ทบทวนหลัก ฝึกรู้.. ออก.. ฝืน

• ก่อนที่จะฝึกวาง ให้ทบทวนศึกษา ‘ภาวะรู้’ แบบเข้าใจทุกแง่ทุกมุม ด้วยการสร้างเหตุสร้างองค์ประกอบให้จิตได้ศึกษาและเรียนรู้อย่างถ่องแท้ก่อน เมื่อรู้แล้วก็จะวางเป็น ทั้งนี้ต้องไม่สร้างเหตุหรือสร้างองค์ประกอบบางอย่างที่ ‘เกินไปจากที่มันเป็นอยู่’ ตัวอย่างเช่น สร้างความสงบ สร้างอารมณ์ดีๆ หรือมุ่งมั่นสร้างสมาธิ หรือมุ่งมั่นจะกำจัดความคิด -> ให้รู้อย่างที่มันเป็นเท่านั้น----more----


• หัวใจของการฝึก: รู้ ออก ฝืน และ วาง->คือ ‘การพาจิตให้พ้นจากอารมณ์’ โดยมีหลักว่า ต้องเรียนรู้อารมณ์จนเข้าใจ จึงจะทำให้จิต ‘วางอารมณ์’ ได้ 


• ปกติในชีวิตเรา มี’ภาวการณ์รับรู้’อยู่แล้ว แต่มีแบบไม่โดดเด่น มีแบบคลุมเครือ ไม่มีพละกำลังที่สามารถออกมาสู่ ‘การตื่นรู้’ ได้


• ดังนั้นให้ทบทวน ’จุดเด่น’ และ ‘หลัก’ ของการ ฝึกรู้ ฝึกออกและฝึกฝืน ก่อนที่จะฝึกวาง ดังนี้

1. อาศัยรูป คือ กายกับสิ่งปรุงแต่งกาย และอารมณ์ของรูปทางทวารทั้ง 6 เป็นหลัก เพื่อให้ภาวะการฝึกเป็นแบบ ‘เจโตวิมุตติ’ ใช้เจตนาเป็นที่ตั้ง ไม่ใช่ ‘ปัญญาวิมุติ’ ซึ่งเป็นการใช้ความคิดเป็นที่ตั้ง แต่ท้ายที่สุดแล้วได้ผลเหมือนกันคือ ‘ให้ใจยอมรับ-ตามที่มันเป็นจริง’ ส่วนใหญ่พวกเราไม่ค่อยอยู่กับร่างกายอย่างที่เขาเป็น แต่พยายามจัดสรรให้อยู่ในรูปแบบที่เราต้องการ คือ ไม่เจ็บ ไม่ป่วย ไม่แก่ ไม่ตาย ซึ่งสวนทางกับความเป็นจริง ทำให้จิตดิ้นรน ต่อสู้ ขัดขืน เกิดทุกข์ทรมานตามมา


2. รู้ปัจจุบัน รู้เรื่องราวต่างๆ เฉพาะหน้า เดี๋ยวนี้ ที่นี่ ตรงนี้ ที่มีการไหลผ่านตลอด คือ ‘รู้แล้วผ่าน’  ไม่ ‘แช่’ หรือ ‘จม’ ไปกับความคิด ซึ่งไม่ใช่อารมณ์ปัจจุบัน กล่าวอีกแบบหนึ่งคือ รับรู้ความเป็น ‘ขณะหนึ่ง’ ของรูปที่มากระทบ ‘รู้สั้นๆ ไม่ยาว’ เพราะอารมณ์ที่มากระทบเกิดสั้นๆ แต่ถี่ ใจแม้รับได้ทีละอารมณ์ แต่การรับรู้จะเร็วมาก ทำให้รู้สึกเสมือนว่าแต่ละอารมณ์เกิดขึ้นพร้อมกัน


3. ใช้อุบายช่วยการฝึก 2 ส่วน คือ ‘สร้างขึ้นแล้วรู้’ กับ ‘เกิดก่อนแล้วรู้’ จะใช้การยกมือสร้างจังหวะ หรือดูลมหายใจเข้าออก หรือบริกรรมพุทโธ อย่างไหนก็ได้ เป็นการฝึกให้จิต ‘รู้สึกตัว’ แต่อย่าติดในรูปแบบ ให้เข้าใจว่าแต่ละวิธีเป็นเพียงอุปกรณ์ หรืออุบายการฝึกรู้สึกตัวเท่านั้น

• ‘จุดเด่น’ และ ‘หลัก’ ของการ ฝึกออก มีดังนี้ : ใช้หลักเดียวกันกับการฝึกรู้ ตั้งแต่เริ่มต้นจนจบ เพราะเมื่อจิตเข้าไปร่วมกับอารมณ์ เลียนแบบอารมณ์ ตามอารมณ์ ไม่ยอมออกจากอารมณ์ ก็ต้องช่วยให้มันออกมา เมื่อจิตเข้าไปร่วมกับอารมณ์จะสังเกตได้จาก :
  
