آیا حزب‌الله توان پاسخ متقابل به اسرائیل را دارد؟
Update: 2025-11-25
Description
کشته شدن هیثم علی طباطبایی شکست دیگری برای حزب‌الله بود. این گروه شبه‌نظامی در ماه‌های اخیر ضربات سختی از اسرائیل خورده که نقطه اوج آن کشتن حسن نصرالله بود. آیا حزب‌الله توان پاسخگویی دارد؟ گفت‌وگو با یک کارشناس.کشته شدن هیثم علی طباطبایی، از فرماندهان ارشد و "نفر دوم" حزب‌الله لبنان، در حمله هوایی اسرائیل به بیروت ضربه سهمگین دیگری بر پیکره این گروه شبه‌نظامی مورد حمایت جمهوری اسلامی وارد کرد که می‌تواند سیاست این گروه را دستخوش تغییر کند.
حزب‌الله در ماه‌های اخیر با تلفات گسترده، فرسایش زیرساخت‌ها و فشارهای فزاینده داخلی مواجه بوده و رهبران این گروه شبه‌نظامی اکنون بر سر دوراهی "صبر استراتژیک" یا تقابل مانده‌اند.
اینترنت بدون سانسور با سایفون دویچه وله
هرچند این گروه همچنان از حمایت مالی و نظامی جمهوری اسلامی برخوردار است، اما واقعیت‌های سیاسی لبنان، تهدید اسرائیل به واکنش شدید و فرسایش توان عملیاتی‌اش، محاسبات بر سر عملیات تلافی‌جویانه را پیچیده‌تر از همیشه کرده است.
شاهین مدرس، تحلیلگر مطالعات امنیتی، در گفت‌وگو با دویچه وله فارسی می‌گوید، درک واقعیت صحنه نبرد امروز بدون یک نکته کلیدی ممکن نیست: «حزب‌الله در ماه‌های اخیر همزمان بقا و بازسازی را مدیریت می‌کند. از یک طرف، شبانه‌روز تلاش می‌کند سایت‌ها، انبارها و شبکه فرماندهی خود را دوباره سازمان دهد، اما از طرف دیگر، با واقعیتی روبه‌روست که در ۲۰ سال اخیر تجربه‌اش نکرده بود: لبنان دیگر پذیرای جنگ‌های حزب‌الله نیست.»
بیشتر بخوانید: آینده نیروهای نیابتی ایران در لبنان و عراق چگونه خواهد بود؟
به گفته او، دولت لبنان فشار می‌آورد، جامعه خسته است، اقتصاد فروپاشیده و بخش مهمی از افکار عمومی این گروه را عامل بی‌ثباتی می‌بیند.
این تحلیلگر مطالعات امنیتی همچنین معتقد است که سرعت بازسازی حزب‌الله مثل گذشته نیست و خلأ فرماندهان کشته‌شده، نفوذ اطلاعاتی بی‌سابقه اسرائیل، و حساسیت روزافزون جامعه لبنان، باعث شده روند بازسازی آهسته، پرهزینه و شکننده باشد. به باور شاهین مدرس: «حزب‌الله هنوز خطرناک است، اما دیگر شکست‌ناپذیر نیست.»
بازوی جمهوری اسلامی در لبنان
گروه شبه‌نظامی حزب‌الله لبنان به طور قابل‌توجهی به حمایت‌های مالی، تسلیحاتی و آموزشی جمهوری اسلامی متکی است. در ماه‌های اخیر گزارش‌های زیادی از ارسال مجدد سلاح توسط ایران برای حزب‌الله منتشر شده است. از جمله ایالات متحده اعلام کرده که حکومت ایران تنها در سال گذشته حدود یک میلیارد دلار به حزب‌الله کمک مالی کرده است.
بسیاری این تردید را مطرح می‌کنند که اقدامات آمریکا و اسرائیل برای مقابله با تأمین مالی و نظامی حزب‌الله تا چه اندازه موفق بوده است.
شاهین مدرس مسیر ایران–لبنان را "یک اکوسیستم لجستیکی چهل‌ساله" می‌نامد که از تهران شروع می‌شود و از خاک عراق، سوریه و نهایتا لبنان عبور می‌کند.
