بسم الله الرحمن الرحیم

دانلود فایل صوتی بیانات حضرت آیت الله کمیلی خراسانی در

شرح بخشی از دعای ام داوود با موضوع ملائکه و حضرت جبرئیل

تاریخ سخنرانی: ۱۳۹۸/۰۱/۰۲

مدت زمان: 22:31

حجم فایل: 4.8مگابایت

دانلود فايل صوتي

بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی محمد و آله الطاهرین

در دعای شریف ام‌داود که داستانش را می‌دانید، فرزندی زندانی می‌شود. به دستور امام «علیه السلام» ادعیه، دستورات و اذکاری برای مادر فرزند وارد می‌شود که بعد از به جای آوردن آن‌ها فرزند از زندان آزاد می‌شود.

 در این دعا از ۱۲۴ هزار پیامبر به اسم تعدادی از پیامبران اشاره شده است؛ اسامی حواریون آمده است. ذکری از حواریون و اتباع شده است. ذکری از خالد، حنظله و لقمان شده است.

مأموریت‌های برخی از فرشتگان

بخشی از دعا راجع به ملائکه و فرشتگان است. «اللهم صلّ علی جبرائیل»؛ ابتدا به جبرائیل و سپس به اسرافیل، میکائیل، ملائکه‌ بزرگ و ملائکه‌ باعظمت و فرشتگانی که مقرب درگاه و دستگاه خداوند هستند اشاره شده است.

 در این دعا غیر از اینکه از این فرشتگان نام برده شده به کارها و اعمال آن‌ها نیز اشاره شده است. یعنی آن‌ها عمّال خداوند هستند و به آن‌ها مأموریت‌هایی واگذار شده که باید آن‌ را انجام دهند. حتی در بعضی روایات آمده بعضی از فرشتگان مأمور هستند وقتی که باران می‌بارد به همراه باران باشند که قطرات باران را کجا باید دفن کنند و هول بدهند که به کدام زمین باید برود؟ در کدام زمین کشاورزی و برای کدام کشاورز؟

خداوند مقسم الارزاق است؛ او روزی‌ها را تقسیم می‌کند. روزی هم فقط برای بشر نیست! بلکه روزی شامل پرندگان، حیوانات، جانوران و همه‌ اشیاء و عوالمی است که باید این روزی، قدرت و نیروی الهی به آن‌ها برسد تا آن‌ها نشو و نمو کنند و مراحل خلقت خود را به اتمام برسانند.

آگاهی نداشتن به عدد فرشتگان

ما در بین ملائکه که عدد آن‌ها را نمی‌دانیم و نمی‌توانیم آن‌ها را بشماریم اعظم از جبرئیل نداریم؛ و هیچ امام و پیغمبری هم آماری برای فرشتگان نیاورده است. در قرآن هم آیه‌ صریحی است مبنی بر اینکه شما نمی‌توانید این کار را انجام دهید مگرخداوند. «وَ ما يَعْلَمُ جُنُودَ رَبِّكَ إِلَّا هُوَ».

اوست که تعداد و آمار فرشتگان و مأموریت‌های آن‌ها را می‌داند. اوست که می‌داند آن‌ها باید به کجا بروند؟ چکار کنند؟ چقدر عمر کنند؟ همه این‌ها در دستگاه پروردگار بر روی حساب، ثبت و ضبط شده است. همه چیز روی حساب و نظم و نظام است.

نظم و نظام در دستگاه خداوند

اگر خداوند به ما تعلیم می‌دهد که ما باید نظم و نظام داشته باشیم؛ اگر حضرت علی می‌فرماید: «اللهِ فی نَظْمِ أَمْرِكُمْ»؛ آن‌وقت می‌شود کسی که به ما آموزش می‌دهد که باید با نظم و نظام باشید در دستگاهش نظم و نظام نداشته باشد؟! خداوند حتماً برای کارهایش لوح محفوظ دارد؛ لوح تقدیرات دارد؛ لوح قضا دارد؛ مراحلی از مشیت الهی است که تا به مرحله‌ امضا و قضا و اجرا برسد باید هر شیئی که عوالمی دارد همه دست خدا منظم و مرتب باشد.

بعد شما ببینید پیغمبر می‌فرماید: من در سفر معراج دیدم که ملکی سرش داخل یک الواحی بود؛ پیامبر به جبرئیل که در مسائل عُلْوِی و آسمانی معلم و همراهش بوده می‌فرموده اینجا چیست؟ آنجا چیست؟ او هم از طرف خدا مأمور به پاسخگویی بوده است؛ وقتی پیغمبر به این ملک و الواح می‌رسد به جبرئیل می‌گوید: ای جبرئیل به من بگو اسم این ملک و لوحی که مقابل اوست چیست؟

جبرئیل گفت: یا رسول‌الله این لوحْ، لوحِ ارواح و این ملک، حضرت عزرائیل «علیه السلام» است. او باید در این لوح نگاه کند تا ببیند کدام یک از ارواح افراد بشر اجلش سر رسیده و باید به سراغش برود. خداوند می‌توانست به حضرت عزرائیل، قدرتی بدهد تا بدون لوح به این مطلب پی ببرد. ولی ببینید لوح است، نظم است، باید ببیند که اجل هر فردی چه هنگام فرا می‌رسد، همه کارهای خدا نظم و نظام دارد.

