O długim życiu w zdrowiu z dr n. med. Karoliną Karabin

Cześć! Nazywam się Karolina i witam Cię w moim podcaście. Jestem biologiem medycznym, diagnostą laboratoryjnym, doktorem nauk medycznych oraz pasjonatką medycyny stylu życia. Na co dzień zajmuje się przedkładaniem języka badań naukowych na praktyczne wskazówki, żeby Tobie żyło się lepiej!  W podkaście razem z moimi gośćmi rozmawiam merytorycznie i w przystępny sposób o mechanizmach powstawaniu chorób i ich prewencji, medycynie stylu życia, stanie zapalnym, i wielu innych tematach związanych ze zdrowiem. Jeśli chcesz dowiedzieć się, jak żyć długo w dobrym zdrowiu, to jesteś w odpowiednim miejscu.

Dużo mówi się o tym, by dbać i budować dobrą odporność. Jest to ważne zarówno u dorosłych, jak i dzieci, których organizm dopiero się rozwija. Ten temat powraca jak bumerang, szczególnie w okresie jesienno-zimowym. Niestety w internecie i obiegowej opinii istnieje mnóstwo mitów na ten temat.  Czy jeśli dziecko choruje, to oznacza to, że ma słabą odporność? Jakie są przyczyny częstego chorowania u dzieci i dorosłych? Czy wzmacnianie odporności może zaszkodzić? Co warto stosować na odporność wspomagająco? Na te i inne pytania odpowiem razem z moim dzisiejszym gościem. Gość: mgr farm. Marcin Korczyk - farmaceuta praktyk, twórca internetowy, autor książki "Odporność. Czy Twoje dziecko może nie chorować?". Marcin jest absolwentem Uniwersytetu Jagiellońskiego na wydziale farmaceutycznym. Po studiach pracował w aptece całodobowej w Nowym Sączu - i w trakcie pracy rozpoczął tworzenie bloga Pan Tabletka - zapisując odpowiedzi na najczęściej zadawane przez pacjentów pytania. Od czasu założenia bloga w 2015 roku - do dziś - blog stał się jednym z najbardziej rozpoznawalnych i opiniotwórczych portali z wiedzą o racjonalnym stosowaniu leków i suplementacji. A jego głównym mottem jest: „Zrób wszystko, żeby tabletki nie były potrzebne – a jeśli to niemożliwe wybierz najlepsze i stosuj je prawidłowo”. Marcina znajdziecie Instagramie pod nickiem @pantabletka oraz na stronie www.pantabletka.pl.  Partnerem odcinka jest uPacjenta, firma oferująca domowe pobrania badań laboratoryjnych z krwi oraz konsultacje wyników badań i stylu życia. Z kodem DRKARABIN otrzymasz zniżkę na rozszerzony pakiet badań niedobór witamin i składników mineralnych z konsultacją wyników: ⁠SPRAWDZAM PAKIET⁠ Ze zniżką cena pakietu wynosi 249 zł zamiast 299 zł a wartość badań bez pakietem to ponad 500 zł. Kod jest ważny do 31.03.2024 r. W odcinku znajdziesz odpowiedzi m. in. na następujące pytania: Jak działa nasz układ odpornościowy? Jak działają szczepionki? Czy witaminy “wzmacniają” odporność? Czy nadmiar cynku “osłabia” odporność? Jak wzmocnić pamięć immunologiczną? Czy wzmacnianie odporności może zaszkodzić? Czy jeśli dziecko choruje, to oznacza to, że ma słabą odporność? Dlaczego odpoczynek jest ważny dla regeneracji układ odpornościowego? Czy jeżówka “wzmacnia” odporność? Czym się różni się częste chorowanie dzieci i dorosłych? Co to znaczy, że dziecko częściej choruje? Jakie są przyczyny częstego chorowania u dzieci i dorosłych Które choroby obniżają odporność? Czy trzeci migdał jest nam potrzebny? Czym jest interwałowe stymulowanie odporność? Jak “naturalnie” wspierać zdrowie i odporność? Lista publikacji o których wspominamy w podcaście: Karsch-Völk M. i wsp. Echinacea for preventing and treating the common cold. Cochrane Database Syst Rev. 2014 Feb 20;2014(2):CD000530. Côté S.M. i wsp. Short- and long-term risk of infections as a function of group child care attendance: an 8-year population-based study. Arch Pediatr Adolesc Med. 2010 Dec;164(12):1132-7.  Ball T.M. i wsp. Influence of attendance at day care on the common cold from birth through 13 years of age. Arch Pediatr Adolesc Med. 2002 Feb;156(2):121-6.  Chaari A. i wsp. Importance of Dietary Changes During the Coronavirus Pandemic: How to Upgrade Your Immune Response. Front Public Health. 2020; 8: 476. Lizaty bakteryjne: https://pantabletka.pl/podcast-003/

#17 Jak wdrożyć na stałe nawyki zdrowego stylu życia? mgr Karolina Wojtkowska Wprowadzenie zdrowych nawyków związanych ze stylu życia nie jest czymś prostym, ponieważ wymaga od nas sporo zaangażowania i dostępnych wewnętrznych zasobów. Często pomimo dużych chęci, motywacja, nie przychodzi lub wyczerpuje się już po kilku dniach od wprowadzenia nawyków. Gość: mgr Karolina Wojtkowska – dietetyk kliniczny i psychodietetyk. Tytuł magistra zdobyła na Pomorskim Uniwersytecie Medycznym w Szczecinie, z kolei studia podyplomowe z psychodietetyki ukończyła na Uniwersytecie SWPS w Poznaniu. Jej głównym obszarem zainteresowań są nutripsychiatria, psychosomatyka oraz zaburzenia odżywiania. Karolina na co dzień pracuje jako opiekun zdrowia w uPacjenta, gdzie pomaga pacjentom w zakresie zmiany nawyków żywieniowych, błędnych przekonań na temat odżywiania i towarzyszących schematów poznawczych oraz zmiany stylu życia na postawie badań laboratoryjnych. Karolinę znajdziecie na Instagramie pod nickiem @dietetykwojtkowska oraz portalu www.upacjenta.pl. Partnerem odcinka jest uPacjenta, firma oferująca domowe pobrania badań laboratoryjnych z krwi oraz konsultacje wyników badań i stylu życia. Z kodem DRKARABIN otrzymasz 20% zniżkę na konsultację medycyny stylu życia, która pomoże Ci przełożyć teoretyczne zasady zdrowego stylu życia na rzeczywiste działania. Kod jest ważny do 29.02.2024 r. W odcinku znajdziesz odpowiedzi m. in. na następujące pytania: Dlaczego nie jesteśmy w stanie wytrwać w postanowieniach? Czy motywacja to najlepszy powód do wprowadzenia zmian? Czym są zasoby psychoenergetyczne? Co się dzieje gdy mamy za dużo zasobów psychoenergetycznych? Jak za pomocą prostych metod wprowadzić zdrowe nawyki? Jak kolorowe karteczki mogą pomóc nam w zmianie nawyków? Jak podmienić złe nawyki na dobre? Kiedy najlepiej wprowadzić nawyki związane ze stylem życia? Lista publikacji o których wspominamy w podcaście: Duhigg Charles Siła nawyku. Dom Wydawniczy PWN 2013 Guise S. Mininawyki. Małymi krokami do sukcesu. Wydawnictwo Sensus

#16 O anemii i innych objawach niedoboru żelaza dr n. med. Agnieszka Barchnicka Pod terminem anemia kryją się choroby wynikające z różnych przyczyn, a jedną z najczęstszych jest anemia z niedoboru żelaza. Jednak niedobór żelaza rozwija się zwykle powoli jako kontinuum, powodując stopniowe pojawianie się objawów, które nasilają się z czasem. Dlatego objawy charakterystyczne tylko dla niedoboru żelaza mogą pojawić się już zanim rozwinie się anemia. Gość: dr n. med. Agnieszka Barchnicka – specjalista chorób wewnętrznych i hematolog. Od 2022 roku pracuję w Narodowym Instytucie Onkologii w Gliwicach, w Klinice Transplantacji Szpiku i Onkohematologii. Posiadam wieloletnie doświadczenie w diagnozowaniu i leczeniu chorób hematoonkologicznych. Agnieszka jest autorką i współautorką szeregu publikacji w renomowanych czasopismach naukowych polskich i zagranicznych. Posiadam także doświadczenie w pracy jako nauczyciel akademicki. W codziennej pracy stara się łączyć wiedzę i pasję naukową z empatią i partnerskim podejściem do pacjenta. W wolnym czasie uwielbia podróżować, grać na pianinie, jeździć na łyżwach i biegać. Ponadto Agnieszka prowadzi konto na Instagramie pod nickiem @instant.hematolog na którym można znaleźć ciekawostki dotyczące hematologii W odcinku znajdziesz odpowiedzi m. in. na następujące pytania: Czym zajmuje się lekarz hematolog? Czym jest anemia i jakie są jej rodzaje? Jaki jest związek stanu zapalnego z anemią? Czy CRP jest zawsze podwyższone w stanie zapalnym? Jakie badania wykonać aby rozpoznać niedobór żelaza i anemię? Jakie są przyczyny i objawy niedoboru żelaza? Czy anemia może być objawem nowotworu? Czym jest utajony niedobór żelaza? Czy można mieć anemię przy prawidłowe hemoglobinie? Dlaczego lekarze nie zawsze zlecają badanie ferrytyny? Czy warto suplementować żelazo przy niskiej ferrytynie? Co oznacza za wysoka ferrytyna? Czym jest hemochromatoza? Lista publikacji o których wspominamy w podcaście: Choroby wewnętrzne, pod redakcją Szczeklik A., Medycyna Praktyczna Kraków 2021 Barton J.C. i wsp. Pica associated with iron deficiency or depletion: clinical and laboratory correlates in 262 non-pregnant adult outpatients, BMC Blood Disord 10 (2010); 9. Rabel A. Ask about ice, then consider iron J. Am. Assoc. Nurse Pract. 28 (2016) 116–120.

