ادبیات، به ویژه داستانهای علمی-تخیلی، میتواند ایدههای جدیدی را دربارهٔ آینده و پیشرفتهای فناوری، اجتماعی و فرهنگی ارائه دهد. این داستانها به گونهای تجربیات و دیدگاههای مختلفی رو به تصویر میکشند که ممکن است در آینده محقق شود. رمانهای مختلفی دراین حوزه وجود دارد که میشود به ۱۹۸۴، تلماسه (Dune)، بلید رانر و غیره اشاره کرد. ادبیات با ایجاد سناریوهای آینده نگرانه، تحریک تخیل و خلاقیت، آگاهی بخشی و هشدار از خطرات پیش رو و برقراری ارتباط بهتر بین افراد در رابطه با آینده بسیار کمک میکند. آثار ادبی در خلق رویا و تصاویر شوقانگیز و یا خوفانگیز برای جامعه بسیار موثر هستند و زمینهساز ایجاد آثار هنری دیگر میشوند.پیشنهاد میکنم این قسمت از گفت و گو را با نویسنده و پژوهشگر عزیز، محمدقائم خانی دنبال کنید.
شعر در فرهنگ اسلامی و ایرانی ما از جایگاه بسیار والایی برخوردار است و تقریبا در تمام محافل شادی و غممان حضور دارد و بسیاری از افراد برجستهمان، شاعر هم بودهاند. شعر و آیندهپژوهی، هر دو به نوعی، شکلی از رویاپردازی هستند. شعر، با زبان استعاره و تمثیل، افقهای ذهنی جدیدی را برای مخاطبین خود باز میکند و به آنها اجازه میدهد تا فراتر از واقعیتهای روزمره فکر کنند. در آیندهپژوهی هم، تصویرسازی از آیندههای ممکن، میتواند موتور حرکتی برای تغییرات واقعی باشد. هر دو به انسانها کمک میکنند تا مرزهای ذهنی و عملی خود را گسترش دهند و به دنبال افقهای جدیدی باشند، با این تفاوت که شعر بیشتر به عمق احساسات میپردازد و آیندهپژوهی به بررسی و تحلیل روندها و رویدادها. همین شباهتها و تفاوتها است که ترکیب این دو را جذاب و الهامبخش میکند. تصاویری که در ذهن افراد از یک شعر مجسم میشود، اگر شوقانگیز باشد، نوعی حرکت و شور را در فرد ایجاد میکند تا خود را به مقصود برساند و در غیر اینصورت هم، ایجادکننده خمودی و کسلی است. سرود و ترانه ظرفیت بسیار زیادی در خلق رویای مناسب برای همه و بهخصوص نوجوانهای عزیزمان دارد.پیشنهاد میکنم این قسمت از گفتگو را با شاعر و ترانه سرای عزیز، آقای حسین رضاییان، گوش کنید.
آینده پژوهان پایههای مختلفی را برای ساخت آینده معرفی کردهاند که میشود به روندها، رویدادها، اقدامات، سنن الهی، تصاویر و موارد دیگر اشاره کرد. از بین این عوامل، تصاویر از آنجا که افقها و قلهها را نشان میدهند، انگیزهها را در افراد و جوامع زنده نگهداشته و به نوعی موتور حرکت به سمت پیشرفت و تعالی هستند. ما این تصاویر را رویا مینامیم و به دنبال این هستیم که بتوانیم رویا و رویاپردازی را از ابعاد گوناگون به بحث بگذاریم. رویاها باعث تغییرات اساسی در دنیا شدهاند و افرادی که به رویاهاشون باور داشتن، جلودار این تغییرات هستند.پیشنهاد میکنم این گفت و گو را با حسین برکتی عزیز (نویسنده و شاعر)، دنبال کنید.