به گفته او، این شبکه ساختاری است نه تاکتیکی، و همچنین چندلایه است نه خطی، و بخشی از آن در "اقتصاد سایه" عمل می‌کند.
او در ادامه می‌افزاید: «به همین دلیل است که با وجود تحریم‌ها، حملات، رهگیری‌ها و فشارهای مالی، ایران در سال گذشته توانسته حدود یک میلیارد دلار به حزب‌الله منتقل کند و همچنان تجهیزات و فناوری‌ها را با روش‌های متنوع به لبنان برساند.»
به گفته مدرس، واقعیت این است که آمریکا و اسرائیل توانسته‌اند سرعت این روند را کاهش دهند، اما هنوز قادر به متوقف‌کردن آن نشده‌اند.
او علت را چنین تشریح می‌کند: «در میدان خاورمیانه، جغرافیا حکم خودش را دارد و جغرافیا فعلا بیشتر به نفع جمهوری اسلامی کار می‌کند تا واشنگتن یا تل‌آویو.»
نقش ایران در توانایی رویارویی حزب‌الله با اسرائیل
در واکنش به کشته شدن نفر دوم حزب‌الله، علی لاریجانی، دبیر شورای‌عالی امنیت ملی جمهوری اسلامی، گفته است: «دیگر هیچ راهی جز رویارویی با اسرائیل باقی نمانده است.»
اما پرسش اینجاست که حزب‌الله در شرایط فشار داخلی برای خلع سلاح و خلأ ناشی از کشته شدن فرماندهانش چگونه قادر خواهد بود به اسرائیل پاسخ دهد.
برخلاف لفاظی‌های سران جمهوری اسلامی که بیشتر مصرف داخلی دارد، بعید به نظر می‌رسد که تهران نیز، در شرایطی که به شدت درگیر بحران‌های داخلی و تلاش برای یافتن راه‌حلی قابل قبول با جامعه بین‌المللی در مورد برنامه هسته‌ای خود است، واقعا قصد داشته باشد حزب‌الله را به سوی یک رویارویی تمام‌عیار با اسرائیل سوق دهد.
شاهین مدرس، تحلیلگر مطالعات امنیتی، در همین رابطه می‌گوید: «اگر بخواهیم بدون احتیاط دیپلماتیک صحبت کنیم، پاسخ این است که بله، حزب‌الله می‌تواند وارد جنگ مستقیم شود، اما این ورود بیشتر شبیه یک عملیات انتحاری خواهد بود.» به اعتقاد او، حزب‌الله توان آغاز جنگ را دارد، اما توان پایان دادن به آن را نه.
بیشتر بخوانید: واکنش جمهوری اسلامی به کشته‌شدن فرمانده حزب‌الله؛ خشم و تهدید
او اضافه می‌کند که اسرائیل امروز در برابر حزب‌الله "منطق مهار" ندارد و در "منطق انهدام ساختاری" عمل می‌کند: «حملات دقیق به رأس هرم فرماندهی نشان می‌دهد تل‌آویو آماده است این گروه را از یک بازیگر منطقه‌ای به یک شبکه پراکنده و آسیب‌پذیر تبدیل کند.»
شاهین مدرس در این سناریو نقش ایران را اینگونه ترسیم می‌کند: «تهران حزب‌الله را خط مقدم آتش خود در برابر اسرائیل می‌داند. در یک درگیری بزرگ، حزب‌الله موج اول خواهد بود، موجی که باید بیشترین فشار را تحمل کند تا ایران بتواند در موج‌های بعدی تصمیم بگیرد وارد شود یا نه.»
این تحلیلگر مطالعات امنیتی وقوع چنین جنگی را نه یک پیروزی برای حزب‌الله، که یک قمار وجودی می‌داند و می‌افزاید: «حزب‌الله می‌تواند بجنگد، اما احتمالاً در همان موج اول خرد خواهد شد، و ایران تلاش می‌کند تا آخرین لحظه آن را به‌عنوان سپر راهبردی خود حفظ کند.»
