Minister van Buitenlandse Zaken Sigrid Kaag trad donderdag af nadat de Kamer een motie van afkeuring tegen haar had aangenomen vanwege haar beleid rond de te evacueren Afghanen. Ze moest wel: in april zei ze tegen minister-president Mark Rutte, nadat die ook een motie van afkeuring te verwerken had gekregen maar daar geen consequenties aan verbond, ‘dat ik zelf niet zou zijn doorgegaan, maar ik ben een ander mens. Ik zou daar mijn eigen conclusies aan verbinden.’

Tot zover het ‘nieuwe leiderschap’ van Sigrid Kaag. Kaag draaide zichzelf in het debat van woensdag vast in de ontkenningen en verdraaiingen die ze een half jaar geleden Rutte verweet, dus consequent is ze wel.

Ze had er met wat verbale virtuositeit à la Rutte nog wel onderuit kunnen komen, maar daar had Kaag geen zin in. Ze gaat ‘leuk door’ als leider van D66. In die rol zal ze komend weekend met formateur Remkes, Wopke Hoekstra en Mark Rutte op de Hilversumse hei gaan zitten, om te zien of er uit de chaos nog een minderheidskabinet kan worden geformeerd.

Minister van Defensie Ank Bijleveld (CDA), tegen wie eveneens een motie van afkeuring werd aangenomen, bleef gewoon zitten. Kennelijk is Bijleveld, de slechtste minister van Defensie sinds de Tachtigjarige Oorlog, te onbenullig om door te hebben dat ze heeft gefaald.

De politieke situatie wordt er niet overzichtelijker op. Alweer een demissionaire minister die vertrekt, nog even en Rutte zit met een compleet nieuw team demissionair te wezen. De D66-ministers blijven zitten, anders hadden we eigenlijk al een VVD-CDA-CU minderheidskabinet gehad en was Remkes klaar geweest.

Intussen is Pieter Omtzigt back. Het Afghanistandebat was voor hem een opwarmertje om er weer een beetje in te komen. Zijn prioriteiten liggen elders: bij een nieuwe bestuurscultuur, de woningnood en de bestaanszekerheid. Hij vroeg niettemin gisteren om een draaiboek voor de evacuatie uit Kabul, en kreeg een paar zwartgelakte stukken. Nu Omtzigt weer actief is in de Kamer, hebben ze op alle ministeries in paniek de voorraden zwarte inkt op peil gebracht en zijn ze weer driftig aan het kwasten geslagen.

Opiniepeiler Maurice de Hond zag deze week een spectaculaire ontwikkeling. De Groep Omtzigt is met 25 zetels na de VVD virtueel de tweede partij van het land. Dat resultaat kwam tot stand na vier maanden radiostilte, dus als Omtzigt weer vol gas geeft en zich gaat mengen in pijnlijke dossiers als de woningnood, komt de VVD binnen handbereik. Het CDA staat bij De Hond op zes zetels – de rokende puinhopen van de christen-democratie na Pieter Omtzigt.

Omtzigt zelf hield zich woensdag nog op de vlakte over zijn plannen voor partijvorming. Maar mocht het scenario dat volgt op een mislukking van de formatiepogingen van Johan Remkes werkelijkheid worden – nieuwe verkiezingen – dan wordt de keuze voor hem gemaakt. Hij moet alleen nog even de eenmans-Groep uitbreiden en op zoek gaan naar kandidaten om de zetels te vullen.

Een fortuyneske stemming heeft zich van de kiezer meester gemaakt, Omtzigt is de held van het volk, hij wordt door een groeiende groep kiezers gezien als de ideale man om een eind te maken aan het bestuurlijk onvermogen. Daar hoeft hij niet zoveel voor te doen, behalve Pieter Omtzigt te zijn, de rücksichtslose dwarsligger en vragensteller, de martelaar van het gekonkel. Hij heeft, net als Fortuyn destijds, al een handzaam boekje geschreven waarin het allemaal wordt uitgelegd en waaruit hij graag citeert.

Voor de VVD, het CDA en D66 zit er maar één ding op: verkiezingen voorkomen. Als er binnenkort een minderheidskabinet uit de hoge hoed wordt getoverd, zal dat vooral zijn te danken aan de dreigende schaduw van Pieter Omtzigt, de Wreker uit Enschede.

See omnystudio.com/listener for privacy information.