Dieta śródziemnomorska od lat jest w czołówce rankingów najzdrowszych diet świata. Badania pokazują, że jest ona niezwykle skuteczna w prewencji takich chorób jak zawał serca, udar mózgu, demencja, cukrzycy typu 2, czy nowotwory oraz w wydłużaniu naszego życia w zdrowiu. Jednak niewiele osób wie, że dieta ta to coś więcej niż tylko zbiór wskazówek dotyczących żywienia i są na tyle uniwersalne, że może być ona stosowana praktycznie przez każdego. Gość: mgr Agnieszka Łempicka – dietetyk kliniczny i absolwentka kierunku Dietetyka na Śląskim Uniwersytecie Medycznym w Katowicach. Agnieszka na co dzień prowadzi pacjentów z zaburzeniami masy ciała, chorobami przewlekłymi oraz aktywnych fizycznie. Do pracy z pacjentami podchodzi z wielką dozą empatii i pełnym zaangażowaniem. Oprócz tego jest autorką artykułów, webinarów, wykładów i szkoleń o tematyce żywieniowej i lifestylowej. W wolnym czasie stawia na aktywność fizyczną i czytanie książek. Sama stara się stosować dietę śródziemnomorską i zachęca też do tego swoich pacjentów. Dodatkowo jej praca licencjacka i magisterska była o diecie DASH, która jest modyfikacją diety śródziemnomorskiej. Agnieszkę znajdziecie na Instagramie pod nickiem @dietetyk_aga_lempicka oraz na profilu Znany Lekarz. W odcinku znajdziesz odpowiedzi m. in. na następujące pytania: Na czym polega dieta śródziemnomorska i czy to tylko sposób żywienia? Czy wino jest niezbędnym elementem diety śródziemnomorskiej? Jakie korzyści daje stosowanie diety śródziemnomorskiej? Czy diet śródziemnomorska jest bezpieczna dla każdego? Jakie są odmiany diety śródziemnomorskiej? Jakie są złożenia diety DASH i MIND? Czy jest możliwe zastosowanie diety śródziemnomorskiej w Polsce i czy musi być ona droga? Jakie produkty wybierać aby jeść według modelu diety śródziemnomorskiej? Jak wprowadzić ją w kilku prostych krokach? Jak wprowadzić warzywa strączkowe do diety? W trakcie rozmowy zapomniałyśmy poruszyć wątku wyboru oliwy z oliwek/oleju rzepakowego. Poniżej dodatkowe informacje: powinny być w ciemnej szklanej butelce lub puszce wybieraj oliwę z oliwek/olej rzepakowy, które na opakowaniu mają informację, że są: extra virgin/z pierwszego tłoczenia/tłoczone na zimno/nierafinowane zwróć uwagę, aby był podany kraj pochodzenia/produkcji/butelkowania Lista publikacji o których wspominamy w podcaście: https://polskiesuperowoce.pl/238130-percepcja-diety-srodziemnomorskiej-wyniki-badania-kantar-public Mentella M.C. i wsp. Cancer and Mediterranean Diet: A Review, Nutrients. 2019 Sep 2;11(9):2059. Dominguez L. J. i wsp. Impact of Mediterranean Diet on Chronic Non-Communicable Diseases and Longevity, Nutrients. 2021 Jun; 13(6): 2028. Filippou C. D. i wsp. Dietary Approaches to Stop Hypertension (DASH) Diet and Blood Pressure Reduction in Adults with and without Hypertension: A Systematic Review and Meta-Analysis of Randomized Controlled Trials, Adv Nutr. 2020 Sep; 11(5): 1150–1160. Ricci C. i wsp., Alcohol intake in relation to non-fatal and fatal coronary heart disease and stroke: EPIC-CVD case-cohort study, BMJ. 2018; 361: k934.

Mogłoby się wydawać, że w krajach wysokorozwiniętych jak Polska problem niedoborów składników mineralnych i witamin nie istnieje. Jednak nic bardziej mylnego. Powszechność niektórych niedoborów pokarmowych wynika z prowadzonego stylu życia przez dużą część osób jak spożywanie niskiej jakości wysoko przetworzonej żywności, picie nadmiernej ilości alkoholu, czy palenie papierosów. Ale także z występowania powszechnie różnych chorób przewlekłych np. przewodu pokarmowego oraz stosowania niektórych leków. Gość: mgr Karolina Wojtkowska – dietetyk kliniczny i psychodietetyk. Tytuł magistra zdobyła na Pomorskim Uniwersytecie Medycznym w Szczecinie, z kolei studia podyplomowe z psychodietetyki ukończyła na Uniwersytecie SWPS w Poznaniu. Jej głównym obszarem zainteresowań są nutripsychiatria, psychosomatyka oraz zaburzenia odżywiania. Karolina na co dzień pracuje jako opiekun zdrowia w uPacjenta, gdzie pomaga pacjentom w zakresie zmiany nawyków żywieniowych, błędnych przekonań na temat odżywiania i towarzyszących schematów poznawczych oraz zmiany stylu życia na postawie badań labortoryjnych. Ponadto pomaga pacjentom w wyjściu z błędnego koła odchudzania, poprzez zrozumienie działań, które ów cykl napędzają. Karolinę znajdziecie na Instagramie pod nickiem @dietetykwojtkowska oraz portalu www.upacjenta.pl. Partnerem odcinka jest uPacjenta, firma oferująca domowe pobrania badań laboratoryjnych z krwi oraz konsultacje wyników badań i stylu życia. Z kodem DRKARABIN otrzymasz zniżkę na rozszerzony pakiet badań niedobór witamin i składników mineralnych z konsultacją wyników: SPRAWDZAM PAKIET Ze zniżką cena pakietu wynosi 249 zł zamiast 299 zł a wartość badań bez pakietem to ponad 500 zł. Kod jest ważny do 31.01.2024 r. W odcinku znajdziesz odpowiedzi m. in. na następujące pytania: Jakie najczęściej występują niedobory pokarmowe wśród Polaków? Jakie są przyczyny niedoborów pokarmowych? Kto jest narażony na niedobory pokarmowe? Jakie są objawy i następstwa niedoborów pokarmowych? Co dzieje się z organizmem w wyniku niedoborów pokarmowych? Czy suplementacja może być niebezpieczna? Czy wykonanie badań laboratoryjnych jest niezbędne aby rozpocząć suplementację? Jak zapobiegać niedoborom? Czym popijać posiłki? Lista publikacji o których wspominamy w podcaście: https://pie.net.pl/wp-content/uploads/2020/03/PIE-Poland_and_Supplements-PL.pdf Płudowski P i wsp. Zasady suplementacji i leczenia witaminą D – nowelizacja 2018r. Postępy Neonatologii 2018; 24(1). Płudowski, P. i wsp. Guidelines for Preventing and Treating Vitamin D Deficiency: A 2023 Update in Poland. Nutrients 2023, 15, 695. Choroby wewnętrzne, pod redakcją Szczeklik A., Medycyna Praktyczna Kraków 2022

