ShabeHezaroYekom / شب هزار و یکم

در این اپیزود، پس از ادامه «حکایت دو وزیر» در شب سی‌وپنجم، در بخش پژوهشی با ارائه تعریف آنی‌ما، عنصر مادینه در ناخودآگاه مردا،ن و یافتن مصادیق آن در قصه بینادین هزارویک شب، تلاش می‌کنیم رویکرد هوشمندانه و غیرمستقیم کتاب را در ارائه تصویری واقعی از زنان جامعه، کشف کنیم. توضیحات این بخش، حسن ختام بحثی است که از اپیزود 24 آغاز کرده بودیم. پی‌نوشت: بابت تأخیرهای پیش‌بینی‌شده و پیش‌بینی نشده در انتشار این اپیزود، پوزش می‌خواهیم؛ گروه ما در تلاش است اپیزودهای آتی را در روزهای مقرر شده منتشر کند. صدای تیتراژ ابتدایی: مجتبی حصامیموسیقی :  Shéhérazade (Maurice Ravel) منابع اپیزود بیست‌وهفتم:کتاب عشق و شعبده؛ پژوهشی در هزار و یک شب، نغمه ثمینی، نشر مرکز.انسان و سمبول‌هایش، کارل گوستاو یونگ، انتشارات جامی.مقدمه‌ای بر روانشناسی یونگ، فریدا فوردهام، ترجمه مسعود میربهاء، انتشارات جامی.

در این اپیزود، پس از ادامه «حکایت دو وزیر» در شب سی‌وچهارم، در بخش پژوهشی گریزی می‌زنیم به دوران پیشاتاریخ مادرسالاری و تلاش می‌کنیم ارتباطی میان تصویر ارائه شده از زنان هزارویک‌شب و الهه‌های مادر پیدا کنیم؛ شاید خاطره باقی مانده از همین دوران است که از ناخودآگاه جمعی شرقی، در مجموعه‌ داستانی با محوریت زنان بروز پیدا می‌کند..توضیح: در بخش پژوهشی، واژه زِهدان به معنی رَِحِم، به اشتباه زُهدان تلفظ شده است صدای تیتراژ ابتدایی: مجتبی حصامیموسیقی :  Shéhérazade (Maurice Ravel) منابع اپیزود بیست‌وششم:پژوهشی در اساطیر ایران، مهرداد بهار، انتشارات آگه.اناهیتا در اسطوره‌های ایرانی، سوزان گویری، انتشارات ققنوس.عصر اوستا، جمعی از نویسندگان، ترجمه مجید رضی، مؤسسه انتشارات آسیا.مقاله «تحلیلی بر دلایل شکل‌گیری اعتقاد به ایزدبانوان در ایران باستان»، پروین کاظم‌زاده، دوفصلنامه پژوهش‌های ادیانی، سال اول، شماره 2، زمستان 92.

در این اپیزود، پس از ادامه «حکایت دو وزیر» در شب سی‌وسوم، در بخش پژوهشی به بررسی این پرسش می‌پردازیم که چگونه در یک جامعه مردسالار، کتابی درباره زنان تألیف می‌شود و علی‌رغم مخالفت‌های رسمی با آن به محبوبیت می‌رسد.صدای تیتراژ ابتدایی: مجتبی حصامیموسیقی :  Shéhérazade (Maurice Ravel) منابع اپیزود بیست‌وپنجم:ویکی‌پدیای فارسی.کتاب عشق و شعبده؛ پژوهشی در هزار و یک شب، نغمه ثمینی، نشر مرکز.دانشنامه نظریه‌های ادبی معاصر، ارینا ریما مکاریک، ترجمه مهران مهاجر و محمد نبوی، نشر آگه.مقدمه‌ای بر روان‌شناسی یونگ، فریدا فوردهام، ترجمه مسعود میربهاء، انتشارات جامی.

