در ماه می ۲۰۱۲ کشورهای عضو«شورای همکاری خلیج فارس» در ریاض تشکیل جلسه دادند تا دربارۀ طرح اتحاد برای مقابله با خطر ایران در منطقه رای‌زنی و گفت و گو کنند. در همان سال سعدون الدُلَیمی، وزیر دفاع عراق، اعلام کرد که کشورش خواهانِ پیوستن به شورای همکاری خلیج فارس است. در سال ۲۰۱۸ کشورهای عضو شورا به ویژه کویت از عراق خواستند به عضویت آن شورا درآید و وارد ترتیباتِ امنیتیِ مشترکِ عربی در خلیج فارس شود. اما عراقی‌ها به آنان گفتند که نمی‌خواهند روابط متعادل خود را با همسایگانشان به هم بزنند و خود را متعهد به ترتیبات امنیتیِ خاصی کنند. تحلیل‌گرانی معتقدند که عراق می‌خواهد برای بازسازیِ اقتصاد و زیرساخت‌های خود به توسعۀ روابط خود با «شورای همکاری خلیج فارس» بسنده کند، اما سعودی‌ها و اماراتی‌ها می‌خواهند عراق را به عضویت شورا درآورند و متعهد به الزامات امنیتیِ آن کنند.

یکشنبۀ گذشته ۱۵ سپتامبر وزارت برقِ عراق از امضای قراردادِ ساختِ دو شبکۀ ارتباطی برای وارداتِ انرژی برق با سازمان اتصال برقِ کشورهای شورای همکاریِ خلیج فارس خبر داد. طول این دو شبکۀ ارتباطی۳۰۰ کیلومتر پیش‌بینی شده است که ۸۰ کیلومتر آن در خاک عراق و ۲۲۰ کیلومتر آن در خاک کویت خواهد بود. این دو شبکه در نخستین مرحله ۵۰۰ مگاوات انرژیِ برق پیش از سال ۲۰۲۲ وارد مدارِ برق عراق خواهد کرد. وزیر انرژی عراق با اعلام این خبر افزود : عراق برای تأمین باقیماندۀ نیاز خود به الکتریسیته با کشورهای عربستان سعودی، اردن و ترکیه نیز مذاکره می‌کند. بسیاری از کارشناسان معتقدند که همۀ این کوشش ها در جهت پایان دادن به وابستگی‌ عراق به برقِ ایران انجام می‌گیرد.

گفت و گویِ راهبردیِ عراق با کشورهایِ عضو شورای همکاری خلیج فارس طرحِ جامعی است که از اوایلِ سال ۲۰۱۸ آغاز شده و هدفِ آن بهبود روابط عراق با هریک از کشورهای عضو آن شورا و توسعۀ همکاری‌ها در زمینۀ سیاسی، اقتصادی، امنیتی، سرمایه گذاری و فرهنگی است. شورای همکاری خلیج فارس در پی انقلاب ایران و آغاز جنگ ایران و عراق در ۲۵ ماه می ۱۹۸۱ با پافشاریِ عربستان سعودی و زیر فشار ایالات متحد آمریکا به منظور حفظ ثباتِ اقتصادی و سیاسیِ منطقه تشکیل شد. کشورهای عضو این شورا عبارتند از : عربستان سعودی، پادشاهیِ بحرین، دولتِ کویت، امارات متحد عربی، سلطان نشینِ عُمان و دولتِ قَطَر. بنابراین، شورا در درجۀ نخست باشگاهی سیاسی است برای حفظ ثباتِ سیاسی منطقه و امنیتِ داخلیِ هریک از ۶ کشور عربیِ عضو آن شورا.

در پی کودتایِ نافرجام دسامبر ۱۹۸۱ در بحرین کشورهای عضو شورا موافقت‌نامه‌ای را در ۱۹۸۲ در زمینۀ امنیت داخلی امضا کردند و در سال ۱۹۸۴ دست به ایجاد اتحادی نظامی به نام «نیروی سِپَرِ جزیره» زدند. این نیرو از دو تیپ با ۱۰ هزار سرباز تشکیل شد و برای آن پایگاهی در عربستان سعودی نزدیک مرز میان عراق و کویت ایجاد کردند. برپایۀ منابع ایرانی کشورهای عضو این شورا به ویژه عربستان سعودی و کویت از ۱۹۸۴ که نیروهای ایرانی توانستند بغداد را در تیررسِ سلاح‌های خود قرار دهند، به پشتیبانی مالی از صدام حسین پرداختند. منابع ایرانی مدعی‌اند که در جنگ ایران و عراق عربستان سعودی با استفاده از هواپیماهایِ شناساییِ آواکس اطلاعات نظامی ایران را گردآوری می‌کرد و در اختیار ارتش عراق قرار می‌داد.

با این حال، پس از پایان جنگ ایران و عراق در ۲۰ اوت ۱۹۸۸ به ابتکار صدام حسین کشورهای اردن، یمن شمالی، عراق و مصر در رقابت با «شورای همکاری خلیج فارس» سازمانی به نام «شورای همکاریِ عرب» تشکیل دادند. ویژگی آشکار این شورا دشمنی با عربستان سعودی بود.

