Grupa Product Ownerów z jednej z firm zadała nam pytanie: „Czego w praktyce możemy oczekiwać od Scrum Mastera?”. To zagadnienie zainspirowało nas do szerszej dyskusji o tym, jak powinna wyglądać taka współpraca ze Scrum Masterem z perspektywy dowolnego członka Zespołu Scrumowego. Jeśli zarządzasz Scrum Masterami lub jesteś członkiem Zespołu Scrumowego, to ten materiał jest właśnie dla Ciebie. Scrum Masterzy też znajdą tu przydatne informacje. Pomożemy Ci zrozumieć, jak skutecznie komunikować swoją rolę i odpowiedzialności.

<iframe width="100%" height="166" scrolling="no" frameborder="no" allow="autoplay" src="https://w.soundcloud.com/player/?url=https%3A//api.soundcloud.com/tracks/1918047857%3Fsecret_token%3Ds-Okp2rxUeESt&color=%23ff5500&auto_play=false&hide_related=false&show_comments=true&show_user=true&show_reposts=false&show_teaser=true"></iframe>

Kiedy Scrum Master, poprawnie realizuje swoją odpowiedzialność?

1. Inicjuje rozmowę o swojej “ofercie” 

To podstawowy element pracy, gdzie oczekujemy, że Scrum Master, rozpoczynając współpracę z zespołem lub firmą, potrafi opowiedzieć, czym się zajmuje, co planuje robić, jakie techniki stosuje i na jakich zasadach będzie współpracować. Jeśli twój Scrum Master tego nie zrobił — niezależnie od tego, czy jesteś Product Ownerem, liderem zespołu czy deweloperem — i masz poczucie niedosytu lub nikt z grona Scrum Masterów nie wyjaśnił ci, czym się zajmuje, to uważamy, że jest to pierwszy, wręcz zerowy krok. Scrum Master powinien wyjaśnić, na czym polega jego funkcja. Umiejętność przedstawienia swojej oferty świadczy o tym, że jest ona dobrze przemyślana i wykracza poza wsparcie zespołu tylko podczas wydarzeń scrumowych. Scrum Master może zaoferować o wiele więcej, i samo zastanowienie się nad tym, co faktycznie może zrobić w organizacji, jest czymś, do czego zachęcamy.

2. Edukuje zespół w temacie zwinności i Scruma

Oczekujemy, że Scrum Master potrafi wyjaśnić nie tylko sam framework Scrum, który w wielu firmach stanowi podstawę pracy zespołów, ale także rozumie, czym jest zwinność. Popularność Scruma sprawiła, że wiele technik i praktyk jest kategoryzowanych jako scrumowe, co może prowadzić do zapomnienia o podstawowych zasadach wynikających z podejścia zwinnego lub inspirowanych innymi metodami pracy. Ważne jest, aby Scrum Master rozumiał te zasady i umiał je sensownie wytłumaczyć zespołowi.

W praktyce oznacza to edukowanie zespołu w obszarach takich jak samozarządzanie — koncept, że zespół sam organizuje swoją pracę bez potrzeby koordynatora czy managera. Scrum Master powinien umieć wyjaśnić temat Celu Sprintu, podpowiedzieć, jak go zastosować, i przeprowadzić zespół przez niezbędne zmiany. Dotyczy to również zarządzania Backlogiem Produktu, technik priorytetyzacji czy sposobów opisu elementów Backlogu.

Oczekuję\emy, że Scrum Master potrafi zaproponować praktyki odpowiednie do problemów zespołu, przedstawić przykłady, szablony czy modele. Ważne jest także, aby umiał wdrożyć te rozwiązania w życie, pomóc zespołowi w ich zastosowaniu, doradzić, jak zrobić to po raz pierwszy i jak udoskonalić proces. Jeśli Scrum Master wraz z zespołem mówi: „Nie umiemy tego robić”, to oznacza, że powinien nadrobić w zakresie edukacji zespołu.

