اپیزود چهاردهم چکاوا، اوشین

Update: 2023-01-22

Description

اپیزود چهاردهم چکاوا

سالهای دور از خانه

اصولاً ماندگار شدن یک اثر هنری، خصوصاً در حوزه سینما، تئاتر و تلویزیون، میتونه به عوامل زیادی مربوط باشه. مثلاً اینکه در زمان خودش باشه و تو زمانی که باید، پخش بشه یا اینکه بازیگرهایی که تناسب بیشتری با نقش دارند انتخاب بشند، یا به طور کلی عوامل پشت صحنه یک دست باشند و به سمت یک هدف مشخص پیش برند. یا مثلاً اینکه اثر، همسو با دغدغه‌های اجتماعی مردم باشه. اما در نهایت تمام اینها، که می تونند یک اثر هنری رو منسجم و سرپا نگه دارند، بدون تاثیر گذار بودن، نمیتونند هیچ کمکی به مهم بودن و موثر بودن اون اثر بکنند. فیلم، سریال، یا به طور کلی هر اثر هنری، در کنار سرگرم کننده بودن، اگر تاثیر گذار نباشند و قشر قابل توجهی از مردم رو درگیر نکنند، در نزدیک شدن به مخاطب موفق نمیشند. از اونجایی که آدمها، با وجود تفاوت فرهنگی، زبانی و اجتماعی که با هم دارند، شاید به نظر بیاد که خیلی با آثار بین المللی و متفاوت از اقلیم و سرزمین خودشون نمی تونند ارتباط برقرار کنند، ولی در حقیقت، تجربه نشون داده که بزرگترین وجوه هنر، احساس و ادراکه و احساس و ادراک مرز و جغرافیا نمیشناسه و انسان ها رو با تمام تفاوت ها و تمایزاتی که دارند به هم نزدیک می کنه. اما یک اثر هنری در قالب فیلم، نمایش یا سریال، وقتی خیلی به مخاطب نزدیک میشه، که بار دراماتیک پیدا کنه و برای تماشاگر سمپاتی و دلبستگی ایجاد کنه، که بیننده بتونه خودش رو جای شخصیت های اثر بذاره و تمام لحظه ها و موقعیت ها را درک کنه. از اونجایی که فرهنگ ایرانی، از همون روزهای اول تمدن، به هنر آغشته بوده؛ شنیدن قصه و حکایتِ زندگی آدمها، حتی در دوره سخت و دردناک جنگ هم براشون جذابیت داشت.

تقریبا میشه گفت سالهای آخر جنگ ایران و عراق بود، زمانی که مردم ایران دلشون به دوتا شبکه تلویزیونی یک و دو خوش بود و شنبه های سال ۱۳۶۵ براشون حس و حال دیگه ای رو رقم می زد. اگه زیاد اهل فیلم و سریال باشید، حتما در جریان هستید که سینما و تلویزیون سرزمین متمدن و پر رمز و راز ژاپن، یکی از بهترین صنعت های فیلم و سریال سازی غنی در جهانه. سرزمین کارگردان‌های نامدار و درخشانی مثل آکیرا کوروساوا و هایائو میازاکی که تاثیرات مهم و بسزایی در صنعت فیلم و سریال در جهان گذاشتند و ایران هم از این قاعده مستثنا نیست. اما شبکه دو با پخش سریالی به اسم سالهای دور از خانه، که در ایران به اسم اوشین مشهور شد، مخاطب های زیادی رو در سراسر ایران با هر سلیقه ای، شنبه شب ها به مدت 45 دقیقه پای تلویزیون می‌نشوند و با قصه تاثیرگذاری که داشت سرگرمشون می کرد این سریال پرطرفدار 77 قسمتی، حکایت دختری در دهه اول قرن بیستم میلادی بود، که در یک منطقه روستایی از سرزمین ژاپن، با فقر شدیدی دست و پنجه نرم می‌کرد. طوری که پدرش در کودکی اون رو با یک کیسه برنج تاخت می زنه و بالاخره اوشین با طی کردن مصیبت ها و درد های بی شمار، مثل از دست دادن پسرش در جنگ و خودکشی همسرش، بعد از گذشت روزهای دشوار، موفق به تاسیس یک فروشگاه زنجیره ای میشه.

این اثر و تراژدی، در عرصه سریال سازی، نه تنها در ایران بلکه به طور کلی در آسیا و قسمتی از غرب، چشم های زیادی رو به خودش خیره کرده بود. حس همزاد پنداری زنان با این شخصیت سریالی، به اندازه ای زیاد بود که، اوشین رو الگوی رفتاری و زیستی خودشون قرار داده بودند. این اثر پر مخاطب در بیشتر از 60 کشور در جهان پخش شد و طرفدار های زیادی رو به خودش اختصاص داده بود.

