Từ khi trở thành công xưởng của thế giới, hàng rẻ sản xuất tại Trung Quốc đã bóp chết một phần lớn mạng lưới công nghiệp châu Âu, nhiều nhà máy trên toàn nước Pháp phải đóng cửa, sa thải nhân viên. Bước kế tiếp để Trung Quốc « triệt hạ đối thủ cạnh tranh » phải chăng là nhắm tới các hệ thống phân phối vào các cửa hàng đủ mọi cấp ? 

Đồ đắt và rẻ tiền cùng trong một cửa hàng

Là một trong 5 nhãn hiệu quần áo « phổ biến nhất », được người Pháp ưa chuộng nhất, Shein chuẩn bị khai trương gian hàng đầu tiên ngay giữa lòng « kinh đô của ngành thời trang » Paris.

Đầu tháng 11 tới đây, cửa hàng lớn và cũng là một trung tâm thương mại tiêu biểu nhất của Paris sẽ dành hẳn một tầng lầu với 1.200 mét vuông làm tủ kính trưng bày hàng bình dân, mang nhãn hiệu Shein của Trung Quốc. Giá trung bình một món hàng trong không gian trưng bày này là 9 euro.

Để mở một gian hàng cố định đầu tiên, trực tiếp giao lưu với khách hàng, Shein đã chọn kinh đô của ngành thời trang thế giới. Tập đoàn Trung Quốc khởi nghiệp từ Quảng Châu này không chỉ còn là một nhà « phân phối trên mạng », với các dịch vụ mua bán trực tuyến, cũng không chỉ hài lòng với những chiến dịch tiếp thị gây chú với những cửa hàng « tạm hoạt động trong một thời gian cố định ». Lần này Shein nhắm tới cửa hàng BHV ngay giữa lòng Paris, cách không xa tòa thị chính của thành phố. Bước kế tiếp, Shein sẽ hiện diện luôn cả ở các cửa hàng của hệ thống Galeries Lafayette tại 5 thành phố (Dijon, Grenoble, Reims, Limoges và Angers).

Tin hãng thời trang giá rẻ Trung Quốc Shein chen chân vào BHV gây chấn động và làm dấy lên nhiều tranh cãi.

Được thành lập từ năm 1860 dưới tên gọi Bazar de l’Hôtel de Ville – tức là cửa hàng Bách Hóa Khu Hotel de Ville, rồi được đổi tên thành BHV kể từ năm 2013, cửa hàng nổi tiếng này ở quận 4 Paris, từng là « thánh đường mua sắm » của cả một tầng lớp giàu có và trưởng giả. Giữa thế kỷ 19, BHV cũng như nhiều cửa hàng lớn khác của Pháp - Le Bon Marché, Printemps, Galeries Lafayette, La Samaritaine ... ưu tiên nhằm phục vụ những khách hàng khó tính với nhu cầu tiêu thụ có chọn lọc.

Cõng rắn cắn gà nhà

Vậy làm thế nào nhãn hiệu hàng may mặc « rẻ tiền » Trung Quốc lại chen chân được vào một cửa hàng lớn của Paris? Tạo chỗ đứng cho « hàng rẻ » Trung Quốc ngay giữa một kinh đô thời trang lâu đời nhất thế giới này thậm chí bị xem là một sự « xúc phạm ». Kèm theo đó là những câu hỏi liệu rằng hàng Trung Quốc có tuân thủ những chuẩn mực của Pháp và châu Âu về lao động và môi trường hay không ? Liệu rằng những « tượng đài mua sắm hạng sang, chuyên dành phân phối hàng có chất lượng » như các cửa hàng lớn của Pháp có đang « nối giáo cho giặc » sau khi đã giết chết các hãng may mặc, các nhà máy dệt may của Pháp giờ đây Trung Quốc bắt đầu tấn công luôn cả đến các hệ thống phân phối ?

Trả lời báo Le Figaro, giám đốc điều hành Shein xem việc chọn nước Pháp là một « thông điệp mạnh mẽ », là một « bước đi tự nhiên » do Pháp là thị trường lớn nhất của Shein. Tại đây, theo cơ quan tư vấn EY-Parthenon, Shein đứng thứ tư trong số những nhãn hiệu được công chúng Pháp ưa thích. Riêng trong lĩnh vực may mặc thì đứng hạng 5 theo bảng xếp hạng của Viện nghiên cứu thời trang IFM. Hai hệ thống phân phối trên mạng của Trung Quốc là Shein và Temu cộng lại chiếm 16 % thị phần các dịch vụ trực tuyến trong ngành may mặc của toàn nước Pháp.

Trả lời đài truyền hình Pháp France 5, Frédéric Merlin, chủ nhân và cũng là đồng sáng lập viên tập đoàn SGM hiện đang nắm giữ cửa hàng BHV Paris giải thích ý nghĩa của việc mở cửa BHV cho hàng rẻ Trung Quốc dưới nhãn hiệu Shein xuất phát từ ý đưởng muốn kết hợp những gì tốt đẹp nhất từ hai mô hình kinh doanh :

« Chúng tôi đang làm thay đổi thể thức vận hành của Shein. Đương nhiên không thể là một giải pháp hoàn hảo nhưng chúng tôi đang tìm một hướng đi mới. Hiện tại khi mua bán, chúng ta hoặc là đến các cửa hàng, hoặc là giao dịch trên mạng và hàng được chuyển đến tận nhà. Với Shein hiện diện trong khuôn viên của cửa hàng BHV chúng tôi kết hợp giữa hai hình thức mua bán nói trên để thu hút khách hàng đến trung tâm của BHV : họ nhìn tận mắt, đánh giá chất lượng quần áo của Shein. Chúng ta có thể mua hàng tại chỗ, rồi tiếp theo là tin tưởng hơn vào nhãn hiệu này khi cần đặt mua trên mạng. Trong chiều ngược lại thì những người khách từ trước đến nay chỉ giao dịch với thương hiệu này qua mạng thì bây giờ họ sẽ tò mò hơn, tìm đến trung tâm của BHV … Chúng tôi hy vọng lượng khách lui tới các cửa hàng cao cấp của Pháp sẽ nhiều hơn.

