مازندرانی؛ سفر آواها بر نسیم شالیزار
Update: 2025-11-25
25
25Description
زبان مازندرانی تنها یک گویش محلی نیست، بلکه زبانی با پیشینهای ریشهدار در سنت نوشتاری و میراثی دیرپا در فرهنگ شفاهی است؛ زبانی که قرنها در متن زندگی مردم، از اسناد و اشعار کهن تا گفتوگوهای روزمره، جریان داشته است. این بخش، قسمت سیوسوم پادکست «دینگو» است؛ روایتی شنیداری برای نزدیکتر شدن به زبان مازندرانی، لایههای فرهنگی آن و جلوههایی از کاربرد زنده و روزمرهٔ آن در زیست بومی امروز. با ما همراه باشید. تهیه و اجرا از مانی پارسا با همراهی شهریار صیامی. منابع را در زیرِ هر قسمت در بخش «بیشتر بخوانید» وبسایت رادیوفردا ببینید.
In Channel
Download from Google Play
Download from App Store
United States00:00
00:00
x
سلام خیلی خوبه که برگشتین یه بحثی در مورد کاسپین و کاسپی داشتم کاسپین درسته ترکیب اروپاییه اما پسوند 《ین》که پسوند نسبت هست رو در ایرانی میانه بویژه فارسی میانه بصورت 《ان》داشتیم، برای مثال خسرو قبادان (خسرو قبادی یا همون خسرو پسر قباد) و ایران شهر (پادشاهی یا قلمرو آریایی) گیلان جمع گیل نیست بلکه معنی گیلی میده و پسوند 《ی》از عربی اومده حالا باز هرچی آقا مانی بگه😉
تجربه شخصیام و همچنین مواجهام با دوستان گیلانی من رو به این نتیجه رسوند که گیلانیها بهمراتب راحتتر زبان روزمره و شهری مازندرانیها رو میفهمند تا ما مازنیها اونها رو.
ما در هورامی به صورت میگیم دیم
راستی ما هنوز از مادر مهر در نوروز و مهر کردن به جای بسم ا... گفتن استفاده میکنیم.
باز هم خوشحالم و سپاسگزار که رهایمان نکردید.
زبان مردم کوهستان با جلگه تفاوت هایی دارد. از واژه بَشن در کوهستان هنوز استفاده میشود. این واژه در داستان ایاتکار زریران که یک داستان پارتی ست آمده است.
در نی مازندران در بازدم دمیده میشود و در دم از هوای ذخیره شده درگونه ها(لپ) استفاده میشود و این به خاطر شکل خاص نواختن نی و استفاده از لب ها برای دمیدن است و بر خلاف نی معمول ایرانی از دندان استفاده نمی شود. جریان هوا در نی واژگون و از بیرون به درون نمیشود.
در کتاب تاریخ طبرستان ابن اسفندیار چندین کلمه از زبان طبری گفته شده و نمار را هم شهری میداند که خراجش از آمل بیشتر است.
درداستان طالب وزهره ، زهره از کوچ نشینان کوهستان است که اجازه ازدواج با طالب را گالش است پیدا نمیکند و خود را در رود هراز غرق میکند. طالب به هندوستان میرود و پس از سالها بر میگردد. با نوای نی اش گاوهایش به دورش جمع میشوند و سپس اوهم خودش را در رودخانه غرق میکند.
خوش برگشتید. در این وانفسای پر درد خوشحالمان کردید.
درود برشما مانی جان خسته نباشی کجا بودی دل ما برات تند شده بود ممنون از شما مارا با فرهنگ و زبان فارسی اشناه میکنی من بچه گرگان هستم.بسیار به تاریخ ایران باستان علاقه دارم.لطفا این برنامه رو ادامه بدین با سپاس فراوان از شما وهمکاران محترمتان
شواش = شاواش=شا باش=شاد باش
ونگ وا=بنگ و بو در لری
دریای کاسپین =قزوین
درود بر دوستان دینگو مانی و شهریار عزیز لطفاً هر جور که میتوانید پادکست را ادامه بدید واقعاً حیف کار به این زیبایی را که شروع کردید نا تمام بگذارید این نوا یک میراث است که ارزش زحمتتان را دارد سپاس
با عرض سلام و احترام چند نظر دارم نام تپورستان یعنی تپه گورستان و اشاره به رسم دفن مردگان در دامنه کوه و جاهای مرتفع دارد که پس از اسلام با نام امامزادهها شناخته میشود. تپهگوران بهمرور شد تپگوران و سپس تپوران و در دوره حاکمان عرب به تبورستان و سرانجام تبرستان تغییر شکل داد. نام زبان ما گیلکی نیست. گِلِکی گهلهکی است که معنی آن ۱.با ناز صحبت کردن است مثل اَاو در زبان گیلانیها ۲. با صدای بلند حرف زدن. ما تن صدایمان در گفتگوی عادی بلندتر از نرمال است. البته مورد اول بیشتر درست است.
استاد مهدی سیدی که پژوهشگر متون تاریخی مثل شاهنامه و تاریخ بیهقی هستند با استناد به متون قدیمی نظر جالبی درباره ی مازندران اساطیری و چگونگی تغییر نام طبرستان به مازندران دارند که شنیدنش رو به همه توصیه می کنم در این لینک https://castbox.fm/vd/876644656 خوانش متون قدیمی
خیلی خوشحالم برگشتید. یه نکته حاشیهای، سریال پایتخت مربوط به منطقه شیرگاهه و قائمشهره و ارتباطی با علیآباد کتول نداره. امیدوارم این اشتباهات و بیدقتیهای جزیی اعتبار مطالب اصلی رو خدشهدار نکنه.
سلام درود باور کنید یه امید دوباره برای من بوجود آوردید من دغدغه فکری از قدیم داشتم نسبت به معانی کلمات بعد از تمام شدن پادکست شما من کلی سوال برام پیش آمده بود که نمیدونستم باید از کجا این جا های خالی پر کنم مرسی که برگشتید و امید دادید به ما
سلام سپاس از زحمات شما این گیلک یا گلک ممکنه با قوم گیلیک و سلتی ها در اروپا ربط داشته باشه؟؟