در نهایت باید دید که برنامه تل‌آویو برای این بازوی نیابتی تهران که جمهوری اسلامی از آن برای پیشبرد سیاست خود برای تقابل با اسرائیل بهره می‌برد، چیست؛ از میان برداشتن کامل یا تضعیف شدید و خلع سلاح؟!
به باور تحلیلگران، در هر صورت ضعف یا فراتر از آن، فقدان این گروه شبه‌نظامی ایدئولوژیک برای تهران، سهمگین خواهد بود.
حزب‌الله در ماه‌های اخیر با تلفات گسترده، فرسایش زیرساخت‌ها و فشارهای فزاینده داخلی مواجه بوده و رهبران این گروه شبه‌نظامی اکنون بر سر دوراهی "صبر استراتژیک" یا تقابل مانده‌اند.
اینترنت بدون سانسور با سایفون دویچه وله
هرچند این گروه همچنان از حمایت مالی و نظامی جمهوری اسلامی برخوردار است، اما واقعیت‌های سیاسی لبنان، تهدید اسرائیل به واکنش شدید و فرسایش توان عملیاتی‌اش، محاسبات بر سر عملیات تلافی‌جویانه را پیچیده‌تر از همیشه کرده است.
شاهین مدرس، تحلیلگر مطالعات امنیتی، در گفت‌وگو با دویچه وله فارسی می‌گوید، درک واقعیت صحنه نبرد امروز بدون یک نکته کلیدی ممکن نیست: «حزب‌الله در ماه‌های اخیر همزمان بقا و بازسازی را مدیریت می‌کند. از یک طرف، شبانه‌روز تلاش می‌کند سایت‌ها، انبارها و شبکه فرماندهی خود را دوباره سازمان دهد، اما از طرف دیگر، با واقعیتی روبه‌روست که در ۲۰ سال اخیر تجربه‌اش نکرده بود: لبنان دیگر پذیرای جنگ‌های حزب‌الله نیست.»
بیشتر بخوانید: آینده نیروهای نیابتی ایران در لبنان و عراق چگونه خواهد بود؟
به گفته او، دولت لبنان فشار می‌آورد، جامعه خسته است، اقتصاد فروپاشیده و بخش مهمی از افکار عمومی این گروه را عامل بی‌ثباتی می‌بیند.
این تحلیلگر مطالعات امنیتی همچنین معتقد است که سرعت بازسازی حزب‌الله مثل گذشته نیست و خلأ فرماندهان کشته‌شده، نفوذ اطلاعاتی بی‌سابقه اسرائیل، و حساسیت روزافزون جامعه لبنان، باعث شده روند بازسازی آهسته، پرهزینه و شکننده باشد. به باور شاهین مدرس: «حزب‌الله هنوز خطرناک است، اما دیگر شکست‌ناپذیر نیست.»
بازوی جمهوری اسلامی در لبنان
گروه شبه‌نظامی حزب‌الله لبنان به طور قابل‌توجهی به حمایت‌های مالی، تسلیحاتی و آموزشی جمهوری اسلامی متکی است. در ماه‌های اخیر گزارش‌های زیادی از ارسال مجدد سلاح توسط ایران برای حزب‌الله منتشر شده است. از جمله ایالات متحده اعلام کرده که حکومت ایران تنها در سال گذشته حدود یک میلیارد دلار به حزب‌الله کمک مالی کرده است.
بسیاری این تردید را مطرح می‌کنند که اقدامات آمریکا و اسرائیل برای مقابله با تأمین مالی و نظامی حزب‌الله تا چه اندازه موفق بوده است.
شاهین مدرس مسیر ایران–لبنان را "یک اکوسیستم لجستیکی چهل‌ساله" می‌نامد که از تهران شروع می‌شود و از خاک عراق، سوریه و نهایتا لبنان عبور می‌کند.
به گفته او، این شبکه ساختاری است نه تاکتیکی، و همچنین چندلایه است نه خطی، و بخشی از آن در "اقتصاد سایه" عمل می‌کند.
او در ادامه می‌افزاید: «به همین دلیل است که با وجود تحریم‌ها، حملات، رهگیری‌ها و فشارهای مالی، ایران در سال گذشته توانسته حدود یک میلیارد دلار به حزب‌الله منتقل کند و همچنان تجهیزات و فناوری‌ها را با روش‌های متنوع به لبنان برساند.»