Coraz częściej publicznie porusza się temat otyłości i tego, że nadmiar tkanki tłuszczowej jest poważnym problemem zdrowotnym i czynnikiem ryzyka rozwoju wielu chorób przewlekłych. Jednak mimo rosnącej świadomości dostępne dane wskazują, że epidemia otyłości wciąż rośnie i według danych WHO liczba incydentów choroby od lat 70-tych XX wieku prawie się potroiło! Błędny obraz w społeczeństwie powoduje, że otyłość jest często traktowana jako kwestia estetyki i wyglądu, którą można rozwiązać „odchudzaniem”, a nie jako choroba którą należy leczyć. W rzeczywistości otyłość jest spowodowana czymś więcej niż tylko nieodpowiednim bilansem wydatków energetycznych, co bardzo utrudnia opanowanie jej epidemii. Gość: mgr Małgorzata Lenartowicz – dietetyki ze specjalnością dietetyka kliniczna i psychodietetyka. Autorka bestselerowych gotowych diet oraz prelegentka na szkoleniach i konferencjach. Gosia posiada doświadczenie w pracy w dietoterapii zaburzeń żołądkowo jelitowych, problemach skórnych i hormonalnych, zaburzeniach glikemii oraz chorobach autoimmunologicznych. Aktualnie prowadzi własną praktykę „Dietoterapia-Lenartowicz” w Otwocku w której do pacjentów podchodzi holistycznie, zwracając ogromną uwagę na rytm okołodobowy i poziom stresu podopiecznych. Ponadto Gosię znajdziecie na instagramie pod nickiem @dietoterapia_lenartowicz i stronie internetowej www.qchenne-inspiracje.pl W odcinku znajdziesz odpowiedzi m. in. na następujące pytania: Skąd biorą się nasze nawyki żywieniowe i jak je skutecznie zmieniać? Dlaczego samo zmniejszenie kaloryczności diety nie jest skuteczne w leczeniu otyłości? Jaki związek z otyłością mają niedobory pokarmowe? Jaki związek ma funkcjonowanie tarczycy z naszą masa ciała? Dlaczego nie warto się ważyć w procesie odchudzania? Jaka aktywność fizyczna jest odpowiedna dla osób otyłych? Jak stres wpływa na proces odchudzania i naszą relację z jedzeniem? Czy w trakcie stresu zawsze jemy więcej? Dlaczego doświadczamy „efektu jojo”? Jak sen i rytm okołodobowy wpływają na nasz metabolizm? Czy pracownicy zmianowi tyją łatwiej? Lista publikacji o których wspominamy w podcaście: https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/obesity-and-overweight https://www.wum.edu.pl/node/16736 Hemiö K. i wsp. Food and nutrient intakeamong workers with different shift systems. Occup. Environ. Med. 2015, 72, 513–520. De Assis M.A. i wsp. Food intake and circadian rhythms in shift workers with a high workload. Appetite 2003, 40, 175–183 Bonham M. i wsp. Energy intake of shift workers compared to fixed day workers: A systematic review and meta-analysis. Chronobiol. Int. 2016, 33, 1086–1100 Moran-Ramos S. i wsp. When to eat? The influence of circadian rhythms on metabolic health: Are animal studies providing the evidence? Nutr. Res. Rev. 2016, 29, 180–193. Scheer F.A. Effects of the Internal Circadian System and Circadian Misalignment on Glucose Tolerance in Chronic Shift Workers. J. Clin. Endocrinol. Metab. 2016, 101, 1066–1074. Konttinen H. i wsp. motional eating, depressive symptoms and self-reported food consumption. A population-based study. “Appetite” 2010, 54(3), 473-9. Appelhans B.M. i wsp. Depression severity, diet quality, and physical activity in women with obesity and depression. “J Acad Nutr Diet.” 2012, 112(5), 693-8. Anekwe T.B. i Rahkovsky I. Economic Costs and Benefits of Healthy Eating. Current Obesity Reports 2013, 2, 225–234. Kotz C.M. i wsp. Spontaneous Physical Activity Defends Against Obesity. Curr Obes Rep. 2017 Dec; 6(4): 362–370. Sapolsky R. M. Dlaczego zebry nie mają wrzodów? PWN 2020

Posty i dieta ketogeniczna zyskują w ostatnim czasie coraz więcej zwolenników nie tylko w kontekście długowieczności, ale także w kontekście wspomagania leczenia wielu chorób. Badania na zwierzętach pokazują, że ograniczenie spożywanych kalorii bez niedożywienia, czyli tzw. restrykcja kaloryczna może wydłużać życie zwierząt laboratoryjnych lub łagodzić u nich nasilenie niektórych chorób metabolicznych, w tym otyłości, zaburzeń regulacji glukozy we krwi, stłuszczenia wątroby i zaburzeń lipidowych. Jednak czy u ludzi działa to w ten sam sposób? Gość: Anna Gudan – dietetyk praktyk i młody naukowiec, stale poszerzający swoje horyzonty. W swoich dwóch pracach dyplomowych porusza tematykę postów leczniczych, stanu ketozy, mikrobiomu i procesu autofagocytozy. Ania jest aktualnie doktorantką szkoły doktorskiej Katedry i Zakładu Żywienia Człowieka i Metabolomiki Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego oraz autorką licznych publikacji i monografii naukowych. Ania jest również współzałożycielką poradni „Chodź na keto”, autorką ebooków oraz kursu o diecie ketogenicznej. Anię znajdziecie na instagramie pod nickiem @annagudan_dietetyk oraz stronie internetowej: www.annagudan.consulting W odcinku znajdziesz odpowiedzi m. in. na następujące pytania: Czym jest ketoza? Dlaczego dieta ketogeniczna i posty są tak kontrowersyjne? Czy stan ketozy jest niezbędny do aktywowania szlaków długowieczności? Czym jest szlak mTOR i AMPK? Co to jest autofagia i mitofagia? Czym jest post przerywany i jakie są jego rodzaje? Czy posty są zdrowe dla każdego? Dlaczego tak trudno przełożyć wyniki badań naukowych na praktykę? Na czym polega dieta ketogeniczna? Jakie są rodzaje diety ketogenicznej? Czy dieta niskowęglowodanowa to to samo co dieta ketogeniczna? Jak dieta ketogeniczna wpływ na mikrobiotę jelitową? Co mówią badania z udziałem ludzi na temat postów i diety ketogenicznej? Czy posty i dieta ketogeniczna są bezpieczne dla każdego? Czy można pić alkohol na diecie ketogenicznej? Lista publikacji o których wspominamy w podcaście: Moon S. i wsp. Beneficial Effects of Time-Restricted Eating on Metabolic Diseases: A Systemic Review and Meta-Analysis. Nutrients. 2020 Apr 29;12(5):1267. Liu L. i wsp. Metabolic Efficacy of Time-Restricted Eating in Adults: A Systematic Review and Meta-Analysis of Randomized Controlled Trials.J Clin Endocrinol Metab. 2022 Nov 25;107(12):3428-3441. Manoogian E.N.C. i wsp. Time-restricted Eating for the Prevention and Management of Metabolic Diseases. Endocr Rev. 2022 Mar 9;43(2):405-436. Li Ch. i wsp. Eight-hour time-restricted feeding improves endocrine and metabolic profiles in women with anovulatory polycystic ovary syndrome. J Transl Med. 2021 Apr 13;19(1):148. Brandhorst S. i wsp. A Periodic Diet that Mimics Fasting Promotes Multi-System Regeneration, Enhanced Cognitive Performance, and Healthspan. Cell Metab. 2015 Jul 7;22(1):86-99. Gardner Ch.D. i wsp. Effect of a ketogenic diet versus Mediterranean diet on glycated hemoglobin in individuals with prediabetes and type 2 diabetes mellitus: The interventional Keto-Med randomized crossover trial. Am J Clin Nutr. 2022 Sep; 116(3): 640–652. Zaki H.A. i wsp. Clinical Assessment of Intermittent Fasting With Ketogenic Diet in Glycemic Control and Weight Reduction in Patients With Type II Diabetes Mellitus: A Systematic Review and Meta-Analysis. Cureus. 2022 Oct 30;14(10):e30879. Sutton E.F. i wsp. Early Time-Restricted Feeding Improves Insulin Sensitivity, Blood Pressure, and Oxidative Stress Even without Weight Loss in Men with Prediabetes. Cell Metab. 2018 Jun 5;27(6):1212-1221.e3. Yoshitake R. i wsp. Meal Timing and Sleeping Energy Metabolism. Nutrients. 2023 Feb; 15(3): 763. Rickman A.D. i wsp. The CALERIE Study: design and methods of an innovative 25% caloric restriction intervention. Contemp Clin Trials. 2011 Nov;32(6):874-81.

Genetyka to chyba jedna z najprężniej rozwijających się dziedzin naukowych, która ma ogromy potencjał wdrożeniowych jeśli chodzi o diagnostykę laboratoryjną. W naszym materiale genetycznych znajduje się pełna instrukcja jak ma być zbudowany nasz organizm i jak powinna funkcjonować każda komórka naszego ciała. Dlatego geny mogą wpływać na to czy zachorujemy na choroby cywilizacyjne lub wpływać na to jak zareagujemy na leki. Gość: dr n. med. Katarzyna Reszka – diagnosta laboratoryjny ze specjalizacją z laboratoryjnej genetyki medycznej. Kasia pracuje aktualnie w Instytucie Genetyki i Immunologii GENIM w Lublinie, gdzie pełni rolę zastępcy kierownika laboratorium. W Instytucie zajmuje się m. in. wykonywaniem badań czynników predykcyjnych, których wykrycie pozwala zakwalifikować chorych na nowotwory do innowacyjnych terapii onkologicznych w ramach programów lekowych oraz badań klinicznych. Oprócz genetyki, drugą jej pasją jest fitness. Od 2015 roku jest czynnym instruktorem i prowadzi zajęcia grupowe. Ponadto Kasia stara się odżywiać wegańsko, zwraca uwagę na to co kupuje, nie marnuje jedzenia, naprawia co się da, bo uważa że małe kroczki w dbaniu o planetę sumują się dając duży efekt. Kasię znajdziecie na instagramie pod nickiem @w_krainie_genetyki, gdzie próbuje przybliżyć zagadnienia z niełatwej dziedziny jaką jest genetyka. W odcinku znajdziesz odpowiedzi m. in. na następujące pytania: Czym jest kod genetyczny i jak działa? Czy możemy dziedziczyć poglądy polityczne? Czy faktycznie bliźnięta jednojajowe są identyczne genetycznie? Czym jest mutacja genetyczna i dlaczego powstaje? Czym są „strażnicy genomu”? Dlaczego mutacje genów BRCA1/2 predysponują do nowotworów? Jakie badanie powinny wykonać osoby z obciążeniem genetycznych nowotworów? Czy mężczyźni mogą zachorować na raka piersi? Czym są choroby rzadkie? Czy spożycie bobu może powodować rozpad krwinek czerwonych? Jak działają terapie genowe? Czy w naszym genomie „żyją„ wirusy? Czy istnieje „gen otyłości”? Lista publikacji o których wspominamy w podcaście: Nowotwory płuca i klatki piersiowej Wybrane zagadnienia. W gabinecie lekarza specjalisty. Onkologia. P. Krawczyk. PZWL 2021 Krawczyk P. i Kałakucka K. Aktualizacja danych dotyczących skuteczności odwracalnych inhibitorów kinazy tyrozynowej EGFR u chorych na NDRP z mutacjami aktywującymi genu EGFR z uwzględnieniem częstych i rzadkich mutacji. NOWOTWORY Journal of Oncology 2014; 64, 6: 504–510 Raport dotyczący badań genetycznych w Polsce: http://sanitas.sanok.pl/2023/06/26/nowy-raport-sanitasu-badania-genetyczne-w-polsce/ Siponimod: https://www.ema.europa.eu/en/documents/overview/mayzent-epar-medicine-overview_pl.pdf Sąsiadek M.M. i wsp. Genetyka i Onkologia (część 1). Podstawy medycyny personalizowanej w onkologii opartej na badaniach genetycznych. Biuletyn Polskiego Towarzystwa Onkologicznego NOWOTWORY 2020, 5, 4;193–199. Doraczyńska-Kowalik A. i wsp. Genetyka i Onkologia (część 2). Podstawy medycyny personalizowanej w leczeniu raka piersi i jajnika). Biuletyn Polskiego Towarzystwa Onkologicznego NOWOTWORY 2020, 5, 5; 255–272. Genetyka medyczna i molekularne pod red. Bal J. PWN 2017 Zawadzka M. i Pachulska-Wieczorek K. Na dobre i na złe: rola endogennych retroelementów u człowieka. Postępy Biochemii 2019, 65 (3); 217-223.