Cũng Frédéric Merlin giải thích tiếp là BHV muốn khai thác những lợi thế của đối tác Trung Quốc này :

« Shein là một cỗ máy rất xuất sắc về tiếp thị, họ sử dụng thuật toán tìm kiếm rất tài tình để quảng cáo, để giới thiệu sản phẩm… Nhờ thế mà một khách hàng ở Rennes, miền tây nước Pháp sẽ dễ dàng mua được những mặt hàng thường chỉ có ở thành phố Dijon, mãi tận miền đông nước Pháp chẳng hạn. Nhờ vậy các cửa hàng không cần phải có các kho hàng quá lớn, bớt tốn kém ở khâu này ».

Chuẩn mực lao động và môi trường : Shein khó trấn an công luận

Thống kê của hiệp hội dệt may Pháp, mỗi năm Pháp mất đi 40.000 việc làm chỉ riêng trong ngành dệt may vì hàng rẻ Trung Quốc. Các nhà máy thi nhau đóng cửa. Thậm chí số khách lui tới các cửa hàng, các trung tâm thương mại cũng có phần vắng đi nhiều do bị các nền tảng mua bán trên mạng cạnh, do đang bị « hàng rẻ Trung Quốc nhận chìm ».

Trước những cáo buộc hàng Trung Quốc không tuân thủ chuẩn mực quốc tế về lao động, bóc lột lao động cưỡng bức ở Tân Cương, là hàng không thân thiện với môi trường … và nhất là cạnh tranh bất bình đẳng với hàng Pháp, hàng châu Âu. Frédéric Merlin đưa ra câu trả lời không mấy thuyết phục :

« Shein là một nền tảng giao dịch cho phép các nhà sản xuất tư nhân Trung Quốc bán trực tiếp những sản phẩm làm ra. Đồng thời nhãn hiệu này cũng có riêng những cơ sở may mặc của họ và chúng tôi chỉ tập trung vào hàng sản xuất từ các cơ sở của Shein mà thôi nhưng đó cũng là những xưởng may cung cấp quần áo cho các nhãn hiệu của Pháp … »

Vẫn trên đài truyền hình France5, Frédéric Merlin tự hào khoe rằng, gian hàng Shein trong trung tâm thương mại BHV tập đoàn SGM ông điều hành sẽ cho phép tạo thêm khoảng 200 việc làm mỗi năm và không có chuyện vì hàng rẻ Trung Quốc cũng được phân phối trực tuyến mà khách hàng ở Pháp bớt lui tới các cửa hàng mua sắm.

« Không phải ai cũng có điều kiện để mua hàng đắt tiền. Hơn nữa tôi tin vào những tính đa dạng trong cung cách mua sắm của khách hàng. Những người bước chân vào cửa hàng của BHV hoàn toàn có thể vừa mua quần áo của Shein, vừa mua những túi xách tay hay mua son phấn … »

Có nhiều câu hỏi chung quanh mối hợp tác

Vào lúc mọi chú ý đang đổ dồn về hợp tác giữa Shein và BHV cũng như với hệ thống cửa hàng Galeries Lafayette sắp tới đây, thì một tên tuổi khác của ngành may mặc của Pháp là Pimkie từ tháng 9/2025 đã chính thức bắt tay với tập đoàn Trung Quốc này. Pimkie là một hệ thống chuyên phân phối hàng may mặc được giới trẻ ưa thích nhưng đang thua lỗ mà một phần là do các hoạt động mua bán trực tuyến gây nên. Chuỗi cung cấp này liên kết với Shein để cùng « sản xuất và phân phối » qua mạng để đưa ra những « bộ sưu tậm thời trang riêng biệt ». Pimkie chờ đợi đến 2028 hợp tác với Shein sẽ cho phép thu về 100 triệu euro tương đương với 1/3 doanh thu hàng năm của tập đoàn Pháp.

Đối với phía Trung Quốc, hợp tác với Pháp là kịch bản lý tưởng. Năm 2024 thặng dự mậu dịch của công xưởng sản xuất thế giới này là 1.000 tỷ đô la - tương đương với gần 1/3 GDP của Pháp. Trong 8 tháng đầu năm nay, kim ngạch xuất khẩu Trung Quốc sang châu Âu tăng hơn 20 %.

Trong quá trình phát triển kinh tế, hơn 40 qua, Trung Quốc đã chen chân vào các lĩnh vực như công nghiệp xe hơi, giết chết các nhà máy luyện kim, các nhà máy hóa chất, các hãng dệt may … của Pháp. Cũng Trung Quốc đã trở thành những đối thủ đáng gờm nhất của Pháp nói riêng, Âu Mỹ nói chung trong những lĩnh vực công nghệ tiên tiến và trên thị trường High Tech, trong lĩnh vực chuyển đổi sang năng lượng … giờ đây đến lượt các hệ thống phân phối, các cửa hàng của Pháp trở thành những mục tiêu của tư bản Trung Quốc.