این سریال ژاپنی، یک درام تلویزیونی صبحگاهی بود، که در 297 قسمت 15 دقیقه ای، به مدت یک سال، از شبکه NHK پخش میشد. این سریال، یکی پربیننده ترین سریال های کشور ژاپن در تمام دوران بود، که با زیرنویس های انگلیسی تا عربی روی آنتن های تلویزیون ۶۸ کشور مختلف رفت و نامش رو برای همیشه در هنر جهان موندگار کرد. تهیه کنندگی این سریال رو، یوکیکو اوکاموتو به عهده گرفته بود و جالبه بدونید که، به دلیل اپیزود های زیادی که سریال داشت، شش کارگردان متفاوت این سریال رو کارگردانی کردند‌. موسیقی تیتراژ این اثر، که به دست کوئیچی ساکادا ساخته شده بود، به دلیل آهنگ بی نظیری که داشت، حسابی در جهان گل کرد.

هر چقدر هم که فرهنگ کشورهای آسیایی، اروپایی و آمریکایی با هم متفاوت باشه، اما چون این اثر و سریال، به مقوله های مهم و مشترکی مثل عشق، ایثار، ایستادگی و بخشش می پرداخت، با احساسات زیادی از سمت تماشاگران جهانی روبرو شد، و اینکه فرهنگ کشور ژاپن رو که یکی از زیباترین و منحصر به فرد ترین فرهنگ های جهان است رو با دنیا آشنا کرد. یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های این سریال به تصویر کشیدنِ نوسان های شدید اقتصادی بود و دلیل استقبال مردم ژاپن، مقابله این سریال با مصرف گرایی های بیش از اندازه و زندگی های پر زرق و برق اون دوران بود. اثری که در کنار امید و تشویق به کارآفرینی و فعالیتهای تاثیرگذار، جامعه رو تشویق به ساده زیستی می‌کرد. و این المان در تمام کشورهایی که این سریال رو پخش می‌کردند موثر واقع شد. مثلاً در ایران که این اثر با اختلاف 2یا 3 سال پخش شد، تاثیرات عجیبی روی رفتار مردم اون زمان و حتی بازارها و وضعیت اقتصادی مردم گذاشت. مثلاً چاپ شدن عکس اوشین روی بعضی از لباس ها و کالاها یا فروشگاه های دست دوم فروشی که از نام خانوادگی اوشین به اسم تاناکورا وام گرفته شده بودند، رونق بسیار زیادی در ایران پیدا کردند و روی فرهنگ و زیست اقتصادی مردم ایران هم تاثیرات زیادی گذاشته بود.

این پادکست رو ما به مناسبت هرچند قدیمیِ پخشِ سریالِ اوشین در ایران ساختیم و سعی کردیم که تمام حواشی و اتفاق های پیرامونش مثل دوبله بی نظیر و درخشان خانم ژاله علو، که تحت تاثیر همین حواشی بود رو براتون تعریف کنیم. هر از گاهی تداعی هایی به این‌ شکل و مرور خاطرات قدیم، شاید ما رو به اون دوران ببره و حالمون رو بهتر کنه. دورانی که هنوز از فیلم و سریال های روز جهان اشباع نشده بودیم و دیدن یک سریال این چنینی صمیمیت زیادی رو بین خانواده ها ایجاد می کرد و برای مدتی هر چند کوتاه از دیدن دست جمعی یه اثر لذت می‌بردیم.

پس بهتر از اول شروع کنیم که ساخت این سریال به عهده چه کسی بوده و حواشی و اتفاق های این اثر تا کجا پیش رفتند.

نویسنده سریال : هاشیدا سوگاکو

هاشیدا سوگاکو متولد 1925، بعد از تحصیل در رشته ادبیات ژاپنی، به یک استودیوی فیلمسازی به اسم شوچیکو میره و با انتخاب رشته فیلمنامه نویسی مستقل، فعالیت خودش رو در عرصه هنر شروع میکنه. اوشین و سالهای دور از خانه، انقلاب بزرگی نه فقط در عرصه کاری هاشیدا، بلکه در صنعت سریال‌سازی ژاپن داشت. هاشیدها با نوشتن این اثر دراماتیک، افراد زیاد و متفاوتی رو با یک شخصیت داستانی همدل کرد و به فکر فرو برد.

این سریال از فقر و تنگدستی تا رسیدن به ثروت و موفقیت یک زن رو به درستی و زیبایی به تصویر کشید و نام هاشیدا رو در عرصه هنر و تصویر برای همیشه جهانی کرد. نکته جالب و قابل توجه این داستان اینه که هاشیدا، قصه اوشین رو تا حد زیادی از زندگی سخت خودش الهام گرفته بود، مثل تنش های بسیاری که در زندگی خودش تجربه کرده بود، تنش هایی نظیره دعواهایی که بین خودش و مادر همسرش اتفاق می افتاد، بی مهری هایی مثل زیرآب زدن های متمادی او در کار هنریش و تلاش افراد در استودیوی فیلمسازی، که اصرار داشتند ننویسه و به یک منشی ساده تبدیل بشه. اما در نهایت این نویسنده صبور باهوش و خلاق، موفق شد که با اثر سالهای دور از خانه از مرزهای کشورش عبور کنه و اسمش در جهان بارها بارها برده بشه. هاشیدا، در سال ۲۰۲۱ و ۹۵ سالگی از دنیا میره.

