In de podcast Elke Week bespreken Sam Verbeek, Bram Hahn en Jacqueline Krouwel een opvallend fenomeen: het drankgebruik onder Nederlandse jongeren is de afgelopen decennia flink gedaald, maar lijkt nu tot stilstand te zijn gekomen.

Vroeger stonden Nederlandse tieners bekend als de grootste drinkers van Europa. De cijfers waren schrikbarend: 80% van de jongeren onder de 18 dronk regelmatig. Nu is dat percentage afgenomen tot 20%. Dit succes wordt deels toegeschreven aan maatregelen zoals de verhoging van de minimumleeftijd voor alcohol naar 18 jaar en strengere regels rond reclame. Toch blijft het huidige niveau een punt van zorg.

Tieners beginnen nu gemiddeld rond hun 13e met drinken, een lichte verbetering vergeleken met 1997, toen de startleeftijd nog onder de 12 lag. Maar in plaats van bier te kiezen, grijpen ze steeds vaker naar mixdrankjes en sterke drank. Shotjes en likeuren met zoete smaken zijn razend populair. Dit vergroot niet alleen de kans op overmatig drinken, maar ook op acute gezondheidsproblemen zoals alcoholvergiftiging.

De redenen zijn complex. Strengere leeftijdscontroles weren jongeren uit de horeca, waardoor het drinken zich verplaatst naar slaapkamers, schuurtjes en parkjes. Hier is sociale controle beperkt, wat binge-drinken in de hand werkt.

Experts wijzen op de langetermijnrisico’s: hersenschade, verslaving en verhoogde kans op ongevallen en agressie. Toch blijkt dat niet elke ouder consequent is. Sommigen faciliteren drankgebruik uit angst om als “strenge ouder” gezien te worden, terwijl anderen heldere grenzen stellen.

Een mogelijke oplossing ligt in een brede aanpak zoals in IJsland, waar jongeren sporten en culturele activiteiten aangeboden krijgen. Het biedt hen een alternatief en verlaagt de behoefte aan alcohol. In Nederland zijn vergelijkbare experimenten gestart, maar het blijft een uitdaging om de culturele en sociale normen rond alcoholgebruik te veranderen.

De cijfers mogen dan gestabiliseerd zijn, de echte strijd tegen de drinkcultuur is nog lang niet gestreden.