در این اپیزود، پس از روایت «حکایت دو وزیر» از متن کتاب، بخش پژوهشی فصل سوم را با توضیح این که چرا در این پادکست به سراغ هزار‌ویک شب رفته‌ایم، آغاز می‌کنیم؛ این بخش مقدمه‌ای است بر موضوعی که در فصل سوممفصلاً به آن خواهیم پرداخت: «زنان در پستو نمی‌مانند».توضیح: فایل اولیه کیفیت پایینی داشت که به همین دلیل با فایل اصلاح شده، جایگزین شد. بنابراین در صورتی که صدای محیطی بخش قصه بیشتر از حد معمول بود، لطفاً حافظه موقت اپلیکیشن کست باکس را در دستگاه خود خالی کنید. پوزش بابت مشکل پیش آمده. صدای تیتراژ ابتدایی: مجتبی حصامیموسیقی :  Shéhérazade (Maurice Ravel) منابع اپیزود بیست‌وچهارم:کتاب عشق و شعبده؛ پژوهشی در هزار و یک شب، نغمه ثمینی، نشر مرکز.سخنرانی با موضوع «هزار و یک شب، سلطه و جنسیت: ترس مردان یا قدرت زنان»، نغمه ثمینی، کانال یوتیوب شب‌های روشن.

در این اپیزود، پس از روایت «حکایت لب‌بریده»، «حکایت خیاط و احدب و یهودی و مباشر و نصرانی» را به پایان می‌رسانیم و سپس در بخش پژوهشی، نگاه متفاوت نویسنده ناشناس این داستان را در مسئله معلولیت و نقص عضو، با کلیشه‌های اجتماعی و بازنمایی ادبی و هنری آن مقایسه می‌کنیم. این اپیزود، آخرین اپیزود از فصل دوم پادکست شب هزار و یکم است. صدای تیتراژ ابتدایی: آرزو عصاریموسیقی :  Shéhérazade (Maurice Ravel) منابع اپیزود بیست‌وسوم:دانشنامه بریتانیکا، مدخل Disability Art.ویکی‌پدیای انگلیسی، مدخل Disability Art.وب‌سایت Art History Teaching Resources (AHTR)، مدخل Disability in Art History.

در این اپیزود، «حکایت کور»، «حکایت اعور» و «حکایت بی‌گوش» از متن هزار و یک شب، همراه با توضیحاتی مختصر روایت می‌شود. این اپیزود، بخش پژوهشی مجزا ندارد. صدای تیتراژ ابتدایی: علی نوریوسفیموسیقی :  Shéhérazade (Maurice Ravel)

در این اپیزود، پس از نقل «حکایت شیخ خاموش و برادرنش»، «حکایت اعرج» و همین‌طور «حکایت بقبق»، در بخش پژوهشی با پی‌گیری مبحث انسان-حکایت‌ها از اپیزود قبل، درباره تکنیکی صحبت می‌کنیم که تودوروف آن را درج می‌نامد.  منابع اپیزود بیست و یکم:هزار و یک شب، ترجمه ابراهیم اقلیدی، نشر مرکز.انسان حکایت‌ها و هزار و یک شب، تزوتان تودوروف، ترجمه انوشیروان گنجی‌پور، در کتاب «بوطیقای نثر، پژوهش‌هایی درباره حکایت»، نشر نی. صدای تیتراژ ابتدایی: فاطمه لرستانی‌نژادموسیقی :  Shéhérazade (Maurice Ravel)

در این اپیزود، پس از نقل حکایت عاشق و دلاک، به بررسی ظهور شخصیت‌ها در تودرتوی قصه‌های هزار و یک شب می‌پردازیم و تلاش می‌کنیم وجوه متفاوت آن‌ها در مقایسه با کاراکترهای ادبیات مدرن بشناسیم. منابع اپیزود بیستم:واژه‌نامه هنر داستان‌نویسی (فرهنگ تفصیلی اصطلاح‌های ادبیات داستانی)، جمال میرصادقی و میمنت میرصادقی، کتاب مهناز.درآمدی به نمایشنامه‌شناسی، فرهاد ناظرزاده کرمانی، انتشارات سمت.انسان حکایت‌ها و هزار و یک شب، تزوتان تودوروف، ترجمه انوشیروان گنجی‌پور، در کتاب «بوطیقای نثر، پژوهش‌هایی درباره حکایت»، نشر نی. صدای تیتراژ ابتدایی: مجتبی حصامیموسیقی :  Shéhérazade (Maurice Ravel)