یوکو تاناکا ، اوشین قصه سال های دور از خانه

یوکو تاناکا، بازیگر نقش اصلی سریال هستش، که همه ما ایشون رو بیشتر با نام اوشین می‌شناسیم. یوکو در این سریال معروف، نقش یک زن تلاش گر و خستگی‌ناپذیر رو بازی می‌کرد که بی رحمی ها و سختی های روزگار، اونو حسابی ساخته بود و به یک زن قوی و با صلابت تبدیل کرده بود، که بعد از تموم شدن روزهای سخت و رسیدن به موفقیت و ثروت، خاطرات فصل دشوار زندگیش رو از بچگی تا کهنسالی، برای نوه‌ هاش و از طرف دیگه، هم زمان برای تماشاگران سریال تعریف می‌کنه.

یوکو تاناکا چند سالی میشه که وارد دهه شیشم زندگیش شده و همچنان به زندگی پر بار و هنریش ادامه میده. بد نیست سرکی به زندگینامه این بازیگر بندازیم و از حال و احوال اين روزهاش مطلع بشیم و ببینیم که این بازیگر مشهور و دوست داشتنی سرزمین زیبای ژاپن، برای رسیدن به موفقیتی که هنوزم ادامه داره چه مسیری رو طی کرده

یوکو تاناکا، زمانی که هنوز اوشین نشده بود

یوکو در ۲۹ آوریل سال ۱۹۵۵ به دنیا اومده و دوران کودکی و نوجوونیش رو بدون هیچ دردسر و مشکلی سپری کرده. تو نوجوونی از دانشگاه مِیجی ژاپن فارغ‌التحصیل شده و فعالیت هنری خودش رو به طور جدی از سال ۱۹۷۹ با بازی در نقشی در سریال (سیستر ما) شروع کرده و جالبه که بدونید بعد از این سریال، در کارتون معروف و محبوب تمام نسل ها، بابا لنگ دراز، اثر جین وبستر، صداپیشگی کرده. این سریال کارتونی که برای ایرانی‌ها، خصوصا دخترهای های ایرانی کاملا شناخته شده و پر طرفداره، از هنرنمایی ها و گویندگی های مهم یوکو در نقش زیبا و طنازانه جودی ابوته. یوکو در سال ۱۹۸۱ در اولین تجربه فیلم سینمایی به اسم ایجایناکا هنرنمایی کرد و بعد از مدتی توی یک ‌فیلم سینمایی دیگه به اسم‌ هوکوسای جلوی دوربین رفت.

این درخشش ها و فیلم های پشت سر هم، باعث دیده شدن و شهرت فراوونِ یوکو شد که در همون سال جایزه بهترین بازیگر مکمل زن و بهترین بازیگر تازه ‌وارد رو از جشنواره آکادمی ژاپن دریافت کرد. یوکو بدون هیچ وقت تلف کردنی مدیومش رو تغییر داد و به خونه هنری اولش، تلویزیون برگشت و مجددا در سریال دیگه ای به اسم (ساختن خاطرات) حضور پیدا کرد. هنرنمایی ها و برنده شدن های یوکو در سال های بعدی زندگیش در ژانرهای مختلف سینمایی، از درام تا کمدی و جنایی ادامه پیدا کرد. تا بالاخره و در نهایت با شاه نقشی به اسم اوشین، برای همیشه در ذهن مردم جهان ماندگار شد. نقشی سخت، درون گرا و پر فراز و فرود، که متحمل سختی های روزگار بود و باید به جای فرار و ناامیدی ، می ایستاد و گذشت می‌کرد. بازی درخشان یوکو در این سریال بی تکرار و قصه گو، اون رو تبدیل به یک ستاره جهانی کرد و در لیست اول بازیگرهای مهم و تاثیر گذار قرارداد.

بعد از حضور و درخشش در این سریال تلویزیونی، ترجیح داد که حضور بیشتری در تلویزیون داشته باشه و بعد از ساله‌ های دور از خانه، در سریال های زیادی در ژانر های تاریخی و درام ایفای نقش کرد و در نهایت با فیلم بچه ها در جزیره، به جهان سینما برگشت، که با این اثر، بیشتر از قبل به جامعه جهانی سینما معرفی شد و نقد‌های بین‌المللی بسیار مثبت و موثری دریافت کرد. به حدی که لس‌آنجلس تایمز بازی یوکو