Bezglutenowa, bezlaktozowa, bezmleczna, bezmięsna to tylko przykłady diet eliminacyjnych, które zyskują coraz większą popularność wśród Polaków. Medycznym wskazaniem do eliminacji określonych produktów spożywczych są przed wszystkim alergie i nietolerancje pokarmowe, a także choroby przewodu pokarmowego jak zespół jelita nadwrażliwego, SIBO czy celiakia. Jednak coraz więcej osób wyklucza różne pokarmy ze swoje diety aby wyeliminować objawy takie wzdęcia, biegunki lub wręcz zatrzymać postąp choroby. Jednak czy w każdym przypadku jest to słuszne? Gość: mgr Joanna Rojkowicz – dietetyk kliniczny, specjalistka od diet eliminacyjnych. Na co dzień współpracuje z osobami cierpiącymi na zespół jelita drażliwego, SIBO, choroby zapalne jelit i inne zaburzenia związane z przewodem pokarmowym. Oprócz tego Asia jest autorką szkoleń i e-booków z zakresu chorób układu pokarmowego i mikrobioty jelitowej. Asię znajdziecie na instagramie pod nickiem @love_fodmap oraz stronie internetowej: www.joannarojkowicz.pl W odcinku znajdziesz odpowiedzi m. in. na następujące pytania: Co to są diety eliminacyjne i kiedy je stosujemy? Czym różni się alergia od nietolerancji pokarmowej? Czym jest nietolerancja laktozy i histaminy? Czym jest mikrobiota jelitowa i jak wpływa na nasze zdrowie? Czym jest dieta low FODMAP? Czy diety eliminacyjne są niebezpieczne? Co możemy zrobić, żeby zmniejszyć ryzyko skutków ubocznych diet eliminacyjnych? Jakie są najczęściej popełniane błędy na dietach eliminacyjnych? Czy musimy eliminować gluten i nabiał w chorobach autoimmunologicznych? Czym jest efekt placebo i nocebo? Czym jest mimikra molekularna? Czy osoby z chorobami tarczycy powinny unikać goitrogenów? Lista publikacji o których wspominamy w podcaście: Vernia P. i wsp. Diagnosis of lactose intolerance and the "nocebo" effect: the role of negative expectations. Dig Liver Dis. 2010 Sep;42(9):616-9. Petroski W. i Minich D.M. Is There Such a Thing as “Anti-Nutrients”? A Narrative Review of Perceived Problematic Plant Compounds. Nutrients. 2020 Oct; 12(10): 2929. Moosavian S.P. i wsp. Effects of dairy products consumption on inflammatory biomarkers among adults: A systematic review and meta-analysis of randomized controlled trials. Nutr Metab Cardiovasc Dis. 2020 Jun 9;30(6):872-888. Cavero-Redondo I. i wsp. Milk and Dairy Product Consumption and Risk of Mortality: An Overview of Systematic Reviews and Meta-Analyses. Adv Nutr. 2019 May 1;10(suppl_2):S97-S104. Soedamah-Muthu S.S. i de Goede J. Dairy Consumption and Cardiometabolic Diseases: Systematic Review and Updated Meta-Analyses of Prospective Cohort Studies. Curr Nutr Rep. 2018 Dec;7(4):171-182. Gao D. i wsp. Dairy products consumption and risk of type 2 diabetes: systematic review and dose-response meta-analysis. PLoS One. 2013 Sep 27;8(9):e73965. Companys J. i wsp. Fermented dairy foods rich in probiotics and cardiometabolic risk factors: a narrative review from prospective cohort studies. Crit Rev Food Sci Nutr. 2021;61(12):1966-1975. Van Buiten Ch. i Elias R.J. Gliadin Sequestration as a Novel Therapy for Celiac Disease: A Prospective Application for Polyphenols. Int J Mol Sci. 2021 Jan 8;22(2):595. Calabriso N. i wsp. Non-Celiac Gluten Sensitivity and Protective Role of Dietary Polyphenols. Nutrients. 2022 Jul; 14(13): 2679. Pi X. i wsp. A review on polyphenols and their potential application to reduce food allergenicity. Crit Rev Food Sci Nutr. 2022 May 23;1-18. Camilleri M. Leaky gut: mechanisms, measurement and clinical implications in humans. Gut. 2019 Aug;68(8):1516-1526. Lerner A. i Matthias T. Changes in intestinal tight junction permeability associated with industrial food additives explain the rising incidence of autoimmune disease. Autoimmun Rev. 2015 Jun;14(6):479-89. Ihnatowicz P. i wsp. The importance of gluten exclusion in the management of Hashimoto's thyroiditis. Ann Agric Environ Med. 2021 Dec 29;28(4):558-568.

Nerw błędny jest kluczowym elementem autonomicznego układu nerwowego, który unerwia większość narządów, zwłaszcza tych w obrębie przewodu pokarmowego. Nerw błędny jest głównym składnikiem osi neuroendokrynnoimmunologicznej, która zapewnia regulację wrodzonej odpowiedzi odpornościowej przed zakażeniami i stanem zapalnym, pomagając organizmowi przywrócić równowagę. Z tego powodu stymulacja nerwu błędnego jest aktualnie intensywnie badany pod kątem przeciwzapalnego potencjału terapeutycznego w niektórych chorobach. Gość: dr Maciej Duczyński – fizjoterapeuta i student osteopatii. Od lat pasjonuje się układem nerwowym i możliwościami poprawy jego funkcjonowania poprzez terapię manualną. Maciek popularyzuje metodę elektrostymulacji nerwu błędnego w leczeniu pacjentów ze schorzeniami autoimmunologicznymi, zaburzeniami funkcji przewodu pokarmowego i depresją. Misją Maćka jest przede wszystkim edukacja i pokazywanie ludziom, że osiągnięcie zdrowia nie musi być bardzo skomplikowane. Na co dzień pracuje z pacjentami w gabinecie Triada Zdrowia na warszawskich Włochach oraz prowadzi szkolenia dla fizjoterapeutów w firmie Neuroprojekt. Oprócz tego Maćka znajdziecie na instagramie pod nickiem @duczynski.m W odcinku znajdziesz odpowiedzi m. in. na następujące pytania: Na czym polega praca fizjoterapeuty i osteopaty? Czym jest terapia manualna? Dlaczego chorujemy? Jak emocje i stres wpływają nasze ciało? Czym jest zmienność rytmu zatokowego (HRV)? Czym jest nerw błędny i czy ma związek z chorobami? Czym jest teoria poliwagalna? Jak możemy stymulować nerw błędny? Czy elektrostymulacja nerwu błędnego jest metoda leczenia chorób autoimmunologicznych i metabolicznych? Lista publikacji o których wspominamy w podcaście: Bonaz B. i wsp. Anti-inflammatory properties of the vagus nerve: potential therapeutic implications of vagus nerve stimulation. J Physiol. 2016 Oct 15;594(20):5781-5790. Kelly M.J. i wsp. Manipulation of the inflammatory reflex as a therapeutic strategy. Cell Rep Med. 2022 Jul 19;3(7):100696. Kuzior K. i Gorczyca W. Odruch zapalny jako przykład współzależności pomiędzy układem odpornościowym i nerwowym. Chemistry, environment, biotechnology 2010, XIV, 139–151. Bellocchi Ch. i wsp. The Interplay between Autonomic Nervous System and Inflammation across Systemic Autoimmune Diseases. Int J Mol Sci . 2022 Feb 23;23(5):2449. Adlan A.M. i wsp. Autonomic function and rheumatoid arthritis—A systematic review. Semin. Arthritis Rheum. 2014, 44, 283–304. Ghia J.-E. i wsp. Vagus nerve integrity and experimental colitis. Am. J. Physiol. Liver Physiol. 2007, 293,G560–G567. Koopman F.A. i wsp. Vagus nerve stimulation inhibits cytokine production and attenuates disease severity in rheumatoid arthritis. Proc. Natl. Acad. Sci. USA 2016, 113, 8284–8289 Sorski L. i Gidron Y. The Vagal Nerve, Inflammation, and Diabetes-A Holy Triangle. Cells. 2023 Jun 15;12(12):1632. Fang J. i wsp. Transcutaneous Vagus Nerve Stimulation Modulates Default Mode Network in Major Depressive Disorder. Biol Psychiatry . 2016 Feb 15;79(4):266-73. de Moraes T.l. i wsp. Brief periods of transcutaneous auricular vagus nerve stimulation improve autonomic balance and alter circulating monocytes and endothelial cells in patients with metabolic syndrome: a pilot study. Bioelectron Med. 2023 Mar 31;9(1):7. Hilz M.J. Transcutaneous vagus nerve stimulation - A brief introduction and overview. Auton Neurosci. 2022 Dec;243:103038. Inbaraj G. i wsp. Immediate Effects of OM Chanting on Heart Rate Variability Measures Compared Between Experienced and Inexperienced Yoga Practitioners. Int J Yoga. 2022 Jan-Apr;15(1):52-58. Black D.S. i Slavich G.M. Mindfulness meditation and the immune system: a systematic review of randomized controlled trials.Ann N Y Acad Sci. 2016 Jun;1373(1):13-24.

