با گذشت بیش از چهار ماه از سال ۱۴۰۴، تهرانی‌ها تنها شش روز هوای پاک تنفس کرده‌اند. در حالی که ۲۳ نهاد مسئول مقابله با آلودگی هوا هستند، کارشناسان از ناکارآمدی و نبود ضمانت اجرایی انتقاد می‌کنند.شرکت کنترل کیفیت هوای تهران اعلام کرد که هوای پایتخت امروز پنج‌شنبه با عدد شاخص ۱۵۴ وارد وضعیت "قرمز" و "ناسالم برای همه گروه‌های سنی" شده است.

چهار ایستگاه در مناطق مختلف نیز در وضعیت "بنفش" قرار دارند که نشان‌دهنده شرایط "بسیار ناسالم" است. شاخص آلودگی در ۲۴ ساعت گذشته عدد ۱۱۰ را نشان می‌داد؛ یعنی وضعیت ناسالم برای گروه‌های حساس.

دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید

این در حالی است که به گزارش خبرگزاری مهر و به گفته شرکت کنترل کیفیت هوای تهران، از ابتدای سال جاری تا پنجم مرداد، تهران تنها شش روز هوای پاک داشته و در مجموع ۵۱ روز را در وضعیت‌های ناسالم یا خطرناک سپری کرده است.

بر اساس آمار رسمی، در سال گذشته نیز تنها ۷ روز هوای پاک در تهران ثبت شده بود. این وضعیت در حالی رخ می‌دهد که بنا بر قانون "هوای پاک"، ۲۳ دستگاه مختلف در کشور مسئولیت مستقیم یا غیرمستقیم در حوزه کاهش آلودگی هوا دارند.

انتقاد از ناکارآمدی نهادها و غیاب ضمانت اجرایی

کارشناسان محیط‌زیست و مدیریت شهری معتقدند که پراکندگی مسئولیت میان نهادهای متعدد، نبود بودجه پایدار، و ضعف در اجرای قانون اصلی‌ترین دلایل تداوم آلودگی هوا در پایتخت است.

محمدرضا توکلیان، کارشناس شهری، با اشاره به ضعف نظارت و بودجه می‌گوید: «دستگاه‌ها برنامه دارند اما از کاغذ فراتر نمی‌روند.»

در همین حال، کامران سمیعی، کارشناس محیط‌زیست، تصریح می‌کند: «واقعیت تلخ این است که بسیاری از نهادهای مسئول تنها در جلسات شرکت می‌کنند و عملکردشان در عمل نزدیک به صفر است. نتیجه آن شده که تهرانی‌ها از هر ۳ روز، یک روز هوای آلوده تنفس می‌کنند.»

آلودگی هوا، عامل مرگ هزاران ایرانی

علیرضا رئیسی، معاون وزیر بهداشت دولت چهاردهم، سال گذشته اعلام کرد که تنها در تهران سالانه حدود ۷ هزار نفر در اثر آلودگی هوا جان می‌بازند: «در کشور سالانه بین ۳۰ تا ۳۵ هزار مرگ به آلودگی هوا نسبت داده می‌شود.»

به گفته رئیسی، در استان‌های صنعتی نظیر اصفهان و مرکزی نیز صدها مرگ سالانه گزارش شده و هزینه‌های اقتصادی این بحران هم به صدها میلیون دلار می‌رسد.

او ۶۰ درصد آلودگی هوا را ناشی از ناوگان موتوری کشور دانست و هشدار داد: «استفاده از سوخت‌های آلاینده‌ای چون مازوت در نیروگاه‌ها به معنای معامله با جان مردم است.»

اینترنت بدون سانسور با سایفون دویچه‌ وله

با وجود همه این هشدارها و آمارها، تغییری جدی در روند کاهش آلودگی هوا در تهران دیده نمی‌شود. کارشناسان تأکید دارند که بدون تشکیل یک نهاد واحد با اختیارات اجرایی، ممنوعیت تردد خودروهای فرسوده، و تأمین بودجه پایدار برای اجرای طرح‌ها، نمی‌توان به بهبود وضعیت امید داشت.

تا آن زمان، شهروندان تهران هر روز در معرض هوای سمی‌ای هستند که جان هزاران نفر را خاموش و تدریجی می‌گیرد.