در این اپیزود، داستان‌های شهرزاد را در شب‌های بیست‌وهفتم و بیست‌وهشتم روایت می‌کنیم و در لابه‌لای قصه‌ها، به بررسی اشاراتی می‌پردازیم که از دنیای واقعی به دل قصه برده شده‌اند. این اپیزود، بخش پژوهشی مجزا ندارد. منابع اپیزود نوزدهم:کتاب عشق و شعبده (پژوهشی در هزار و یک شب)، نغمه ثمینی، نشر مرکز.تاریخ تمدن، ویل دورانت، ترجمه جمعی از مترجمان، نسخه الکترونیکی تهیه شده از چاپ انتشارات علمی و فرهنگی.هزار و یک شب، ترجمه عبدالطیف طسوجی، ویراست میترا مهرآبادی، انتشارات دنیای کتاب.ویکی‌پدیای فارسی. صدای تیتراژ ابتدایی: آرزو عصاریموسیقی :  Shéhérazade (Maurice Ravel)

در این اپیزود پس از نقل «حکایت نصرانی»، در بخش پژوهشی به ویژگی متمایز آن می‌پردازیم؛ این که به روال معمول هزار و یک شب، این داستان نمی‌تواند نجات‌بخش راوی‌اش باشد.منابع اپیزود هجدهم:درس‌گفتار: داستان و سلطه/ هزار و یک شب (خوانش جنسیتی)، نغمه ثمینی، مؤسسه پرسش.کتاب عشق و شعبده (پژوهشی در هزار و یک شب)، نغمه ثمینی، نشر مرکز.سخنرانی با موضوع «هزار و یک شب، سلطه و جنسیت: ترس مردان یا قدرت زنان»، نغمه ثمینی، کانال یوتیوب شب‌های روشن. صدای تیتراژ ابتدایی: علی نوریوسفیموسیقی :  Shéhérazade (Maurice Ravel)

در این اپیزود، پس از نقل حکایت «خیاط و احدب و یهودی و مباشر و نصرانی»، در بخش پژوهشی، کمی درباره «شب قوزی» صحبت می‌کنیم؛‌ فیلمی که فرخ غفاری براساس همین حکایت از هزار و یک شب ساخته است. منابع اپیزود هفدهم:فرهنگ سینمای ایران، حمید شعاعی، 1354، شرکت تعاوتی تهیه و توزیع ناشران و کتابفروشان.تاریخ سینمای ایران 1357 – 1279، جمال امید، 1374، انتشارات روزنه.راهنمای فیلم سینمای ایران (جلد اول: 1361 – 1309)، حسن حسینی و همکاران، 1400، انتشارات روزنه‌کار.تاریخ سینمای ایران (از آغاز تا سال 1357)، مسعود مهرابی، 1370.مقاله «مرگ قوزی، تولد یک جریان/ درباره شب قوزی ساخته فرخ غفاری»، کاظم کلانتری، 1398، وب‌سایت فیلم‌پن.ویکی‌پدیای فارسی. صدای تیتراژ ابتدایی: فاطمه لرستانی‌نژادموسیقی :  Shéhérazade (Maurice Ravel)         موسیقی فیلم شب قوزی (از جمله نوای سنتور حسین ملک)

در این اپیزود، پس از پایان دادن به حکایت «نورالدین و شمس‌الدین»، در بخش پژوهشی به مقایسه نسخه‌های مبدأ و همین‌طور ترجمه‌های طسوجی و هنریه می‌پردازیم. منابع اپیزود شانزدهم:مقدمه محمدباقر خراسانی بزنجردی بر« هزار و یک شب، ترجمه هنریه»، ویراست مهدی گنجوی و میثم علی‌پور، انتشارت مانیا هنر.مقاله «ترجمه هنریه، یک ترجمه فارسی نویافته از هزار و یک شب»، محمدرضا بهزادی و محمد میرزاخانی، در کتاب «مجموعه مقالات همایش 170 سال کتابخوانی با هزار و یک شب»، انتشارات خانه کتاب. صدای تیتراژ ابتدایی: فاطمه لرستانی‌نژادموسیقی :  Shéhérazade (Maurice Ravel)

