زبان فارسی امروزی ما از فارس آمده یا خراسان؟
Update: 2024-10-0133
Description
در این بخشِ اول از فصل جدید پادکست «دینگو» میرسیم به زبانهای امروزی ایران و با زبان فارسیِ نو شروع میکنیم که آغاز و انجام آن داستانی دارد اندکی پیچیده، اما شیرین و شنیدنی. تهیه و اجرا: مانی پارسا با همراهی شهریار صیامی
Top Podcasts
The Best New Comedy Podcast Right Now – June 2024The Best News Podcast Right Now – June 2024The Best New Business Podcast Right Now – June 2024The Best New Sports Podcast Right Now – June 2024The Best New True Crime Podcast Right Now – June 2024The Best New Joe Rogan Experience Podcast Right Now – June 20The Best New Dan Bongino Show Podcast Right Now – June 20The Best New Mark Levin Podcast – June 2024
In Channel
دو تا دلیل وجود داره که مرکز ایران به جای پهلوی زبان بودن فارس زبان شدن ، یکی یعقوب لیث صفاری ، و دیگری پر طرفدار بودن آثار شاعران پارسی گوی خراسان بخصوص شاهنامه
سلام و درود فراوان ، ممنونم از لطف شما و انتشار مطالب ناب تاریخی و فرهنگی و ادبی و.........، برقرار باشید و پیروز و پاینده و سربلند ، با احترام و تواضع محمد رضا علیاری 🫱🏻🫲🏼🌹.
بیشتر بزرگان ادب فارسی از خطه خراسان هستند علتش این نمی تواند باشد رشد و تکوین این زبان در آنجا بوده است و زبان مردم غالب آن خطه بوده اما هر چه هست وزنه سنگین تری نسبت به سایر مناطق ایران از لحاظ ادبیات و فرهنگ دارد این حتی از لحاظ موسیقی و شخصیت های علمی نیز مطرح هست
درود بیکران، ممنون ، بسیار عالی بود. 👏👌
بسیار ممنون به عنوان یک خراسانی کیف کردم از این بخش ولی بدون شوخی همه پادکست آموزنده است. حیف که اینقدر جزییات است که همه با هم قاطی میشوند.
با تشکر از اطلاعات مفیدی که در اختیارمون گذاشتید،پادکست دینگو رو بدون فیلتر شکن نمیتونم گوش بدم و گزارش خطا میده در صورتی که بقیه پادکستهای کست باکس رو بدون فیلتر شکن گوش میدم،خواستم بدونم مشکل منه یا بقیه هم این مشکل رو دارن؟
ما هم در بختیاری میگیم گپ
ادامه کامنت _ در حالی که در زبانی مثل انگلیسی جارو میشه « broom » و جارو کردن میشه « sweep » یعنی شما باید به ازای بعضی از اسامی و اشیاء و صفات ، افعال جداگانه ای رو هم یاد بگیرید که اینطوری باید کلی کلمه حفظ کنید و البته به یاد داشته باشید که بسیاری از این افعال بی قاعده هستند و باید سه حالت حال و گذشته و مفعول شون رو حفظ کنید که دیگه واویلا .
کامنت اول _ اون چیزی که شنونده تون در مورد افعال کمکی « کردن ، شدن ، دادن ، گرفتن و ... » گفته بود ، اتفاقا از نقاط قوت زبان فارسی هست و نه نقاط ضعفش . با این افعال کمکی میشه صفت ها و اسم ها و متریال ها رو هم یه جورایی تبدیل به فعل کرد . مثلا میشه با کلمات « جارو » و « کردن » فعل جارو کردن رو ساخت و برای جایگذاری ش در جملات بر حسب زمان و شخص هم کافیه فقط خود فعل « کردن » رو صرف کرد . مثلا : « من جارو می کنم . تو جارو می کنی . او جارو می کند »
درود در اقلید، که محلی ها کلیل می گویند در شمال استان فارس ، که منطقه ای کوهستانی است و زمانی محل پرورش اسب و امور نظامی هخامنشیان بوده است و نام دوران پهلوی آن آذر پادا یا گادا یا گاتا بوده است واژگانی چون پرشنه ( به جای عطسه ) و شور shever به جای کج و تنباندن به جای خراب کردن و بشت besht به جای باران ، جوغن jooghan و یا خولیده به جای له شده ... وجود دارد. این واژگان پارسی از چه نوعی هستند ؟ بعید هست اینها مادی یا پارتی باشند. سپاس