Medycyna stylu życia to nowa, rozwijająca się gałąź medycyny u której podstaw leży styl życia, który pełni kluczową rolę w profilaktyce i leczeniu chorób. Warto dodać, że jest to część medycyny konwencjonalnej, opartej o badania naukowe i kliniczne. Medycyna stylu życia patrzy na pacjenta przez pryzmat – aktywności fizycznej, tego co je, jak śpi, jak reaguje na stres, jakie ma relacje z otoczeniem. Celem lekarz medycyny stylu życia jest w oparciu o strategie oparte na dowodach, pomóc mu wdrożyć trwale zdrowotnie nawyki, a tym samym wydłużyć jego życie w zdrowiu. Gość: dr n. med. Joanna Ludwikowska – specjalistka Radiologii i Diagnostyki Obrazowej oraz certyfikowany lekarzem Medycyny Stylu Życia amerykańskiego International Board of Lifestyle Medicine. Ponadto Asia ukończyła certyfikowany kurs Mindfulness. Asia z pacjentami pracuje indywidualnie w nurcie psychologii pozytywnej. Jej misją jest pokazanie ścieżki do zdrowia, energii oraz równowagi psychicznej i fizycznej w oparciu o dowody naukowe. Asię znajdziecie na instagramie pod nickiem @dr_joanka oraz stronie internetowej: www.drjoanka.pl  W odcinku znajdziesz odpowiedzi m. in. na następujące pytania: Czym jest medycyna stylu życia? Czym są filary medycyny stylu życia? Jakim chorobom możemy zapobiegać poprzez styl życia? Czym się różni medycyna stylu życia od medycyny funkcjonalnej i biohackingu? Dlaczego w dzisiejszych czasach nie możemy się porządnie wyspać? Jak opanować stres na co dzień życia? Czym jest Mindfulness i czy zmienia on strukturę naszego mózgu? Czym jest Shirin Yoku i jak wpływa na nasze zdrowie? Dlaczego sen jest ważny z punktu profilaktyki zdrowia? Dlaczego w dzisiejszych czasach nie możemy się porządnie wyspać? Jak opanować stres na co dzień życia?  Lista publikacji o których wspominamy w podcaście: Medycyna stylu życia.  Redakcja naukowa: Daniel Śliż, Artur Mamcarz, PZWL Wydawnictwo Lekarskie, Warszawa 2018 Antonelli M. i wsp. Effects of forest bathing (shinrin-yoku) on individual well-being: an umbrella review. Int J Environ Health Res. 2022 Aug;32(8):1842-1867. Kim H. i wsp. Effect of Forest Therapy for Menopausal Women with Insomnia. Int J Environ Res Public Health 2020, 17:18. Kim H. i wsp. An Exploratory Study on the Effects of Forest Therapy on Sleep Quality in Patients with Gastrointestinal Tract Cancers. Int J Environ Res Public Health 2019, 16:14. Lee I. i wsp. Effects of Forest Therapy on Depressive Symptoms among Adults: a Systematic Review. Int J Environ Res Public Health 2017, 14:3. White M.P. i wsp. Spending at least 120 minutes a week in nature is associated with good health and wellbeing. Scientific Reports. 9 (1): 2019. Meredith GR. I wsp.. Minimum Time Dose in Nature to Positively Impact the Mental Health of College-Aged Students, and How to Measure It: a Scoping Review. Frontiers in Psychology 2019, 10:2942. Cappuccio F.P. i wsp. Sleep duration and all-cause mortality: a systematic review and meta-analysis of prospective studies. Sleep 2010 May;33(5):585-92. Sabia S. i wsp. Association of sleep duration in middle and old age with incidence of dementia. Nat Commun. 2021; 12: 2289 Garbarino S. i wsp. Role of sleep deprivation in immune-related disease risk and outcomes. Commun Biol. 2021 Nov 18;4(1):1304. Panda S. Śpij, jedz i ruszaj się zgodnie ze swoim rytmem okołodobowym. Wydawnictwo Feeria Łódź 2020. Hölzel B.K. i wsp. Mindfulness practice leads to increases in regional brain gray matter density. Psychiatry Res. 2011 Jan 30; 191(1): 36–43. Gotink R. A. i wsp. 8-week Mindfulness Based Stress Reduction induces brain changes similar to traditional long-term meditation practice - A systematic review. Brain Cogn. 2016 Oct; 108:32-41.

Cukrzyca to przewlekła choroba metaboliczna charakteryzująca się podwyższonym stężeniem glukozy we krwi, która z czasem prowadzi do poważnych konsekwencji jak uszkodzenie serca, naczyń krwionośnych, oczu, nerek i nerwów. Najczęstszą postacią jest cukrzyca typu 2, która ma przed wszystkim podłoże związane z nieprawidłowym stylem życia i jest typową chorobą cywilizacyjną. Częstość występowania cukrzycy z roku na rok rośnie na całym świecie. W 2018 roku w Polsce na cukrzycę było chorych prawie 3 mln dorosłych. Tymczasem dane te mogą być nieoszacowane, gdyż część osób nie wie, że ma cukrzycę lub ma tzw. stan przedcukrzycowy. Gość: Moim dzisiejszym gościem jest dr hab. n. med. Anna Jeznach-Steinhagen, naukowiec, dydaktyk, ale przede wszystkim praktykujący lekarz diabetolog. Pani doktor specjalizuje się w zaburzeniach metabolicznych ze szczególnym uwzględnieniem cukrzycy ciążowej oraz otyłości. Od ponad 20 lat jest zatrudniona w Zakładzie Dietetyki Klinicznej Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego jako wykładowca. Oprócz tego od wielu lat bierze czynny udział w pracach badawczych we współpracy z jednostkami naukowymi w całym kraju. Pani doktor pracuję w dwóch wiodących ośrodkach o trzecim, najwyższym stopniu referencyjności dla kobiet w ciąży z cukrzycą - Instytucie Matki i Dziecka oraz Szpitalu klinicznym im. ks. Anny Mazowieckiej przy ul. Karowa w Warszawie. Prowadzi również prywatną praktykę na warszawskim Ursynowie: https://www.poradniacukrzycowa.pl/ Ponadto popularyzuje wiedzę medyczną na swoim kanale na instagramie pod nickiem @dr.jeznach_diabetolog W odcinku znajdziesz odpowiedzi m. in. na następujące pytania: Dlaczego coraz więcej osób choruje na cukrzycę? Jakie są objawy cukrzycy? Jakie są rodzaje cukrzycy? Czy cukrzyca jest dziedziczna? Jakie badania warto wykonać aby rozpoznać stan przedcukrzycowy i/lub cukrzycę? Czym jest hemoglobina glikowana i kiedy ją wykonujemy? Czy warto badać insulinę na czczo? Jakie są normy dla insuliny? Czy insulinooporność to choroba i można ją zdiagnozować? Czym jest błędne koło insulinooporności? Czym jest wskaźnik HOMA i QUCKI? Czy insulinooporność jest przyczyną otyłości i trudności ze zmniejszeniem masy ciała? Czy kortyzol powoduje insulinooporność? Co możemy zrobić aby zmniejszyć ryzyko cukrzycy? Jak często występuje cukrzyca ciążowa? Czy cukrzyca wpływa na płodność? Jaki jest związek insuliny z chorobą Alzheimera? Jak aktualnie leczymy cukrzycę? Lista publikacji o których wspominamy w podcaście: https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/diabetes https://pacjent.gov.pl/artykul/cukrzyca-w-liczbach Polskie Towarzystwo Diabetologiczne: Zalecenia kliniczne dotyczące postępowania u osób z cukrzycą 2023. Stanowisko Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego. Curr. Top Diabetes, 2023; 3: 1–140 Galicia-Garcia U. i wsp.Pathophysiology of Type 2 Diabetes Mellitus. Int J Mol Sci. 2020 Aug 30;21(17):6275. Janoutová J. i wsp. Is Alzheimer's disease a type 3 diabetes? A review. Cent Eur J Public Health. 2022 Sep;30(3):139-143.