اما هنگامی که در اوایل اوت ۱۹۹۰ ارتش عراق در حمله‌ای برق آسا خاک کویت را اشغال کرد، کشورهای عضو «شورای همکاریِ عرب» در ۱۰ اوت به حمایت از کویت برخاستند و برای بیرون راندنِ نیروهای عراقی از کویت به ائتلاف بین‌المللی پیوستند. با شکست صدام حسین و آزاد شدن کویت در  پایان فوریۀ ۱۹۹۱ «شورای همکاریِ عرب» از هم پاشید و حتی یمن، یکی از اعضای آن شورا، کوشید به شورای همکاریِ خلیج فارس بپیوندد.

از اواخر دهۀ ۱۹۹۰ آمریکایی‌ها دولت عراق را به داشتن سلاح‌های کشتار جمعی متهم کردند. پس از ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ دولت آمریکا فرصتی یافت تا رژیم صدام حسین را از میان بردارد. در ۲۰ مارس ۲۰۰۳ آمریکایی‌ها در رأس ائتلافی نظامی به عراق تاختند و در کم‌تر از یک ماه ونیم به عمر رژیم صدام حسین که بر اثر ۱۲ سال تحریم اقتصادی فرسوده شده بود، پایان دادند.

با سقوط صدام حسین که خود را نگهبانِ دروازۀ شرقیِ جهانِ عرب می‌خواند، نه تنها یکی از دشمنان سوگند خوردۀ ایران در منطقه از میان رفت بلکه با روی کار آمدن دولتی با گرایش نیرومند شیعی در عراق راه برای نفوذ بیش از پیش جمهوری اسلامی ایران در آن کشور گشوده شد، چنان که تحلیل‌گرانی گفتند: حملۀ آمریکا به عراق و سرنگونی صدام حسین، درواقع، فتح بدون خونریزیِ آن کشور به دست جمهوریِ اسلامی بود. در دو جنگ داخلیِ آن کشور که اولی از ۲۰۰۶ تا ۲۰۰۹ و دومی از دسامبر ۲۰۱۳ تا دسامبر ۲۰۱۷ به طول انجامید، شیعیان عراقی به اهمیت اتحاد و هم‌پیمانی با ایران پی بردند. اصطلاح «هلال شیعی» که نخستین بار پادشاه اردن آن را در ۲۰۰۴ به کار برد هشداری بود نخست به کشورهای سنّی منطقه و دوم، به کشورهای غربی دربارۀ خطرِ گسترشِ نفوذ ایران در خاور میانه.

در ۱۲ ماه می ۲۰۱۲ کشورهای عضو «شورای همکاری خلیج فارس» در ریاض تشکیل جلسه دادند تا دربارۀ طرح اتحاد برای مقابله با خطر ایران در منطقه رای‌زنی و گفت و گو کنند. مجلس شورای اسلامی ایران اعلام اتحاد کشورهای عربِ خلیج فارس را محکوم کرد. اما در همان سال سعدون الدُلَیمی، وزیر دفاع عراق، اعلام کرد که کشورش خواهانِ پیوستن به شورای همکاری خلیج فارس است و کویت نیز از او پشتیبانی کرد.

با پایان یافتن دومین جنگ داخلیِ عراق و سپس بیرون رفتن آمریکا از برجام و کاربستِ تحریم‌های جدید بر ایران، رهبران عراق متوجه شدند که باید در سیاست‌های منطقه‌ای‌شان تجدید نظر کنند. در سال ۲۰۱۸ کشورهای عضو «شورای همکاری خلیج فارس» به ویژه کویت از عراق خواستند به عضویت آن شورا درآید و وارد ترتیباتِ امنیتیِ مشترکِ عربی در خلیج فارس شود. اما عراقی‌ها به آنان گفتند که نمی‌خواهند روابط متوازنِ خود را با همسایگانشان به هم بزنند و خود را متعهد به ترتیبات امنیتیِ خاصی بکنند.

در آوریل ۲۰۱۹ عادل عبدالمهدی، نخست وزیر عراق، به دعوت ملک سلمان به ریاض رفت و با مقامات سعودی دیدار و گفت و گو کرد. او در آن سفر ۱۳ سند و تفاهم‌نامه با دولت عربستان سعودی امضا کرد و گفت که عراق می خواهد در محیط عربی و اسلامی خود فعالیت کند و در عین حال روابط متوازنی با کشورهای منطقه داشته باشد.

تحلیل‌گران معتقدند که عراق برای بازسازیِ اقتصاد و زیرساخت‌های خود در پی توسعۀ روابط خود با «شورای همکاری خلیج فارس» است، اما سعودی‌ها و اماراتی‌ها طرح دیگری در سر دارند و می‌خواهند عراق را به عضویت شورا درآورند و متعهد به الزامات امنیتیِ آن کنند.