【A郎台語小詞典】Ep.040 燒kah燙︱Sio kah Thǹg



文稿／主持╱校對︱蔡逸民 BuLuhSuh

配樂︱陳曉怡 Niau-tāu

人聲編輯︱柯王炳勳 Bí-leng

字幕︱林于真 A-chin

圖︱AI製圖

影片︱陳姿樺 Ko͘-chiáu



訂閱做工á人Youtube頻道：https://www.youtube.com/@chokangalang

完整ê漢羅／POJ對照文稿khǹg ti官方網站：https://cho-kang-a-lang.github.io/





漢羅全文：



各位線頂ê聽眾朋友，ta̍k-ê平安，ta̍k-ê好！歡迎收聽做工á人phá-kheh-su̍h-to͘h。Iû-koh到咱紹介語詞ê時間--a，請ta̍k-ê做夥來聽看māi。



便nā阮細漢--ê有去上課，hit日ê e晡時á我to̍h固定ài去捷運ka載，轉厝ê路--ni̍h，阮2 ê ē加減á開講，主要lóng是leh話hit日伊tī學校有啥心適tāi，有thang hō͘我鼻芳--leh-無。



有1日，話頭是án-chóaⁿ起--ê，我已經bē記--chit，話--leh話--leh ê時，伊有講tio̍h 1句講：「我今á日中晝去hō͘泡麵ê碗燒--tio̍h。」Hiàng時，我sûi ka ìn講，he叫做燙m̄是燒。



燙--tio̍h kah燒--tio̍h是無kāng款ê tāi-chì neh。燙chit字，tī臺日大辭典內底ê解說是去hō͘燒水傷--tio̍h，che表示講，燙m̄是直接去hō͘火燒--tio̍h-ê，親像咱nā去摸tio̍h熱油，水煙，去ù tio̍h煙筒管種種--ê，lóng ē講燙--tio̍h。



Chit ê燙mā會當做動詞用，比論講：「你去kā hia ê番薯葉á燙來食。」Che to̍h是講，kā番薯葉á hē入去滾水內底lā-lā--leh，葉á nā變色變軟to̍h趕緊ka hô͘--起-來，koh來khâm豬油，蒜頭，豆油做夥poān-poān chhiau-chhiau--leh，to̍h聽好phâng chiūⁿ桌，m̄-thang khǹg tī滾水--ni̍h siuⁿ久，滾siuⁿ久咱to̍h ē講he叫做sa̍h，m̄是講燙，nā siuⁿ久葉á內底ê營養mā lóng ē走走ùi水--ni̍h-去。



Nā燒--tio̍h-leh，真簡單，to̍h是咱受傷ê時是直接去接觸tio̍h火，chit款--ê to̍h叫做燒--tio̍h。



Koh補充另外1種情形叫做chhuh，用1句例句來解說khah緊：「我ê手去hō͘伊ê香chhuh 1-ē膨phā。」Chit ê chhuh to̍h是用已經點to̍h，m̄-koh無火舌ê物件去tu̍h，一般to̍h是leh講香kah薰hit款--ê。放炮á to̍h用香去chhuh，nā衫á褲無細膩去hō͘薰chhuh--tio̍h mā to̍h ài破1 khang。



Beh學1 ê語言thōng要緊to̍h是ài tiāⁿ講，有講to̍h加減á ē tú tio̍h問題，thang互相討論求進步，nā m̄是hit工阮chŏ͘-kiáⁿ kă講hit句話，今á日我nah有chit ê chhiàng-suh，thang來khâm各位練仙--1-ē，有影是有講有保庇--lah。



Án-ne，咱今á日ê A郎小詞典to̍h紹介到chia，請各位聽眾朋友繼續kā goán支持kah鼓勵，有閒koh來ŏ͘！





POJ Choân-bûn:



Kok-ūi sòaⁿ-téng ê thiaⁿ-chiòng pêng-iú, ta̍k-ê pêng-an, ta̍k-ê hó! Hoan-gêng siu-thiaⁿ Chò-kang-á-lâng phá-kheh-su̍h-to̍͘h. Iû koh kàu lán siāu-kài gí-sû ê sî-kan--a, chhiáⁿ ta̍k-ê chò-hóe lâi thiaⁿ khòaⁿ-māi.



