایگزین آن و در کنار سایر ابزارهای پرداخت روزمره مانند کارت بانکی، اینترنت بانک و همراه بانک فعال خواهد شد و به افزایش سرعت مبادلات پولی کمک خواهد کرد.

چرا که رمز ریال این امکان را خواهد داد که اصل و ذات پول به صورت الکترونیکی منتقل شود و نیاز به تسویه بین بانکی را رفع کند. بنابراین، تراکنش‌های مبتنی بر رمز ریال بلافاصله انجام می‌شود و دریافت و پرداخت وجوه در کسری از ثانیه ممکن خواهد شد.

اقدام بانک مرکزی ایران برای عرضه رمز ریال که یکی از اهداف آن بین‌المللی کردن ریال عنوان شده،در شرایطی است که بزرگترین بانک‌های مرکزی جهان از جمله بانک مرکزی اروپا و ایالات متحده نیز خیز بلندی را برای انتشار پول‌های دیجیتالی آغاز کرده‌اند؛ خیزی که گذشته از تلاش برای روان‌سازی سیستم‌های پرداخت و رفع ضعف‌های گردش پول‌های سنتی، تحت تاثیر نگرانی روز افزون آنها از گسترش بازار رمزارزها و مبادله بر پایه آنهاست.

بانک‌های مرکزی نسبت به از دست دادن کنترل نظام انتشار پول و مبادلات پولی با رواج رمرزارزها نگران هستند. چرا گسترش اشکال مختلف مبادلات پولی که توسط هیچ نهاد مرکزی و عمومی نظارت نمی‌شود، می‌تواند کنترل بانک‌های مرکزی را بر عرضه پول، تورم و تامین ثبات اقتصادی را تضعیف کند که در واقع به معنای زیر سوال رفتن وظایف نهادی و ساختاری آنهاست.

در این بین، به‌دلیل ناشناخته بودن دنیای رمزارزها، سیاستمداران در کشورهای مختلف آگاهی کافی برای چارچوب‌گذاری و تدوین قانون‌ در این حوزه نداشتند و تاکنون نیز تکلیف مجاز یا ممنوع بودن مبادله رمزارزها به‌خصوص در ایران مشخص نشده است.

درحالی‌که قرار است تا بانک مرکزی در سال جاری رمز ریال منتشر کند، برخی از کارشناسان فناوری معتقدند که دیجیتالی کردن ریال، با ارزش و پشتوانه فعلی، بی‌معنی است زیرا با گذشت سال‌ها از مطرح شدن موضوع ارزهای دیجیتالی در ایران، این حوزه هنوز مقررات‌گذاری نشده و بلاتکلیف مانده است.