سلام تشکر ویژه دارم ، وحالا که سخن به زبان در خطه فارس رسید یک سوال داشتم. عشایر فارس از سه بخش قشقایی که ترک هستند، گروهی که عرب هستن و به نظر نوادگان همان عربهای مهاجر به فارس . اما ایلی به نام باصری وجود دارد که فارس زبان است و هم لهجه وبسیاری از کلماتی که استفاده می کنند با زبانهای رایج در فارس متفاوت است. از همین گروه وبه همین نام در کرمان وبجنورد نیز سکونت دارند وحتی هنوز کوچرو هستند. می خواستم بدونم آیا اطلاعاتی راجع به ریشه های این اقوام وجود دارد که از کجا ست وریشه زبانی انان کجاست؟
آیا میتونیم بگیم زبان مادها پارسها و پارتها هر سه یک نیای مشترک داشتند؟ علت شباهت زبان مادها به پارسی نیای مشترک هست یا واژگان وام گرفته شده؟ 🌿
سلام موضوعی که به نظرم اشتباه روایت شد توی این اپیزود این بود که فردوسی کتاب های مختلف رو مطالعه نکرد. اون صرفا کتاب نثری به اسم شاهنامه ابومنصوری رو به نظم در آورد. کاری که شاعری به اسم دقیقی قبلش شروع کرده بود. فکر نمیکنم موضوعی که توی این اپیزود مطرح شد به لحاظ تاریخی درست باشه. البته اگه من اشتباه نکنم
از اون اپیزودهایی بود که باید بیشتر از یکبار بشونمش. کلی به دانستههام اضافه شد.
لطفا تعاریف دیگه ای که از زبان و گویش وجود دارند رو هم مرور کنین با ذکر مثال! مثلا آیا لکی که برای فارس زبان ها قابل فهم نیست زبانه؟ از طرفی لرها تا حد خوبی لکی رو میفهمند، و خود لری برای فارس ها بعد از چند روز مجاورت قابل فهمه. حالا چطور میشه نسبت لکی به فارسی رو تعریف کرد. مثال دیگه اینه: من چون خودم لر هستم و ادبیات قدیمی فارسی رو تا حدی خونده ام، میتونم تا حد خیلی خوبی کردی رو متوجه بشم. یعنی از طریق شباهت کلمات میتونم حدس بزنم. آیا به این معنیه که کردی کلهر زبانی جدا از فارسی نیست؟
وقت بخیر. با توجه به تعریفی که از زبان شد و اینکه اگه به مترجم نیاز بود زبان ها متفاوت هستند، آیا میتوان گفت ما چندین زبان کردی داریم؟ یا ترکی آذری و استامبولی دو زبان متفاوت هستند؟
ما هم در بلوچستان به دیوانه میگیم گَنووک
اینجور که در این اپیزود گفتین رایج شدن زبان فارسی در برخی شهرهای مرکزی یا شمالی مثل اصفهان به بعد از ورود اسلام بر میگرده و در مورد. لهجه های لری و شیرازی گفتین که چجور شکل گرفتن . سوال اینجاست که لهجه های آهنگین و خاص اصفهانی یا یزدی دو شهری که زیاد هم از هم دور نیستن از کجا میاد دلیلش چیه که یه لهجه اینجور آهنگ و رنگ به خودش میگیره . منظور تفاوت در لحن و آهنگ لهجه است و نه کلمات .
وقتی فرمهای مشابه کلمات را در فارسی دری و فارسی میانه را میبینیم ( مانند دمستان و زمستان)، این فکر به ذهنمان میرسد که protolanguage این زبانها بصورت مشخص چیست. زبان مادر این دو شاخه رو باید پارسی باستان در نظر بگیریم؟
ممنون از برنامه خوبتون و خواندن کامنتم. در مورد الگوهای تغییر واجها در گذر زمان هم توضیح بدید در زبانشناسی مفهومی بنام diachronic changes داریم بعنوان مثال تغییر واج پ به ب در گذر زمان. با این مقدمه آیا میتونیم بگیم تغییر واج و به ب و همینطور تغییر چ به ش رو منتسب به این تغییر طبیعی بدونیم؟ مثال: در لهجه جهرمی قدیمی بجای ببخشید بوخچین بعضا گفته میشده. دوم در مورد صرف فعل در زبان فارسی میانه و رگه های آن در لهجه های جهرمی و لاری هم توضیح بدید بعنوان مثال بجای گفتمش میگویند شگفتم یعنی به او گفتم.