3. Sprawia, że wydarzenia i artefakty scrumowe mają sens

Z bólem serca czasami słyszymy od zespołów stwierdzenia typu: „Nasze Daily nie ma sensu”, „Nie warto realizować Retrospektywy” czy „To, co mamy w Backlogu Produktu, jest zupełnie bezcelowe i nie ma sensu tego uzupełniać”. Dla nas to sygnał, że jest coś do poprawy. Przekuwając to na pozytywy, wszystkie elementy Scruma, w które wierzymy, praktykowaliśmy i obserwowaliśmy mają sens. To Scrum Master potrafi to przekazać zespołowi zrozumiałym językiem i sprawić, by ten sens pojawił się w zespole. Zwłaszcza zespół początkujący lub mający swoje wyzwania może wykonywać te elementy niedoskonale. To od Scrum Mastera oczekujemy, że drobnymi korektami i podpowiedziami sprawi, że rzeczy w naszym Scrumie zaczną się składać w większą całość.

Pierwszym krokiem z perspektywy Scrum Mastera powinno być zrozumienie wszystkich niuansów, aby móc komentować wydarzenia i artefakty oraz ich celowość i sensowność. Najpierw trzeba odrobić lekcję pod tytułem: „Po co tak naprawdę to robimy? Dlaczego ten konkretny element Scruma jest tu, gdzie jest? Dlaczego powinniśmy na niego zwracać uwagę?” To oczywiście prowadzi do rekomendacji, aby zadbać o edukację i naprawdę zrozumieć, dlaczego te konkretne elementy zostały wymyślone. Rozmawianie z praktykami, uczestnictwo w szkoleniach prowadzonych przez osoby, które faktycznie to rozumieją — są to przykłady działań, które można podjąć, aby uzyskać takie zrozumienie.

4. Zapewnia, że zespół się regularnie usprawnia

Ciągłe doskonalenie jest absolutnym fundamentem zarówno podejścia zwinnego, jak i Scruma. Zadbanie o to, by usprawnienia faktycznie miały miejsce, jest jedną z najważniejszych funkcji Scrum Mastera. Ważne jest, aby te usprawnienia były rzeczywiście realizowane przez zespół zgodnie z ustaleniami. Ponadto warto upewnić się, że dotyczą one faktycznie obszarów, które poprawią pracę zespołu, a nie są jedynie wygodnymi tematami zastępczymi.

Jak możemy rozpoznać, że Scrum Master wspiera zespół w usprawnianiu? Przede wszystkim poprzez organizację Retrospektyw Sprintu. Niestety, w wielu zespołach to wydarzenie scrumowe jest pomijane lub traktowane bardzo powierzchownie. Dobry Scrum Master sprawia, że zespół rozumie cel Retrospektywy, zna jej przebieg i wie, czego się od niego oczekuje podczas tego spotkania. W efekcie cały zespół dochodzi do konkretnych wniosków. Retrospektywa nie jest tylko jednym z popularnych negatywnych wzorców, ale miejscem, gdzie zespół wychodzi z poczuciem: „Tak, od najbliższego Sprintu wprowadzimy jedną, dwie lub trzy rzeczy, które realnie zmienią naszą pracę”. Jeśli któryś z tych negatywnych wzorców, wymaga poprawy, warto rzucić okiem na nasz webinar o tym, jak powinna wyglądać porządna Retrospektywa Sprintu. Jest on dostępny pod adresem porzadnyagile.pl/retro.

5. Doprowadza do usuwania przeszkód

Przeszkody w Scrumie to ogólne pojęcie odnoszące się do sytuacji, w których zespół spowalnia pracę, doświadcza niepotrzebnych przestojów, ma trudności w realizacji celów lub ewidentnie stoi w miejscu i nie jest w stanie zrealizować swoich planów. 

Scrum Master dąży do usuwania tych przeszkód. Może to robić samodzielnie, ale także przysłuż