Grzyby to fascynujące organizmy, które nie należą ani do królestwa roślin ani do królestwa zwierząt. Przez długi czas uważano je za pokarm pozbawiony wartości odżywczych i ciężkostrawny. Jednak w ostatnim czasie grzyby stały się popularne, a nawet modne. Można powiedzieć, że na nowo odkrywamy ich właściwości prozdrowotne. Coraz więcej badań pokazuje, że grzyby są skarbnicą związków odżywczych oraz wielu interesujących substancji, które potencjalnie mogą wpływać na prewencję chorób cywilizacyjnych, a nawet zostać wykorzystane jako leki. Gość: Prof. dr hab. Bożena Muszyńska jest profesorem nauk medycznych i nauk o zdrowiu na Wydziale Farmaceutycznym Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego, farmaceutką kliniczną, mykologiem i botanikiem. Od 34 lat skupia się na badaniu i promocji wartości terapeutycznej i dietetycznej grzybów. W odcinku znajdziesz odpowiedzi m. in. na następujące pytania: Jak różnorodne biologiczne są grzyby? Czy grzyby mogą być mięsożerne? Jaki jest największy grzyb (organizm) na świecie? Ile prawdy jest w serialach fabularnych o grzybach? Skąd wziął się pogląd, że grzyby nie mają żadnych wartości odżywczych? Jakie wyjątkowe substancje o potencjale prozdrowotne znajdziemy w grzybach? Czy grzyby są źródłem leków i w jakich chorobach mają potencjał leczniczy? Czy pieczarki są zdrowe? Czym jest ergotioneina i dlaczego jest taka ważna? Czy kordycepina jest lekiem przeciwnowotworowym? Czy istnieją wytyczne ile powinniśmy jeść grzybów? Czy grzyby zawierają prekursory „hormonu szczęścia”? W jakiej formie najlepiej jeść grzyby? Czy muchomory są jadalne? Jakie są „nietypowe” grzyby jadalne? Lista publikacji o których wspominamy w podcaście: Ba D.J. i wsp. Mushroom intake and depression: A population-based study using data from the US National Health and Nutrition Examination Survey (NHANES), 2005-2016. J Affect Disord. 2021 Nov 1;294:686-692. Fijałkowska A. i wsp. Edible Mushrooms as a Potential Component of Dietary Interventions for Major Depressive Disorder. Foods. 2022 May 20;11(10):1489 Beelman R.B i wsp. Is ergothioneine a ‘longevity vitamin’ limited in the American diet? J Nutr Sci. 2020 Nov 11;9:e52. Apparoo Y. i wsp. Ergothioneine and its prospects as an anti-ageing compound. Exp Gerontol. 2022 Dec;170:111982. Lam-Sidun D. i wsp. Mushroom-Derived Medicine? Preclinical Studies Suggest Potential Benefits of Ergothioneine for Cardiometabolic Health. Int J Mol Sci. 2021 Mar 23;22(6):3246. Ey J. i wsp. Dietary sources and antioxidant effects of ergothioneine. J Agric Food Chem. 2007 Aug 8;55(16):6466-74. Jędrejko K.J. i wsp. Cordyceps militaris: An Overview of Its Chemical Constituents in Relation to Biological Activity. Foods. 2021 Oct 30;10(11):2634. Jędrejko K. i wsp. Effect of Cordyceps spp. and Cordycepin on Functions of Bones and Teeth and Related Processes: A Review. Molecules. 2022 Nov 24;27(23):8170.  Zięba P. i wsp. Culinary and Medicinal Mushrooms: Insight into Growing Technologies. Acta Mycologica 2020, 55, 2, 5526. Krakowska A. i wsp. Selected edible medicinal mushrooms from Pleurotus genus as an answer for human civilization diseases. Food Chem. 2020 Oct 15;327:127084. Włodarczyk A. i wsp.Pleurotus spp. Mycelia Enriched in Magnesium and Zinc Salts as a Potential Functional Food. Molecules. 2020 Dec 31;26(1):162. Kała K. i wsp. Fruiting bodies of selected edible mushrooms as a potential source of lovastatin. European Food Research and Technology 2020, 246,713–722. Kanał o grzybach o którym polecałyśmy w trakcie podcastu: https://www.youtube.com/@ytpaweligrzyby

Liczba zgonów z powodu chorób cywilizacyjnych wynikających z nieprawidłowego stylu życia nie zwalnia. Teoretycznie wszyscy już chyba wiemy jak zdrowo jeść, ile się ruszać i spać. Wiemy też, że powinniśmy dbać o odpoczynek i regulować naszą reakcję na stres. Jednak czy samo posiadanie takiej wiedzy jest wystarczające aby skutecznie zapobiegać chorobom cywilizacyjnym? Okazuje się, że tutaj kluczową rolę pełnią nasze nawyki, co w praktyce może okazać się dużo trudniejsze do wdrożenia niż posiadanie samej wiedzy na temat zdrowego stylu życia. Gość: mgr Magda Hajkiewicz-Mielniczuk – wykładowczyni akademicka, psycholożką, dietetyczka i psychodietetyczka. Zawodowo zajmuje się naprawianiem zepsutych relacji z jedzeniem. Pomaga wychodzić z błędnego koła odchudzania, uczy jak budować trwałe nawyki żywieniowe i promuje zdrowie psychiczne. Szkolenia Magdy można znaleźć w formie online na platformie Akademia Wiem Co Jem na stronie https://wiem-co-jem.pl/ Magda działa również na mediach społecznościach m. in. na instagramie pod nickiem @magda.wiemcojem W odcinku znajdziesz odpowiedzi m. in. na następujące pytania: Czym jest nawyk i z czego się składa? Jak budować zdrowe nawyki? Czy istnieje jedna metoda na zmianę nawyków? Dlaczego budowanie nowych nawyków w zakresie zdrowia nie jest takie proste?   Dlaczego nawyki powinniśmy zmieniać stopniowo?      Czym są zasoby i dlaczego potrzebujemy ich do budowania nawyków?   Co ma wspólnego jazda na nartach ze zmianą nawyków? Dlaczego automatyzmy są dużo prostsze w wykonaniu? Dlaczego w paście do zębów jest mentol? Czym jest teoria systemu gorącego i chłodnego? Czy nawyki są warunkowane w dzieciństwie? Dlaczego warto skupiać się na procesie a nie na efekcie? Kto osiąga sukcesy w długoterminowej redukcji masy ciała? Co to znaczy aktywne podejście do problemu? Jak wprowadzać nowe nawyki w „trudnych” okolicznościach? Dlaczego mężczyźni częściej chorują na choroby cywilizacyjne? Lista publikacji o których wspominamy w podcaście: Schnabel Ulrich “Sztuka leniuchowania. O szczęściu nic nie robienia.” Wydawnictwo MUZA S.A. 2018 Pega F. i wsp. Global, regional, and national burdens of ischemic heart disease and stroke attributable to exposure to long working hours for 194 countries, 2000-2016: A systematic analysis from the WHO/ILO Joint Estimates of the Work-related Burden of Disease and Injury. Environ Int. 2021 Sep;154:106595. Csikszentmihalyi Mihaly Flow. Stan przepływu. Wydawnictwo Feeria 2022 Elfhag K. i Rössner S. Who succeeds in maintaining weight loss? A conceptual review of factors associated with weight loss maintenance and weight regain. Obes Rev. 2005 Feb;6(1):67-85. Duhigg Charles Siła nawyku. Dom Wydawniczy PWN 2013 Kahneman Daniel Pułapki myślenia. O myśleniu szybkim i wolnym. Media Rodzina 2019 Roy F. Baumeister i John Tierney Willpower. Penguin LCC US 2012

Nowotwór to choroba, która budzi u wielu z nas przerażenie. Nic dziwnego, ponieważ nowotwory razem z chorobami sercowo-naczyniowymi są jednymi z głównych przyczyn zgonów na całym świecie. Najczęstsze nowotwory to rak piersi, jajnika, płuc, jelita grubego i prostaty. Szacuje się, że prawie 50% zgonów z powodu nowotworów na całym świecie jest spowodowanych czynnikami ryzyka, którym można zapobiec, takimi jak palenie tytoniu, czy picie alkoholu. Mimo wszystko nowotwory to bardzo zróżnicowana grupa chorób, która może być skutecznie leczona pod warunkiem, że choroba zostanie wykryty na wczesnym etapie. Ważną rolę w kontekście nowotworów pełni układ odpornościowy, gdyż jest on jak obosieczny miecz. Z jednej strony może niszczyć komórki nowotworowe, ale z drugiej może pomóc im rosnąć i rozprzestrzeniać się po organizmie. Gość: dr n. med. i n. o zdr. Tomasz Grzywa jest naukowcem i lekarzem (w trakcie rozmowy był studentem ostatniego roku kierunku lekarskiego). Rozprawę doktorską obronił jako najmłodsza osoba w Polsce, a także znaleźć się na liście „25 under 25” Forbes. Tomek prowadzi również kanał na Instagramie na którym popularyzuje naukę oraz opowiada o swojej codziennej pracy naukowej pod nickiem @dr.tomek.grzywa W odcinku znajdziesz odpowiedzi m. in. na następujące pytania: Jak zostać najmłodszym doktorem w Polsce? Jaką inną rolę pełnia czerwone krwinki oprócz transportu tlenu? Czym jest nowotwór i jak powstaje?     Jakie mamy rodzaje nowotworów? Jak powstają przerzuty nowotworowe?  Jaki jest jego związek z układem odpornościowym? Jak często w naszym organizmie powstają komórki nowotworowe? Czy receptą na pozbycie się nowotworu jest wywołanie choroby z autoagresji? Czym są przeciwciała monoklonalne? Jaki jest związek pomiędzy stanem zapalny a nowotworem Dlaczego nowotwór lubi nawracać? Dlaczego wciąż nie ma uniwersalnego leku na raka? Jak odkrywa się nowe leki na nowotwory? Na czym polega terapia CAR-T? Lista publikacji o których wspominamy w podcaście: Grzywa T.M. i wsp. The role of CD71+ erythroid cells in the regulation of the immune response. Pharmacol Ther. 2021 Dec;228:107927. Grzywa T.M. i wsp. Potent but transient immunosuppression of T-cells is a general feature of CD71+ erythroid cells. Commun Biol. 2021 Dec 10;4(1):1384. Elahi S. i wsp. Immunosuppressive CD71+ erythroid cells compromise neonatal host defence against infection. Nature. 2013 Dec 5;504(7478):158-62. Greten F.R. i Grivennikov S.I. Inflammation and Cancer: Triggers, Mechanisms and Consequences. Immunity. 2019 Jul 16;51(1):27-41. Denk D. i Greten F.R. Inflammation: the incubator of the tumor microenvironment. Trends Cancer. 2022 Nov;8(11):901-914. Immunologia pod red. prof. Bryniarski K. Edra Urban & Partner Wrocław 2020

