انتخابات یازدهمین دورۀ مجلس شورای اسلامی در ایران، روز جمعۀ آینده دوم اسفند/ ٢١ فوریه، برگزار می‌شود. مقامات جمهوری اسلامی ایران از رهبر و رئیس جمهوری گرفته تا امامان جمعۀ شهرها و روستاها از هفته ها پیش همچون همیشه و البته این بار بیش از گذشته بر اهمیت شرکت مردم در این رای گیری تاکید می کنند تا بگفتۀ خود «وحدت میان ملت و دولت» را به نمایش بگذارند و طرفداران تغییر رژیم را ناامید کنند. همزمان این بار نیز همچون گذشته و البته باز هم بسیار بیش از پیش، کنشگران و نیروهای مدنی و سیاسی بسیاری، هر یک به نسبت جا و حال خود، این انتخابات و یا اساساً هر انتخاباتی را در نظام جمهوری اسلامی ایران بی حاصل می‌دانند و خودداری از شرکت در آن را کارسازتر می شمارند.

در برنامۀ زمینه‌ها و دیدگاه‌ها، در این زمینه، با دیدگاه‌های دو تن از کارشناسان زندگی سیاسی ایران آشنا می‌شویم. خانم مهناز شیرآلی، پژوهشگر در جامعه شناسی سیاسی که در مدرسۀ عالی علوم سیاسی پاریس تدریس می کنند و آقای مهرداد درویش پور، دانشیار جامعه شناسی در مدرسۀ عالی ملاردالِن در سوئد در این گفتگو شرکت دارند.

مهناز شیرآلی در آغاز یادآوری می کند که «در جمهوری اسلامی ایران هرگز انتخابات به آن مفهومی که در جوامع دموکراتیک به آن اتلاق می‌شود، وجود نداشته است. انتخابات در ایران، در واقع انتصابات است». او می‌گوید اگر به تعابیر مسئولان نظام جمهوری اسلامی اشاره کنیم، انتخابات جز «بیعت» چیزی نیست، زیرا «در ابتدا رژیم چند نفر را برمی‌گزیند و سپس به مردم می‌گوید از میان آنان با چند نفر بیعت کنند».

مهرداد درویش پور در آغاز تاکید می‌کند که «در یک نظام دموکراتیک تنها حق انتخاب کردن کافی نیست، بلکه حق انتخاب شدن نیز از اهمیت بسیار برخوردار است و هنگامی که امکان انتخاب شدن به دلیل مذهبی، به دلیل جنسیتی، به دلیل عقیدتی و یا بهر دلیل دیگری سلب شود، شالودۀ انتخابات دموکراتیک همانجا از میان می‌رود».

مهرداد درویش پور نیز با اشاره به نقش شورای نگهبان و دیگر نهادهائی که بر فراز نهادهای انتخابی قرار گرفته‌اند اشاره می‌کند و اثرات آن را «انتصابی شدن» روند برگزیدن افراد می‌داند. او تاکید می‌کند که «نظام ولایت فقیه و قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران امکان هر گونه انتخابات آزاد را سلب کرده است و بنابراین در این نظام تئوکراتیک هرگز بخت برگزاری یک انتخابات دموکراتیک را نخواهیم داشت».

مهناز شیرآلی در بارۀ شرکت یا عدم شرکت مردم در انتخابات تاکید می‌کند که «هرگز به واقعیت امر آگاهی نخواهیم یافت، زیرا در این زمینه مقامات جمهوری اسلامی ایران در گذشته هرگز واقعیت را نگفته‌اند و از آنجا که هیچ ناظر بین‌المللی در این روند حضور ندارد، که هیچ روزنامه نگار خارجی اجازۀ تحقیق مستقل نمی‌یابد، چگونه می‌توان به میزان حضور واقعی افراد در انتخابات آگاه شد».

مهناز شیرآلی و مهرداد درویش پور تاکید می‌کنند که بسته بودن راه انتخابات آزاد و مشارکت دموکراتیک مردم، امکانات دوام وضع موجود را کاهش وی دهد و گزینه‌های تحول را نیز محدود می‌کند. اگر راه تحول مسالمت آمیز که مورد تاکید هر دو آنهاست بسته شود، ناگزیر تمسک به روندهای قهرآمیز پیش گرفته خواهد شد.

مشروح این گفتگو را با دانلود و یا بکار انداختن ابزار رایانه‌ای گوش کنید...