به گفته مدرس، واقعیت این است که آمریکا و اسرائیل توانسته‌اند سرعت این روند را کاهش دهند، اما هنوز قادر به متوقف‌کردن آن نشده‌اند.
او علت را چنین تشریح می‌کند: «در میدان خاورمیانه، جغرافیا حکم خودش را دارد و جغرافیا فعلا بیشتر به نفع جمهوری اسلامی کار می‌کند تا واشنگتن یا تل‌آویو.»
نقش ایران در توانایی رویارویی حزب‌الله با اسرائیل
در واکنش به کشته شدن نفر دوم حزب‌الله، علی لاریجانی، دبیر شورای‌عالی امنیت ملی جمهوری اسلامی، گفته است: «دیگر هیچ راهی جز رویارویی با اسرائیل باقی نمانده است.»
اما پرسش اینجاست که حزب‌الله در شرایط فشار داخلی برای خلع سلاح و خلأ ناشی از کشته شدن فرماندهانش چگونه قادر خواهد بود به اسرائیل پاسخ دهد.
برخلاف لفاظی‌های سران جمهوری اسلامی که بیشتر مصرف داخلی دارد، بعید به نظر می‌رسد که تهران نیز، در شرایطی که به شدت درگیر بحران‌های داخلی و تلاش برای یافتن راه‌حلی قابل قبول با جامعه بین‌المللی در مورد برنامه هسته‌ای خود است، واقعا قصد داشته باشد حزب‌الله را به سوی یک رویارویی تمام‌عیار با اسرائیل سوق دهد.
شاهین مدرس، تحلیلگر مطالعات امنیتی، در همین رابطه می‌گوید: «اگر بخواهیم بدون احتیاط دیپلماتیک صحبت کنیم، پاسخ این است که بله، حزب‌الله می‌تواند وارد جنگ مستقیم شود، اما این ورود بیشتر شبیه یک عملیات انتحاری خواهد بود.» به اعتقاد او، حزب‌الله توان آغاز جنگ را دارد، اما توان پایان دادن به آن را نه.
بیشتر بخوانید: واکنش جمهوری اسلامی به کشته‌شدن فرمانده حزب‌الله؛ خشم و تهدید
او اضافه می‌کند که اسرائیل امروز در برابر حزب‌الله "منطق مهار" ندارد و در "منطق انهدام ساختاری" عمل می‌کند: «حملات دقیق به رأس هرم فرماندهی نشان می‌دهد تل‌آویو آماده است این گروه را از یک بازیگر منطقه‌ای به یک شبکه پراکنده و آسیب‌پذیر تبدیل کند.»
شاهین مدرس در این سناریو نقش ایران را اینگونه ترسیم می‌کند: «تهران حزب‌الله را خط مقدم آتش خود در برابر اسرائیل می‌داند. در یک درگیری بزرگ، حزب‌الله موج اول خواهد بود، موجی که باید بیشترین فشار را تحمل کند تا ایران بتواند در موج‌های بعدی تصمیم بگیرد وارد شود یا نه.»
این تحلیلگر مطالعات امنیتی وقوع چنین جنگی را نه یک پیروزی برای حزب‌الله، که یک قمار وجودی می‌داند و می‌افزاید: «حزب‌الله می‌تواند بجنگد، اما احتمالاً در همان موج اول خرد خواهد شد، و ایران تلاش می‌کند تا آخرین لحظه آن را به‌عنوان سپر راهبردی خود حفظ کند.»
در نهایت باید دید که برنامه تل‌آویو برای این بازوی نیابتی تهران که جمهوری اسلامی از آن برای پیشبرد سیاست خود برای تقابل با اسرائیل بهره می‌برد، چیست؛ از میان برداشتن کامل یا تضعیف شدید و خلع سلاح؟!
به باور تحلیلگران، در هر صورت ضعف یا فراتر از آن، فقدان این گروه شبه‌نظامی ایدئولوژیک برای تهران، سهمگین خواهد بود.
Comments
In Channel
Download from Google Play
Download from App Store
United States00:00
00:00
x