Dieta bezglutenowa jest jedną z najpopularniejszych diet w ostatnich latach - stosują ją celebryci, piszą o niej kolorowe czasopisma i portale internetowe, a półki w księgarniach uginają się od poradników na temat diet bezglutenowych. Jednak ta moda ma swoje dobre i złe strony. Pozytywnym aspektem jest to, że celiakia – choroba której przyczyną jest gluten, przebiła się do społecznej świadomość. Celiakia to choroba glutenozależna, która do niedawna była postrzegana tylko jako choroba wieku dziecięcego, ale jak się okazuje rozpoznaje się ją także u dorosłym. W porównaniu z dziećmi u dorosłych mogą dominować objawy z poza przewodu pokarmowego, co może utrudniać rozpoznanie celiakii. Przypuszcza się, że wzrost wykrywalności przypadków celiakii jest częściowo wynikiem dostępu do coraz lepszych narzędzi diagnostycznych i częstszych badań przesiewowych u osób z grup ryzyka. Jednak mimo tak dużego postępu diagnostyka celiakii w niektórych przypadkach nie jest łatwa i może zająć nawet kilka lat! Gość: prof. dr hab. n. med. Bożena Cukrowska – pediatra i immunologiem. Pani Profesor kieruje Pracownią Immunologii w Instytucie "Pomnik - Centrum Zdrowia Dziecka" w Warszawie: https://www.czd.pl/strony/dzialalnosc-kliniczna/pracownie/pracownia-immunologii Posiada osiągnięcia związane z zastosowaniem probiotyków w leczeniu i profilaktyce alergii pokarmowej u dzieci oraz z wdrażaniem nowych metod diagnostycznych w gastroenterologii, hepatologii i onkologii dziecięcej. W odcinku znajdziesz odpowiedzi m. in. na następujące pytania: Kiedy odkryto celiakię? Jak często występuje choroba? Jakie mamy formy nietolerancji glutenu poza celiakią i czym się one różnią? Dlaczego gluten szkodzi w celiakii? Jakie są oczywiste i nieoczywiste objawy celiakii? Kto jest w grupie ryzyka zachorowani na celiakię? Czy celiakia może być przyczyną przewlekłego zmęczenia? Jak aktualnie diagnozujemy celiakię? Jak wybrać odpowiednie badanie genetyczne w kierunku celiakii? Czego nie robić przed diagnostyką celiakii? Jaki jest związek zonuliny z celiakia? Lista publikacji o których wspominamy w podcaście:   Majsiak E. i wsp. Clinical Manifestation and Diagnostic Process of Celiac Disease in Poland—Comparison of Pediatric and Adult Patients in Retrospective Study. Nutrients 2022 Jan 23;14(3):491. Majsiak E. i wsp. The impact of symptoms on quality of life before and after diagnosis of coeliac disease: the results from a Polish population survey and comparison with the results fromthe United Kingdom. BMC Gastroenterol. 2021 Mar 4;21(1):99. Sowińska A. i wsp. Transcriptional and Ultrastructural Analyses Suggest Novel Insights into Epithelial Barrier Impairment in Celiac Disease. Cells 2020, 9(2), 516. Tye-Din J.A. i wsp. Celiac Disease: A Review of Current Concepts in Pathogenesis, Prevention, and Novel Therapies. Front Pediatr. 2018 Nov 21;6:350. Husby S. i wsp. European Society Paediatric Gastroenterology, Hepatology and Nutrition guidelines for diagnosing coeliac disease 2020. J Pediatr Gastroenterol Nutr 2020;70(1):141-56. Cukrowska B. Celiakia – zasady diagnostyki według nowych wytycznych ESPGHAN 2020. Pediatria Po Dyplomie kwiecień 2020. König J. i wsp. Randomized clinical trial: Effective gluten degradation by Aspergillus niger-derived enzyme in a complex meal setting.Sci Rep. 2017; 7: 13100.

Skóra jest jednym z największych narządów w naszym organizmie, posiadającym swój własny układ immunologiczny i mikrobiotę. Wygląd skóry jest jak odbicie lustrzane tego co dzieje się w organizmie, przez co umożliwia nam wnioskowanie o stanie naszego zdrowia. Budowa, funkcjonowanie i wygląd skóry zależą od wpływu wielu czynników wewnętrznych i zewnętrznych. Do czynników zewnętrznych należą czynniki środowiskowe, takie jak promieniowanie słoneczne, zakażenia, sposób odżywiania, palenie papierosów czy stosowanie innych używek. Wśród czynników wewnętrznych istotną rolę odgrywają: stan hormonalny organizmu wraz z regulacją nerwową i immunologiczną oraz indywidualne predyspozycje genetyczne. Gość: dr n. chem. Alicja Śliwowska. Alicja jest doktorem nauk chemicznych ze spec. chemia kosmetyczna, magistrem kosmetologii oraz dyplomowanym dietetykiem. Alicja jest założycielką marki Skura i prowadzi instagram pod nickiem @dr_skura. Prowadzi także autorskie szkolenia dla profesjonalistów z branży beauty, które znajdziecie na jej stronie internetowej https://scura.pl/ W odcinku znajdziesz odpowiedzi m. in. na następujące pytania: Jakie funkcje pełni skóra? Czym jest układ odpornościowy skóry? Jak stan naszej skóry wpływa na nasze zdrowie? Jakie choroby mogą dawać objawy skórne? Czym jest trądzik różowaty i jakie są jego przyczyny? Czy nużeńce są groźne dla naszego zdrowia? Jak hormony wpływają na stan skóry? Jakie ma związek mikrobiota jelitowe ze stanem naszej skóry? Czym różni się mikrobiota skóry i jelita? Jak żywienie wpływa na skórę? Dlaczego antyoksydanty są ważne w kontekście starzenia się skóry? Dlaczego nadmiar glukozy przyśpiesza starzenie skóry? Czy stosowanie samoopalacza przyśpiesza starzenie skóry? Czy nabiał zwiększa stężenie insuliny i nasila trądzik? Czy kosmetyki opóźniają starzenie się skóry? Lista publikacji o których wspominamy w podcaście: Abdallah F. i wsp. Skin Immune Landscape: Inside and Outside the Organism. Mediators Inflamm. 2017; 2017: 5095293. Pezzolo E. i Naldi L. Epidemiology of major chronic inflammatory immune-related skin diseases in 2019. Expert Rev Clin Immunol. 2020 Feb;16(2):155-166. Walecka I. i wsp. Zmiany skórne w chorobach układu pokarmowego. Dermatologia po Dyplomie 03/2016 De Pessemier B. i wsp. Gut–Skin Axis: Current Knowledge of the Interrelationship between Microbial Dysbiosis and Skin Conditions. Microorganisms. 2021 Feb; 9(2): 353. Hughes M. C. B. i wsp. Dietary Antioxidant Capacity and Skin Photoaging: A 15-Year Longitudinal Study. J Invest Dermatol. 2021 Apr;141(4S):1111-1118.e2. Cao C. i wsp. Diet and Skin Aging—From the Perspective of Food Nutrition. Nutrients. 2020 Mar; 12(3): 870. Uribarri J. i wsp. Advanced glycation end products in foods and a practical guide to their reduction in the diet. J Am Diet Assoc. 2010 Jun;110(6):911-16.e12 Wong Q.Y.A i Chew F.T.Defining skin aging and its risk factors: a systematic review and meta-analysis. Sci Rep. 2021; 11: 22075. https://www.nbcnews.com/slideshow/health/effects-of-smoking-sun-and-stress-on-the-skin-of-twins-33418710 Juhl, C.R. i wsp. Dairy intake and acne vulgaris: a systematic review and meta-analysis of 78,529 children, adolescents, and young adults. Nutrients 2018, 10(8), 1049. Ismail N. H. i wsp. High glycemic load diet, milk and ice cream consumption are related to acne vulgaris in Malaysian young adults: a case control study. BMC Dermatology 2012, 12, 1-8. Adebamowo C.A. i wsp. Milk consumption and acne in adolescent girls. Dermatology online journal 2006, 12 (4): 1.

