این کتاب گویا یکی از بهترین نمونه‌های «ادبیات روان‌‌شناسانه» است که روایت زندگی «دکتر ویکتور فرانکل» در اردوگاه کار اجباری رژیم نازی و داستان زنده ماندن او را شرح می‌دهد.

او این کتاب را تنها در ۹ روز نوشت، اما صدای آن تا امروز در دل‌ها طنین دارد. بیش از ۹ میلیون نسخه از آن فروش رفته و به ده‌ها زبان ترجمه شده است.

راوی داستان، دکتر ویکتور فرانکل، درباره‌‌ی وضعیت اسیرانی می‌‌گوید که در اردوگاه‌های نازی بودند و اینکه اوضاع آن‌ها مترادف بود با هراس، اتاق گاز، کوره‌های آدم‌سوزی، کشتارهای گروهی و سقوط در گودال‌ها و گورهای دسته‌‌جمعی.

او گفت: من به یاد چوبه‌‌ی دار می‌افتادم و سرهایی که از آن آویزان بود. سرشار از هراس بودم و احساس می‌کردم این هراس برایم لازم است. چون می‌باید قدم‌به‌قدم با این زندگی پر از وحشت خو می‌گرفتم. او همچنین اشاره کرد: زندانی اردوگاه‌های نازی به‌محض ورود به آن منطقه، اول از همه نگران خانه و خانواده‌ی خود است. گاهی فشار این عواطف به‌قدری حاد است که آدم از حسرت دق می‌کند؛ اما مدتی بعد این نگرانی از بین می‌رود و جایش را نفرت و بیزاری از زندان‌بانان و نگهبانان می‌گیرد. در نهایت هم تنفر از زشتی محیط بر همه‌‌ی احساسات آدمی غلبه می‌کند. او گفت که من همیشه بعد از بیگاری روزانه در روی تخت‌‌خواب به فکر نوشتن بودم. کاغذهایی پیدا کرده بودم و سعی می‌کردم وقایع زندان را بنویسم و آن‌ها را تجزیه‌‌وتحلیل کنم. او گفت از بیماری تیفوس که دیگران گرفته بودند و به او هم منتقل کردند، سخت نزار و ضعیف شده بود و ... .

* درباره‌ی کتاب:

«انسان در جست‌وجوی معنا»، اثر دکتر ویکتور فرانکل، روان‌پزشک، عصب‌شناس و پدیدآورنده‌ی «لوگوتراپی» است که در سال ۱۹۴۶ منتشر شد. این کتاب در بر دارنده‌ی خاطرات فرانکل از وضعیت خود و دیگر قربانیان اردوگاه‌های کار اجباری آلمان (آشویتس) در خلال جنگ دوم جهانی است. فرانکل در این کتاب به عنوان یک روان‌شناس «اگزیستانسیالیست» به اهمیت جست‌‌وجوی معنا برای زندگی، در سخت‌ترین شرایط زندگی می‌پردازد و ضمن روایت خاطراتش از اردوگاه‌های کار اجباری، تلاش می‌کند که نگرش جدیدش را در روان‌شناسی (لوگوتراپی یا معنادرمانی) تبیین کند.

بیش از ۹ میلیون نسخه از این کتاب تأثیرگذار تا زمان مرگ ویکتور فرانکل (در سال ۱۹۹۷) در آمریکا فروخته شد. این اثر به ۲۴ زبان ترجمه شده و ۷۳ بار تجدید چاپ گردیده است. فرانکل در این کتاب سه مرحله از سازگاری با زندگی در اردوگاه‌های کار اجباری را بیان می‌کند:

۱- شوک یا انکار در طول پذیرش اولیه؛

۲- بی‌تفاوتی در برابر دیگران؛

۳- مسخ شدن و سرخوردگی بازماندگان.

*درباره‌ی نویسنده:

«ویکتور امیل فرانکل» روان‌‌پزشک و نویسنده‌ی اتریشی است که اوایل قرن بیستم در وین به دنیا آمد و از سال‌های دبیرستان در مسیر روان‌‌کاوی و خلق تئوری‌های جدید آن گام برداشت و تا پایان قرن بیستم در همین مسیر حرکت کرد. او زاده‌‌ی ۲۶ مارس ۱۹۰۵ است و در سال ۱۹۹۷ در ۹۲‌‌سالگی براثر سکته‌ی قلبی جان سپرد.

او در طول زندگی حرفه‌ای خود کتاب‌های متعددی در حوزه‌‌ی روان‌درمانی منتشر کرد، ده‌ها مدرک دکتری افتخاری گرفت و به‌‌عنوان استاد مهمان در بهترین دانشگاه‌های جهان تدریس کرد؛ دانشگاه‌هایی همچون «هاروارد، ساترن متدیست، دوکسن و...».

ویکتور فرانکل از زمان کودکی به پزشکی علاقه داشت و در دوران دبیرستان علاقه‌اش به روان‌درمانی و فیلسوفان این حوزه بیشتر شد. او در این زمان در سخنرانی‌هایی با موضوع روان‌‌شناسیِ کاربردی شرکت می‌کرد. نوجوان بود که یکی از یادداشت‌های خود را در زمینه‌‌ی روان‌‌کاوی برای فروید فرستاد و بعدتر همین یادداشت در نشریه‌‌ی بین‌المللی روان‌‌کاوی منتشر شد.