در این اپیزود، پس از نقل حکایت «نورالدین و شمس‌الدین» در شب بیست‌وسوم، در ادامه معرفی ترجمه هنریه ، ابتدا به دلایل اهمیت این نسخه تازه‌یاب می‌پردازیم و سپس، کمی درباره محمدباقر خراسانی بزنجردی (مترجم) و هنری راسل (سرمایه‌گذار) صحبت می‌کنیم. در این اپیزود، دکتر مهدی گنجوی، مهمان ویژه ما هستند. منابع اپیزود پانزدهم:مقاله «احیای یک متن فراموش شده، نسخه‌های خطی و چاپ سنگی از هزار و یک شب فارسی»، علی ابوذری، در کتاب «مجموعه مقالات همایش 170 سال کتابخوانی با هزار و یک شب»، انتشارات خانه کتاب.«ترجمه هنریه، قدیمی‌ترین نسخه فارسی هزار و یک شب» (مقدمه هزار و یک شب خراسانی بزنجردی، نسخه هنریه)، مهدی گنجوی، انتشارات مانیا هنر.ویکی‌پدیای فارسی. صدای تیتراژ ابتدایی: مجتبی حصامیموسیقی :  Shéhérazade (Maurice Ravel)

در این اپیزود، در لابه‌لای روایت حکایت «نورالدین و شمس‌الدین» در شب‌های بیست‌ویکم و بیست‌ودوم، به سراغ «ترجمه هنریه» می‌رویم؛ ترجمه‌ای از هزار و یک شب به زبان فارسی که به تازگی به کوشش دکتر مهدی گنجوی و توسط انتشارات مانیاهنر به چاپ رسیده است. نکته قابل توجه درباره این ترجمه این است که بنابر شواهد، اولین ترجمه الف لیله و لیله به زبان فارسی است و قدمتی بیش از ترجمه طسوجی دارد.  منابع اپیزود چهاردهم:کتاب «افسون شهرزاد (پژوهشی در هزار افسان)»، جلال ستاری، انتشارات توس.مقاله «احیای یک متن فراموش شده، نسخه‌های خطی و چاپ سنگی از هزار و یک شب فارسی»، علی ابوذری، در کتاب «مجموعه مقالات همایش 170 سال کتابخوانی با هزار و یک شب»، انتشارات خانه کتاب.«ترجمه هنریه، قدیمی‌ترین نسخه فارسی هزار و یک شب» (مقدمه هزار و یک شب خراسانی بزنجردی، نسخه هنریه)، مهدی گنجوی، انتشارات مانیا هنر.ویکی‌پدیای فارسی. صدای تیتراژ ابتدایی: مجتبی حصامیموسیقی :  Shéhérazade (Maurice Ravel)

در این اپیزود پس از نقل ادامه حکایت «نورالدین و شمس‌الدین» در شب بیستم، توضیحات اپیزود قبل درباره داستان‌های مصری را پی می‌گیریم و درباره ویژگی‌هایی که دکتر جلال ستاری به این دسته از قصه‌ها نسبت می‌دهد، صحبت می‌کنیم. منابع اپیزود سیزدهم:افسون شهرزاد (پژوهشی در هزار افسان)، جلال ستاری، انتشارات توس.ویکی‌پدیای فارسی. صدای تیتراژ ابتدایی: آرزو عصاریموسیقی :  Shéhérazade (Maurice Ravel)

در این اپیزود پس از نقل حکایت «نورالدین و شمس‌الدین» در شب نوزدهم، کمی درباره نسب‌یابی قصه‌های هزار و یک شب صحبت می‌کنیم و نیز در باب ویژگی‌های قصه‌های مصری، مقدماتی را آغاز می‌کنیم تا در اپیزود بعدی به طور مفصل به آن بپردازیم. منابع اپیزود دوازدهم:افسون شهرزاد (پژوهشی در هزار افسان)، جلال ستاری، انتشارات توس.مقاله «لیلۀ و لیله»، محمد جعفر محجوب، در کتاب «ادبیات عامیانه ایران»، نشر چشمه.کتاب عشق و شعبده (پژوهشی در هزار و یک شب)، نغمه ثمینی، نشر مرکز.مقدمه علی‌اصغر حکمت بر اولین چاپ «هزار و یک شب».ویکی‌پدیای فارسیصدای تیتراژ ابتدایی: علی نوریوسفیموسیقی :  Shéhérazade (Maurice Ravel)

در اولین اپیزود از فصل دوم، پس از نقل «حکایت غلام دروغگو» کمی درباره «هارون الرشید»، مهم‌ترین شخصیت عرب‌تبار هزار و یک شب، و قصه‌های که او در آنها نقشی ایفا می‌کند، صحبت می‌کنیم.صدای تیتراژ ابتدایی: فاطمه لرستانی‌نژادموسیقی :  Shéhérazade (Maurice Ravel)

