چهار نکته درباره آیین‌ها

مصطفی ملکیان 

به مناسبت آیین یلدا در خانه آشنا، ۱۴۰۲

الف) همه آیینها مبدا اسطوره‌ای یا جادویی یا دینی دارند

باورها و تفکرات اسطوره‌ای که به پرسشهای کلی و بنیادی زندگی ناظر به گذشته پاسخ می‌دهند

باورها و تفکرات جادویی که به پرسشهای جزئی و عملی زندگی روزمره ناظر به حال و آینده پاسخ می‌دهند

باورها و تفکرات دینی که بیشتر به پرسشهای ناظر به رستگاری و زندگی مطلوب پاسخ می‌دهند

ب) مبانی آموزه‌ای فراطبیعی دارند، چه مشارکت‌کنندگان در آن آیینها باورمند به آنها باشند یا نباشند

گرچه در دوران مدرن باور به این آموزه‌ها تضعیف شده یا از بین رفته است، اما آیینهای مربوط به آنها همچنان رایجند؛ چون کارکرد دارند.

ج) فوائد یا کارکردهای آیینها

 به ۵ کارکرد مهم اشاره می‌شود

کاهش یا تسکین درد و رنج و بخصوص افزایش سطح شادی جمعی، از طریق مشارکت‌های آیینی

ایجاد خاطرات و محفوظات شادی‌بخش

آفرینش یا بازآفرینی هنرها

تقویت، ترویج و انتقال ارزشها

تقویت هویت جمعی

د) مضرات و بدکارکردی‌های احتمالی آیین‌ها

ضایع کردن صرافت طبع و مانع ابراز خودانگیخته و صادقانه عواطف