یک مقام مسئول می‌گوید غیر از مناطق حاشیه دریای خزر بقیه مناطق ایران قربانی یا در معرض پدیده فرونشست زمین هستند. یک مقام دیگر هم گفته ایران از نظر تعدد پهنه‌های فرونشستی با نرخ بالا، رتبه نخست را دارد.رییس سازمان نقشه‌برداری ایران روز یکشنبه ۲۳ آذر در گفت‌وگو با خبرگزاری کار ایران، ایلنا، تصریح کرد: «تقریباً به‌غیر از مجموعه استان‌هایی که در حاشیه دریاچه خزر هستند مانند استان گیلان، سایر مناطق با بازه‌های مختلف با فرونشست زمین رو‌به‌رو هستند.»

بر اساس این گزارش، اسکندر صیدایی علت فرونشست زمین را "خشکسالی‌های متعدد و برداشت بی‌رویه آب" دانست.

اینترنت بدون سانسور با سایفون دویچه‌ وله

معاون سازمان برنامه و بودجه ایران در این گفت‌وگو تاکید کرد: «حادترین و فوری‌ترین توصیه‌ای که می‌توانیم ارائه دهیم، این است که برداشت آب از مناطق آسیب‌دیده انجام نگیرد. در مناطقی که شریان‌ها و جریان‌های آب مانند حوزه‌های آبخیز و دشت‌ها وجود دارد، شریان‌یافتن و جریان‌یافتن آب را توصیه می‌کنیم.»

این مقام مسئول درباره شهرها نیز گفت که محدودیت و حتی ممنوعیت برداشت آب اعلام خواهد شد.

میزان فرونشست در برخی نقاط بالای ۴۰ سانتیمتر

پیش‌تر مشاور رییس سازمان محیط زیست ایران اعلام کرده بود که میزان فرونشست زمین در برخی نقاط این کشور به ۴۰ سانتیمتر رسیده است. این در حالی است که در آمارهای جهانی تنها ۵ درصد از مناطق شناخته‌شده در معرض فرونشست بالای ۱۰ سانتیمتر قرار دارند.

علی بیت‌اللهی که روز ۲۱ آذر با خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران، ایرنا گفت‌وگو می‌کرد افزود: «یکی از واقعیت‌های کشور ما این است که طی چند سال گذشته بیش از ظرفیت از منابع آبی برداشت کرده‌ایم، به‌گونه‌ای که در این زمینه حتی از بسیاری کشورها جلوتر قرار گرفته‌ایم.»

به گفته این مقام مسئول، ایران از نظر کسری منابع آب زیرزمینی پس از چین و آمریکا در رتبه سوم قرار دارد و از نظر وسعت پهنه‌های فرونشستی نیز بعد از چین و اندونزی در مقام سوم است اما از نظر تعدد پهنه‌های فرونشستی با نرخ بالا، "ایران بی‌تردید رتبه نخست را دارد".

بیشتر بخوانید: کرمان و تهران، خطرناک‌ترین مناطق فرونشست زمین در ایران

به گفته مشاور سازمان محیط زیست، بیشترین نرخ فرونشست در حوالی بهرمان رفسنجان به ۴۰ سانتیمتر در سال رسیده است. پس از آن جنوب استان البرز با ۳۵ سانتیمتر در سال، جنوب غرب تهران با حدود ۳۰ سانتیمتر و استان‌های قم، گلستان و خراسان رضوی نزدیک به ۲۰ تا ۲۲ سانتیمتر در سال فرونشست دارند.

این مقام مسئول همچنین توضیح داد که روند فرونشست زمین گاهی سریع و ناگهانی رخ می‌دهد و گاه تدریجی، اما در هر صورت "تمامی مستحدثات موجود بر سطح زمین، از ساختمان‌ها و محوطه‌های تاریخی گرفته تا خطوط انتقال سوخت، انرژی، آب، فاضلاب، راه‌آهن، جاده‌ها و فرودگاه‌ها تحت تأثیر قرار می‌گیرند".

منطقه ۱۸ تهران در خطر

علی بیت‌اللهی که هم‌زمان رییس بخش خطرپذیری مرکز تحقیقات وزارت راه، مسکن و شهرسازی نیز هست در گفت‌وگو با خبرآنلاین در روز ۲۱ آذر درباره فرونشست زمین در منطقه ۱۸ تهران نیز هشدار داد. او گفت: «شهرک ولیعصر واقع در منطقه ۱۸ تهران در محدوده جنوب پارک قائم و پارک بانوان نرگس قرار دارد که پیش از این، گزارشی در خصوص خطر فرونشست این منطقه ارائه داده‌ایم و پیش از وقوع این حادثه، نسبت به وقوع آن هشدار داده بودیم.»

بیشتر بخوانید: فروریزش زمین در چیذر تهران؛ سونامی فرونشست زمین در ایران

او افزود: «این حادثه یک فرو نشست ناحیه‌ای است که ناشی از برداشت آب برای تامین آب شرب تهران بوده و ما اعلام کرده بودیم که نرخ فرونشست در این ناحیه و منطقه ١٨ در دو سال اخیر نسبت به سال‌های قبل سه برابر شده‌است.»

این مقام مسئول همچنین افزود این فرونشست از نوع تدریجی است اما پنج‌شنبه شب فرونشست ناگهانی نیز در این منطقه رخ داده است.

بیت‌اللهی نرخ فرونشست در این منطقه را بالای ۲۲ سانتیمتر در سال عنوان کرد و گفت: «در منطقه ۱۸ شن‌چال‌های گسترده و متعددی وجود دارد که حجم بسیار بزرگی از ماسه و شن را استخراج می‌کنند و گودال‌های بسیار بزرگ به اندازه تقریبا استادیوم فوتبال به عمق ۴۰ متر که واقعا وحشتناک است ایجاد شده‌ است.»

دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید

وی با اشاره به عبور خط آهن تهران-تبریز از این منطقه گفت: «بارها به همکاران خود در شرکت راه آهن گزارش‌هایی درباره تغییر نرخ فروشست در این منطقه را داده‌ایم که با توجه به این موضوع باید مانیتورینگ خطی را جدی بگیرند.»

به فرورفتگی‌هایی که معمولاً به صورت ناگهانی و با عمق زیاد ایجاد می‌شوند، فرونشست گفته می‌شود. برداشت بی‌رویه از چاه‌ها و آب‌های زیر زمینی، برداشت نادرست و زیاد نفت و گاز در یک منطقه، معدن‌کاری و حفر آن در محدوده‌ای که گنجایش کافی ندارد و عدم کنترل مناسب آب‌های سطحی و باران‌ها از عوامل اصلی فرونشست زمین هستند.

بنا بر ارزیابی کارشناسان، ۱۸ و نیم میلیون هکتار از مساحت ایران که معادل ۱۱ درصد مساحت سرزمینی است در حال فرونشست است. جمعیت ساکن در این مناطق حدود ۳۹ میلیون نفر است که نزدیک به ۴۹ درصد جمعیت کل ایران را شامل می‌شود.

آثار باستانی ایران چون تخت جمشید، نقش رستم و نقش جهان در معرض خطر فرونشست قرار دارند.