ویژگی مهم ویکتور فرانکل این بود که هیچ‌گاه و در هیچ دوره‌‌‌ای از زندگی‌اش کار و حرفه‌‌ی خود را متوقف نکرد. او در سال ۱۹۲۸، زمانی که دانشجوی پزشکی بود و مشغول روان‌‌پزشکی و عصب‌شناسی با تمرکز بر خودکشی و افسردگی بود، مرکز مشاوره‌‌ی رایگان نوجوان را در وین مدیریت می‌کرد و چند شعبه در باقی شهرها راه‌اندازی کرد و روان‌شناسان مشهوری چون «شارلوت بولر» و «اروین وکسبرگ» با او در این پروژه همکاری کردند. پس از این، توجه بین‌المللی به فرانکل بیشتر شد؛ او به برلین، پراگ و بوداپست دعوت شد تا درباره‌‌ی حرفه و رویکردش سخنرانی کند.

سال ۱۹۴۲ فرانکل را به همراه همسر، پدر، مادر و برادرش دستگیر کردند و به اردوگاه کار اجباری ترزین (Thereisienstadt) بردند. یک سال پیش از آن فرانکل با همسرش، «تیلی گروسر»، پرستار بیمارستان روچیلد، ازدواج کرده بود. پدر او ظرف شش ماه در آنجا به‌‌علت فرسودگی حاصل از کار اجباری از بین رفت. در طول سه سال، فرانکل میان ۴ اردوگاه کار اجباری، از جمله «آشویتس»، جایی که برادرش و مادرش کشته شدند، منتقل شد. همسر او در برگن بلزن (یکی از بزرگ‌‌ترین اردوگاه‌های کار اجباری نازی‌ها که در سال ۱۹۴۰ در جنوب‌‌غربی شهر برگن تأسیس شد) درگذشت. در این اردوگاه بیش از ۵۰ هزار یهودی، لهستانی و روس به قتل رسیدند.

در ۲۷ آوریل ۱۹۴۵ اردوگاه توسط نیروهای آمریکایی آزاد شد و ویکتور فرانکل دریافت که دیگر خانواده‌ای ندارد. او تا زمانی که در اردوگاه‌های کار سعی در حفظ جان خود داشت، امیدوار بود که دوباره خانواده‌‌ی خود را خواهد دید و تمام تلاش خود را می‌کرد تا باقی زندانیان را از خودکشی بازدارد؛ اما از اعضای خانواده‌اش تنها خواهری مهاجرت‌کرده به استرالیا برایش باقی ماند.

یک سال پیش از دستگیری و انتقال ویکتور فرانکل به اردوگاه کار اجباری، او مشغول نوشتن اولین نسخه از کتاب «دکتر و روح» بود؛ کتابی که منطق ساختاری روان‌درمانی او را شرح می‌داد. این اثر منتشر نشد و دست‌نوشته‌های فرانکل در انتقال به اردوگاه با لباس‌هایش از او گرفته شد و او محبوس در اردوگاه تلاش می‌کرد تا آن را دوباره به قلم درآورد.

در سال ۱۹۴۶ او نخستین نسخه از کتاب «Aerztliche Seelsorge» را منتشر کرد؛ با فصلی درباره‌‌ی روان‌‌شناسی اردوگاه‌های کار اجباری. این کتاب جزو نخستین کتاب‌های چاپ‌شده در وین، پس از جنگ است.

ویکتور فرانکل ظرف ۹ روز کتابی منتشر کرد که تا امروز استقبال بی‌نظیری از آن شده است؛ «انسان در جست‌وجوی معنا». البته نام آلمانی این کتاب در آن سال چیز دیگری بود؛ «روان‌‌شناس اردوگاه کار اجباری».

این کتاب در سال ۱۹۵۹ با نام انگلیسی «انسان در جست‌وجوی معنا» در آمریکا منتشر شد و در سال ۱۹۹۱ یکی از ده کتاب تأثیرگذار آمریکا شناخته شد. این اثر فرانکل به‌‌عنوان الهام‌بخش‌ترین و یکی از مهم‌ترین آثار قرن بیستم محسوب می‌شود.

او در میان سال‌های ۱۹۴۶ تا ۱۹۴۹ هشت عنوان کتاب منتشر کرد که همگی در راستای گسترش نظریه‌‌ی روان‌درمانی فرانکل بودند. یکی از این کتاب‌ها «آری به زندگی» است که مجموعه سخنرانی‌های فرانکل در سال ۱۹۴۶ درباره‌‌ی اهمیت یافتن معنا و پذیرفتن زندگی است. در سال ۱۹۵۰ نیز مجموعه سخنرانی خود را، درباره‌‌ی حمایت از انسان‌های رنج‌دیده، در کتابی با نام «Homo Patient» منتشر کرد.

فرانکل در سال ۱۹۶۶ اثر دیگری را با نام «اراده به معنا» منتشر کرد. در سال ۱۹۹۵ فرانکل زندگی‌‌نامه‌‌ی خود را نوشت و منتشر کرد. این خودزندگی‌‌نامه شامل همه‌ی دوران‌های زندگی شخصی و حرفه‌ای اوست. سال ۱۹۹۷ بود که آخرین کتاب ویکتور فرانکل با نام «انسان در جست‌وجوی معنای غایی» منتشر شد.

* کتاب:

Man’s Search for Ultimate Meaning (۱۹۴۶)

-------------------

امیدواریم از شنیدن این کتاب صوتی لذت کافی ببرید و با لایک کردن و به

اشتراک‌گذاری آن با دوستان خود، همگی در مدار آگاهی و زیبایی قرار گیریم.

تا کتاب بعدی بدرود...