Piān-nā goán sè-hàn--ê ū khì siōng-khò, hit ji̍t ê e-po͘-sî-á góa to̍h kò͘-tēng ài khì chia̍t-ūn ka chài, tńg chhù ê lō͘--ni̍h, goán2 ê ē ke-kiám-á khai-káng, chú-iàu lóng sī leh ōe hit ji̍t i tī ha̍k-hāu ū siáⁿ sim-sek tāi, ū thang hō͘ góa phīⁿ-phang--leh-bô.



Ū 1 ji̍t, ōe-thâu sī án-chóaⁿ khí--ê, góa í-keng bē-kì--chit, ōe--leh ōe--leh ê sî, i ū kóng tio̍h 1 kù kóng: “Góa kin-á-ji̍t tiong-tàu khì hō͘ phàu-mī ê óaⁿ sio--tio̍h.” Hiàng-sî, góa sûi ka ìn kóng, he kiò-chò thǹg m̄ sī sio.



Thǹg--tio̍h kah sio--tio̍h sī bô kāng-khoán ê tāi-chì neh. Thǹg chit jī, tī Tâi-ji̍t Tōa-sû-tián lāi-té ê kái-soeh sī khì hō͘ sio-chúi siong--tio̍h, che piáu-sī kóng, thǹg m̄ sī ti̍t-chiap khì hō͘ hóe sio--tio̍h-ê, chhin-chhiūⁿ lán nā khì bong tio̍h jia̍t-iû, chúi-ian, khì ù tio̍h ian-tâng-kóng chióng-chióng--ê, lóng ē kóng thǹg--tio̍h.



Chit ê thǹg mā ē-tàng chò tōng-sû iōng, pí-lūn kóng: “Lí khì kā hia ê han-chî hio̍h-á thǹg lâi chia̍h.” Che to̍h sī kóng, kā han-chî hio̍h-á hē ji̍p-khì kún-chúi lāi-té lā-lā--leh, hio̍h-á nā piàn sek piàn nńg to̍h kóaⁿ-kín ka hô͘--khí-lâi, koh-lâi khâm ti-iû, soàn-thâu, tāu-iû chò-hóe poān-poān chhiau-chhiau--leh, to̍h thèng-hó phâng chiūⁿ toh, m̄-thang khǹg tī kún-chúi--ni̍h siuⁿ kú, kún siuⁿ kú lán to̍h ē kóng he kiò-chò sa̍h, m̄ sī kóng thǹg, nā siuⁿ kú hio̍h-á lāi-té ê êng-ióng mā lóng ē cháu-cháu ùi chúi--ni̍h-khì.



Nā sio--tio̍h-leh, chin kán-tan, to̍h sī lán siū-siong ê sî sī ti̍t-chiap khì chiap-chhiok tio̍h hóe, chit-khoán--ê to̍h kiò-chò sio --tio̍h.



Koh pó͘-chhiong lēng-gōa 1-chióng chêng-hêng kiò-chò chhuh, iōng 1 kù lē-kù lâi kái-soeh khah kín: “Góa ê chhiú khì hō͘ i ê hiuⁿ chhuh 1-ē phòng-phā.” Chit ê chhuh to̍h sī iōng í-keng tiám to̍h, m̄-koh bô hóe-chi̍h ê mi̍h-kiāⁿ khì tu̍h, it-poaⁿ to̍h sī leh kóng hiuⁿ kah hun hit-khoán--ê. Pàng phàu-á to̍h iōng hiuⁿ khì chhuh, nā saⁿ-á-khò͘ bô-sè-jī khì hō͘ hun chhuh--tio̍h mā to̍h ài phòa 1 khang.



Beh o̍h 1 ê gí-giân thōng iàu-kín to̍h sī ài tiāⁿ kóng, ū kóng to̍h ke-kiám-á ē tú tio̍h būn-tê, thang hō͘-siong thó-lūn kiû chìn-pō͘, nā m̄ sī hit kang goán chŏ͘-kiáⁿ kă kóng hit kù ōe, kin-á-ji̍t góa nah ū chit ê chhiàng-suh, thang lâi khâm kok-ūi liān-sian--1-ē, ū-iáⁿ sī ū kóng ū pó-pì--lah.



Án-ne, lán kin-á-ji̍t ê A-lông Sió-sû-tián to̍h siāu-kài kàu chia, chhiáⁿ kok-ūi thiaⁿ-chiòng pêng-iú kè-sio̍k kā goán chi-chhî kah kó͘-lē, ū-êng koh lâi ŏ͘!

--

Hosting provided by SoundOn