سوال این است که آیا خداوند مکان دارد؟ آیا خداوند دارای مکان مادی و جسمی است؟

خداوند جسم و مکان ندارد؛ پس مقصود از عرش خدا که می‌گویند «و یحمل عرش ربک ثمانیة» چیست؟ ثمانیة به مفهوم هشت مَلَک است. یعنی هشت‌ مَلَک زیر تخت خدا را می‌گیرند. خدا تخت و عرش دارد. ولی عرشی که در آسمان‌ها است و در آن همه ملائک، فرشتگان و مقاماتِ عُلْوِی جمع هستند یک عرش دنیوی نیست که فکر کنیم از چوب، سنگ و چیزی ساخته شده است. بلکه  یک عرش نوری است. ملائکه هم ملائکه نوری هستند. خداوندی که مَلِک و سلطان عوالم است باید برای خودش یک عرشی داشته باشد. «لِمَن المُلک الْیوم لِلَّهِ الْوَاحِدِ الْقَهَّارِ»؛ پس خداوند عرش دارد؛ یعنی نظم و نظام الهی مقتضی همه‌ امور است.

و در عالم باطنی که یک مسائلی است در عالم ظاهر هم است. اصلاً می‌گویند: «الظاهر عنوان الباطن»؛ یعنی هر ظاهری عنوانی برای باطن شده است؛ پس بواطنْ، ظواهری دارند؛ بواطن باز بواطنی دارند و همین‌طور؛ بنابراین این قلم قدرت شامل مسائل ملائکه نیز است. ملائکه نیز بین خودشان مراتب دارند و متفاوت از یکدیگرهستند.

مقصود از روح در آیه «تَنَزَّلُ الْمَلائِكَةُ وَ الرُّوحُ‌» چیست؟ آیا از جنس ملک است؟ آیا از جنس فرشتگان است؟

بعضی‌ در تفسیر کلمه‌ روح می‌گویند: منظور روح‌القدسی است که ائمه‌ را تسدید می‌کنند. در روایات آمده که روح‌القدس نمی‌تواند از جنس ملائک و فرشتگان باشد. بلکه او یک موجود اعظمی است. لذا در قرآن کریم روح بعد از ذکر ملائکه «تَنَزَّلُ الْمَلائِكَةُ وَ الرُّوحُ‌» آمده است. پس روح جزء ملائکه نیست ولی در دستگاه خداوند یک موجود بسیار عظیمی است.

بعضی از مفسرین می‌گویند: روح از جنس ملائکه است ولی ذکر خاص بعد عام است. چرا خاص را بعد از عام می‌آورند؟ به جهت خصوصیات برتری است که آن خاص دارد. مثلاً می‌گویند همه‌ مردم شیراز وارد این مسجد شدند؛ بعد می‌گویند مراجع تقلید هم وارد شدند؛ چرا این را می‌گویند؟ مراجع تقلید که جزئی از مردم هستند پس چرا بعد از آن عام این خاص را می‌آورند؟ برای اینکه مردم بهتر خصوصیات آن‌ها را متوجه شوند؛ که آن‌ها جزء طایفه‌ برتر هستند.

در بین ملائکه نیز به همین نحو است. تعدادی از ملائکه خصوصیت فوق‌العاده‌ای دارند؛ لذا در این دعا اسامی آن‌ها پیش‌تر از بقیه‌ ملائکه‌ آمده است؛ یا منظور از روح در سوره‌ مبارکه قدر روح‌الامین است.

مأموریت‌ها و وظایف حضرت جبرائیل

روح‌الامین همان جبرئیل و ملک وحی است؛ پس این برای خصوصیتی که در جبرئیل بوده ذکر شده است و لذا در این دعا اوّلِ ملائکه جبرئیل را می‌آورد.

 در دعای ام‌داوود می‌فرماید:

«اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی جَبْرَئِیلَ»، سپس در این دعا مأموریت‌ها و کارهایی که به او محول شده بیان می‌شود.

۱-«أَمِینِکَ عَلَی وَحْیِکَ یک»؛ امین وحی الهی است.

۲-«وَ الْقَوِیِّ عَلَی أَمْرِکَ»؛ نیروی بسیار نیرومند و قدرتمندی است که به امر خداون