Wiele uwagi poświęca się związkowi pomiędzy podłożem genetycznym a czynnikami środowiskowymi i ich wpływowi na funkcjonowanie organizmu. Zjawiska epigenetycznie i zajmująca się nimi nauka – epigenetyka, są swojego rodzaju łącznikiem pomiędzy naszymi genami, a czynnikami środowiskowymi. Zmiany epigenetyczne mogą być związane zarówno z procesami fizjologicznymi, jak i patologicznymi. Dlatego są one obecnie rozważane jako istotny patomechanizm schorzeń jak nowotwory, choroby sercowo-naczyniowe, choroby neurodegeneracyjne, czy choroby zapalne jelit. Gość: dr n. biol. Dorota Komar. Dorota jest doktorka genetyki i biologii rozwoju ze specjalizacją w epigenetycy. Dorotę znajdziecie na Instagramie na którym popularyzuję wiedzę naukową @darwininchaneldress. W odcinku znajdziesz m. in. odpowiedzi na następujące pytania: Czym jest epigenetyka i modyfikacje epigenetyczne? Dlaczego komórki naszego ciała są różne mimo, że mają ten sam genom? Dlaczego owady społeczne to superorganizm? Czym jest potworniak? Czy możemy dziedziczyć cechy nabyte? Czy układ odpornościowy jest dziedziczny czy bardziej zależy od czynników środowiskowych? Czym jest wytrenowana odporność? Czy pociąg do drugiej osoby zależy od naszego układu odpornościowego? Czy rośliny mają układ odpornościowy? Czym jest zegar epigenetyczny i co ma wspólnego ze starzeniem się? Czy możemy odmłodzić nasz układ odpornościowy? Jak powstaje nowotwór i co ma z tym wspólnego epigenetyka?  Lista publikacji o których wspominamy w podcaście: Dolinoy D.C. The agouti mouse model: an epigenetic biosensor for nutritional and environmental alterations on the fetal epigenome. Nutr Rev. 2008 Aug;66 Suppl 1(Suppl 1):S7-11. Dias B.G i Ressler K.J. Parental olfactory experience influences behavior and neural structure in subsequent generations. Nat Neurosci. 2014 Jan;17(1):89-96. Brodin P. i wsp. Variation in the human immune system is largely driven by non-heritable influences. Cell. 2015 Jan 15;160(1-2):37-47 Liston A. i wsp. Shaping Variation in the Human Immune System. Trends Immunol. 2016 Oct;37(10):637-646 Mangino M. i wsp. Innate and adaptive immune traits are differentially affected by genetic and environmental factors. Nat Commun. 2017 Jan 5;8:13850 Leentjens J. i wsp. Trained Innate Immunity as a Novel Mechanism Linking Infection and the Development of Atherosclerosis. Circ Res. 2018 Mar 2;122(5):664-669. Katzmarski N. i wsp. Transmission of trained immunity and heterologous resistance to infections across generations. Nat Immunol. 2021 Nov;22(11):1382-1390. Rechavi O. i wsp. Transgenerational Inheritance of an Acquired Small RNA-Based Antiviral Response in C. elegans. Cell. 2011 Dec 9;147(6):1248-56. Cheung P. i wsp. Single-Cell Chromatin Modification Profiling Reveals Increased Epigenetic Variations with Aging. Cell. 2018 May 31;173(6):1385-1397.e14. Fahy G.M. i wsp. Reversal of epigenetic aging and immunosenescent trends in humans. Aging Cell. 2019 Dec;18(6):e13028. Quach, A. i wsp. Epigenetic clock analysis of diet, exercise, education, and lifestyle factors. Aging 2017, 9, 419–446. Anderson O.S. i wsp. Epigenetic Responses Following Maternal Dietary Exposure to Physiologically Relevant Levels of Bisphenol A. Environ Mol Mutagen. 2012 Jun; 53(5): 334–342. https://www.eoht.info/page/Sweaty%20T-shirt%20study Berendsen Mi. i wsp. Parental Bacillus Calmette-Guérin vaccine scars decrease infant mortality in the first six weeks of life: A retrospective cohort study. EClinicalMedicine. 2021 Aug 12;39:101049. Gee S. i wsp. The legacy of maternal SARS-CoV-2 infection on the immunology of the neonate. Nat Immunol. 2021 Dec;22(12):1490-1502 Fitzgerald i wsp. Potential reversal of biological age in women following an 8-week methylation-supportive diet and lifestyle program: a case series. Aging (Albany NY) . 2023 Mar 22;15(6):1833-1839.

Witam Was w nowym sezonie podcastu “O długim życiu w zdrowiu”, czyli najbardziej merytorycznym i jednocześnie przystępny podcaście o długowieczności w Polsce. W pierwszym odcinku tego sezonu porozmawiam z moim gościem o największej epidemii naszych czasów, czyli chorobie otyłościowej. Otyłość to niestety nie tylko problem tzw. krajów uprzemysłowionych, ale dotyka prawie cały glob. Dlaczego coraz częściej chorujemy? Czy otyłość to wynik braku silnej woli? Czy leki na otyłość to droga na skróty? Na te i inne pytania odpowiemy w dzisiejszej rozmowie.Ten materiał nie stanowi zamiennika wizyty lekarskiej. Nie jest też poradą zdrowotną, ani nie służy do diagnozowania ani leczenia chorób. Materiał ma charakter wyłącznie edukacyjny. Autorka nie ponosi odpowiedzialności za sposób wykorzystania przedstawionych informacji.Gość: lek. Anna Sankowska-Dobrowolska, która jest lekarką obesitolożką, specjalistką chorób wewnętrznych i założycielką FEMILITE – miejsca stworzonego z myślą o kobietach zmagających się z otyłością. Na co dzień łączę wiedzę medyczną z empatią i doświadczeniem. Wierzy w leczenie, które daje realne wsparcie, a nie tylko zalecenia.➡️ Strona internetowa: https://femilite.pl/ ➡️ Instagram: https://www.instagram.com/lek_anna_obesitolog/ ➡️ Facebook: https://www.facebook.com/profile.php?id=100088825884219 ------------------------------------------------- Prowadząca: dr n. med. Karolina Karabin➡️ Strona internetowa: https://drkarabin.pl/ ➡️ Instagram: https://www.instagram.com/dr_karabin/ ➡️ Facebook: https://www.facebook.com/dr.n.med.karolina.karabin/?locale=pl_PL ➡️ Spotify: https://open.spotify.com/show/06LNKBHswGVnLINKcp67MR ------------------------------------------------- Piśmiennictwo do odcinka:Rubino F i wsp. Definition and diagnostic criteria of clinical obesity. Lancet Diabetes Endocrinol. 2025 Mar;13(3):221-262. doi: 10.1016/S2213-8587(24)00316-4. Epub 2025 Jan 14. Erratum in: Lancet Diabetes Endocrinol. 2025 Mar;13(3):e6.Čermáková E. i wsp., Forejt M. Metabolically healthy obesity and health risks - a review of meta-analyses. Cent Eur J Public Health. 2024 Mar;32(1):3-8.Kolb H. Obese visceral fat tissue inflammation: from protective to detrimental? BMC Med. 2022; 20: 494.Published online 2022 Dec 27.Primeau V. i wsp. Characterizing the profile of obese patients who are metabolically healthy. Int J Obes (Lond). 2011, 35(7), 971-81.Sourya A. i  wsp. Metabolic Healthy Obesity-A Paradoxical Fallacy? Journal of Clinical and Diagnostic Research, 2018, 12(10), OE07-OE10.------------------------------------------------- 0:00 Zapowiedź odcinka1:55 - Intro02:31 - Wstęp5:00 - Skala problemu: jak często występuje choroba otyłościowa?6:00 - Obesitolog - kim jest i czym dokładnie się zajmuje?09:44 - Otyłość: choroba czy kwestia stylu życia?14:20 - BMI pod lupą: dlaczego to narzędzie jest niedoskonałe, a wciąż tak często stosowane?15:00 - Otyłość i choroby współistniejące17:08 - Czy istnieje “zdrowa otyłość”?19:18 - Czy można mieć prawidłowe BMI i mieć otyłość?25:28 - Jak rozpoznać otyłość - badania, pomiary i diagnostyka27:05 - Od czego zaczyna się leczenie otyłości? 32:32 - Przyczyny otyłości - geny, środowisko czy styl życia?39:17 - Alkohol a masa ciała40:14 - Emocje i jedzenie - dlaczego często idą w parze?41:46 - Dlaczego warto jeść uważnie?44:06 - Środowisko obesitogenne, czyli jak otoczenie kształtuje nasze nawyki47:51 - Jak wygląda leczenie otyłości i czy zawsze potrzebna jest farmakoterapia?52:40 - Jak działają leki na otyłość i co trzeba o nich wiedzieć?58:37 - Czym jest “food noise” i jak wpływa na codzienne życie osób z otyłością?1:01:36 - Dlaczego mężczyźni rzadziej szukają pomocy w leczeniu otyłości?1:04:28 - Jak długo trwa leczenie farmakologiczne otyłości?1:09:11 - Skutki uboczne leków na otyłość - fakty i mity1:22:12 - Czy można się wyleczyć z choroby otyłościowej?1:26:02 - Runda szybkich pytań i odpowiedzi