آیا هوش مصنوعی به زودی جایگزین داوران مقالات علمی می‌شود؟ دراپیزود ۲۶ از پادکست نکسوس، به بررسی نقش رو به رشد هوش مصنوعی در فرآیند داوری مقالات علمی می‌پردازیم. از کمک به ویرایش و یافتن اشتباهات تا نوشتن کامل گزارش داوری، هوش مصنوعی در حال تغییر این عرصه است. اما آیا این تغییرات مثبت هستند؟

در این اپیزود می‌شنوید:

چگونه هوش مصنوعی در حال حاضر در فرآیند داوری مقالات استفاده می‌شود.

نگرانی‌های دانشمندان و ناشران درباره استفاده از هوش مصنوعی در داوری.

آینده احتمالی داوری مقالات علمی با حضور پررنگ‌تر هوش مصنوعی.

آیا هوش مصنوعی می‌تواند به بهبود کیفیت مقالات علمی کمک کند یا باعث سطحی شدن فرآیند داوری می‌شود؟

به نکسوس همراه باشید تا از آخرین تحولات در این زمینه آگاه شوید و در مورد آینده علم و پژوهش تفکر کنید.

کلمات تخصصی بکار رفته در این اپیزود:

• Peer review: داوری همتا یا بررسی همتایان، فرآیندی است که در آن مقالات علمی قبل از انتشار توسط متخصصان همان حوزه بررسی می‌شوند تا از کیفیت و صحت آن‌ها اطمینان حاصل شود.
• Manuscript: دست‌نوشته یا نسخه اولیه یک مقاله علمی قبل از انتشار.
• Ecologist: بوم‌شناس، دانشمندی که به مطالعه روابط بین موجودات زنده و محیط زیست می‌پردازد.
• Large language models (LLMs): مدل‌های زبانی بزرگ، نوعی از الگوریتم‌های هوش مصنوعی که برای تولید متن شبیه به انسان آموزش داده شده‌اند.
• Generative AI: هوش مصنوعی مولد، نوعی از هوش مصنوعی که می‌تواند داده‌های جدیدی مانند متن، تصویر و صدا تولید کند.
• Computational biologist: زیست‌شناس محاسباتی، دانشمندی که از روش‌های محاسباتی و تحلیل داده‌ها برای حل مسائل زیستی استفاده می‌کند.
• False positives: مثبت کاذب، نتیجه‌ای که به اشتباه مثبت اعلام می‌شود، در حالی که در واقعیت منفی است.
• Statistical rigour: استحکام آماری، دقت و صحت روش‌های آماری مورد استفاده در یک تحقیق.
• Preprint: پیش‌چاپ، نسخه‌ای از یک مقاله علمی که قبل از داوری و انتشار رسمی در دسترس عموم قرار می‌گیرد.
• Dataset: مجموعه داده، مجموعه‌ای از اطلاعات که برای تحلیل و بررسی استفاده می‌شود.

منبع خبر:

AI is transforming peer review — and many scientists are worried, Nature 639, 852-854 (2025)

مقالات استفاده‌شده در این اپیزود:

1. Liang, W. et al. Proc. 41st Int. Conf. Mach. Learn. 235, 29575–29620 (2024).
2. Liang, W. et al. N. Engl. J. Med. AI https://doi.org/10.1056/AIoa2400196 (2024).
3. Li, Z.-Q. et al. JAMA Netw Open. 7, e2448609 (2024).
4. Oviedo-García, M. Á. Scientometrics 129, 5805–5813 (2024).
5. Bauchner, H. & Rivara, F. P. Health Aff. Sch. 2, qxae058 (2024)

تصویر روی کاور:

منبع تصویر: Credit: Ibrahim Rayintakath