  • ความคิดยาวขึ้น มีความคิดเยอะขึ้น อารมณ์ที่เกิดยาววนเวียนไม่รู้จบ
  
  
  • มีสิ่งที่หายไป คือ ตา หู จมูก ลิ้น กาย และใจ (ผัสสะที่เกิดปัจจุบันหายไป)
  
  
  • ถ้าจิตออกมาจากอารมณ์แล้ว -> ปัจจุบันจะชัด กายชัด ผัสสะตรงหน้าชัด ความคิดเมื่อวานหรือพรุ่งนี้จะไม่มี มีแต่เดี๋ยวนี้
  
  
  • เมื่อรู้ว่าเข้า -> ก็คือออกแล้ว และเมื่อรู้ว่าออก -> ก็ไม่ยึดออกไว้ 
  
  
  • ถ้าพยายามจะออกคือไม่ออก -> เพราะเป็นอาการของการเข้าไปแล้ว เช่นเมื่อรู้ว่าคิด แล้วพยายามออกจากคิด นี่ไม่ใช่ออก เป็นการคิดซ้อนคิด ถ้าเป็นภาวะของการออกจริงๆ จะไม่มีการสนใจอะไรเลย จะเข้า จะออก ก็ไม่สนใจ
  
  
  • ให้เฝ้าดูความซับซ้อนของจิตที่หลากหลายลักษณะ แบบ ‘ซื่อๆ’ หรือ ‘รู้แบบซื่อๆ’ ตรงๆ ไม่สนใจว่าเขาจะหายหรือไม่หาย เพียงแต่รับรู้ทีละขณะๆ ผ่านไป แค่รับรู้พฤติกรรมของมันเฉยๆ จนเกิด ‘ภาวะอิสระจากอารมณ์’ 
  
  
  
  


• ‘จุดเด่น’ และ ‘หลัก’ ของการ ฝึกฝืน มีดังนี้ :
  
  • สิ่งสำคัญในการฝึกฝืนคือ ตัวส่งเสริมสนับสนุน เพราะสิ่งนี้จะทำให้อารมณ์ทั้งหลาย-> มีกำลังมากขึ้น หรือทำให้อารมณ์ทั้งหลาย-> หมดกำลังลงได้ เป็นได้ทั้งฝ่ายดี และฝ่ายชั่ว
  
  
  • ให้ใช้หลัก ‘อดทน’ และใช้ ‘ศรัทธา & วิริยะ’ เข้าช่วย เพื่อ ‘กล้า’ ที่จะเผชิญกับความเป็นจริง ไม่หลบ ไม่เลี่ยง ไม่เกี่ยงงอนใดๆ ทั้งสิ้น อดทนที่จะไม่ทำอะไร เพียงเป็นผู้ดู ผู้รู้ เท่านั้น
  
  
  
  

         อาศัยการฝืน ‘กายกรรม วจีกรรม และมโนกรรม’ ซึ่งบางครั้งมโนกรรมอาจเข้าไปร่วมกับอารมณ์แล้ว เช่น โกรธ ขัดเคือง หรืออยากทำโน่นทำนี่มีคำสั่งในหัวมากมาย ก็ไม่ให้เอากายกรรมและวจีกรรมไปร่วม ให้ฝืนไว้ มีศรัทธาและความเพียร ไม่ย่อท้อ โดยเฝ้าดูและเรียนรู้เฉยๆ จะช่วยให้อารมณ์นั้นๆ ‘อ่อนกำลัง’ ลงได้

ช่วงนาทีของเนื้อหา :

05:26 พาจิตให้พ้นจากอารมณ์

08:37 จุดเด่นของการฝึกรู้ -- รูป

11:31 รู้ปัจจุบันเป็นหลัก

14:14 หลักในการฝึกรู้เบื้องต้น

18:28 หมูสนามจริง สิงห์สนามซ้อม

24:50 2 วิธีการฝึกรู้

28:19 จิต “เข้า” ไปในอารมณ์ – จิต “ออก” จากอารมณ์

37:34 สิ่งที่สนับสนุนให้เกิดกำลังฝ่ายดี และฝ่ายชั่ว

ธรรมเทศนาโดย พระอาจารย์กระสินธุ์ อนุภัทโท คอร์ส"พ่อแม่พาธรรม"  วันที่ 14 ตุลาคม 2563 เช้า ณ บ้านจิตสบาย

ช่องทางอื่นๆในการรับสื่อธรรมะ

YouTube, FaceBook พระอาจารย์กระสินธุ์

Podcast : รู้ขณะเดียว

ขออนุโมทนาบุญกับทุกท่านที่ติดตามรับฟัง..สาธุ