در این اپیزود پس از نقل حکایت دختر تازیانه خورده از متن کتاب، در بخش پژوهشی با نگاهی به ویژگی‌های شعر و نثر قاجار، و همین طور نقاشی مورد حمایت دربار، اولین ترجمه هزار و یک شب به زبان فارسی، توسط عبداللطیف طسوجی به عنوان نقطه عطفی در اتصال هنر درباری و مردمی ایران معرفی می‌شود. این اپیزود، آخرین اپیزود از فصل اول پادکست شب هزار و یکم است. منابع اپیزود دهم:ویکی‌پدیای فارسی.مقاله حمایت دربار و فضای اجتماعی: ابوالحسن صنیع الملک و هنر ایرانی شده عصر قاجار، عباس امانت، ترجمه محمدجواد احمدی‌نیا، فصلنامه نقد کتاب هنر، شماره 8، زمستان 94.کتاب از صبا تا نیما (تاریخ 150 ساله ادب فارسی)، جلد اول، یحیی آرین‌پور، انتشارات زوار.قبله عالم؛ ناصرالدین شاه قاجار و پادشاهی ایران، عباس امانت، ترجمه حسن کامشاد، نشر کارنامه.سخنرانی دکتر عباس امانت در معرفی کتاب «عهد قاجار و سودای فرنگ»، کانال یوتیوب انجمن فرهنگی ایران و دانمارک. صدای تیتراژ ابتدایی: فاطمه لرستانی‌نژادپادکست معرفی شده: رادیو تراژدیموسیقی :  Shéhérazade (Maurice Ravel)

در این اپیزود پس از ادامه حکایت گدای سوم و همین طور نقل حکایت بانو با دو سگش از متن کتاب، در بخش پژوهشی، به دربار بهمن میرزای قاجار در تبریز می‌رویم و کمی درباره بستر نخستین ترجمه هزار و یک شب به زبان فارسی صحبت می‌کنیم. در این اپیزود، استاد شهرام زرگر، مهمان ویژه ما هستند. منابع اپیزود نهم:ویکی‌پدیای فارسی.مقاله حمایت دربار و فضای اجتماعی: ابوالحسن صنیع الملک و هنر ایرانی شده عصر قاجار، عباس امانت، ترجمه محمدجواد احمدی‌نیا، فصلنامه نقد کتاب هنر، شماره 8، زمستان 94.کتاب از صبا تا نیما (تاریخ 150 ساله ادب فارسی)، جلد اول، یحیی آرین‌پور، انتشارات زوار.قبله عالم؛ ناصرالدین شاه قاجار و پادشاهی ایران، عباس امانت، ترجمه حسن کامشاد، نشر کارنامه. صدای تیتراژ ابتدایی: مجتبی حصامیپادکست معرفی شده: مدبویزموسیقی :  Shéhérazade (Maurice Ravel)

در این اپیزود پس از ادامه حکایت گدای دوم، در شب‌های سیزدهم و چهاردهم، و همین طور آغار حکایت گدای سوم، در بخش پژوهشی از منظری تازه به شخصیت‌های داستان بنیادین هزار و یک شب نگاه می‌کنیم. در این نظرگاه، شهریار، پادشاهی است که در اثر خیانت همسرش، دچار روان‌زخم شده و شهرازد در نقش یک روان‌درمانگر به قصر او پا می‌گذارد.... در این اپیزود، دکتر مجید هوشنگی مهمان ویژه ما هستند.منابع اپیزود هشتم:کتاب عشق و شعبده: پژوهشی در هزار و یک شب، نغمه ثمینی، نشر مرکز.نظریه‌های نقد ادبی معاصر، لیس تایسون، ترجمه مازیار حسین‌زاده و فاطمه حسینی، نشر نگاه امروز.هزار و یک شب، تحقیق و ترجمه ابراهیم اقلیدی، نشر مرکز.مقاله «روش روانکاوی فروید»، ترجمه مرجان پشت‌مشهدی، وب‌سایت روان‌کاو (psychoanalyst.ir).سخنرانی با موضوع «هزار و یک شب، سلطه و جنسیت: ترس مردان یا قدرت زنان»، نغمه ثمینی، کانال یوتیوب شب‌های روشن. صدای تیتراژ ابتدایی: آرزو عصاریپادکست معرفی شده: رواقموسیقی :  Shéhérazade (Maurice Ravel)