مای ساتو، گزارشگر ویژه حقوق بشر سازمان ملل در امور ایران می‌گوید که جمهوری اسلامی از تاکتیک‌هایی مانند تهدید به مرگ، سرقت اطلاعات، کارزارهای تخریب و حملات سایبری برای سرکوب مخالفان در خارج از کشور استفاده می‌کند.مای ساتو، گزارشگر ویژه حقوق بشر سازمان ملل در امور ایران، در بیانیه‌ای که روز سه‌شنبه ۲۹ مهر (۲۱ اکتبر) منتشر شد، اعلام کرد که جمهوری اسلامی از مجموعه‌ای از روش‌های «سرکوب فراسرزمینی‌» علیه مخالفان و منتقدان خود بهره می‌برد. به گفته او، این روش‌ها شامل تهدید به مرگ، تلاش برای دزدی اطلاعات، کمپین‌های بدنام‌سازی و حملات سایبری است.

ساتو همچنین افزود که زنان روزنامه‌نگار ایرانی، به‌ویژه آن‌هایی که هدف این سرکوب قرار گرفته‌اند، با آزارهای خشن و مبتنی بر جنسیت روبه‌رو هستند.

اینترنت بدون سانسور با سایفون دویچه‌ وله

او در ادامه توضیح داد که خانواده‌های این افراد در داخل ایران نیز با عواقبی مانند بازجویی، مسدود شدن دارایی‌ها، اخراج از کار و بازداشت مواجه می‌شوند. گزارشگر ویژه سازمان ملل تأکید کرد که این سرکوب فراسرزمینی‌، آزادی‌های اساسی را تهدید کرده و حقوق آزادی بیان، آزادی رسانه، آزادی حرکت و حریم خصوصی را زیر پا می‌گذارد.

ساتو اشاره کرد که به همراه گروهی از کارشناسان سازمان ملل، در مرداد ۱۴۰۴ (اوت ۲۰۲۵) دو مکاتبه رسمی با تمرکز بر شبکه‌های تلویزیونی بی‌بی‌سی فارسی و ایران اینترنشنال به مقامات ایرانی ارسال کرده است. تهران در پاسخ رسمی خود که در وب‌سایت سازمان ملل منتشر شده، این اتهامات را رد کرده و آن‌ها را مبتنی بر "اطلاعات نادرست" دانسته است.



عادی‌سازی سرکوب توسط فعالان و روزنامه‌نگاران

مای ساتو در جریان مصاحبه‌های خود با فعالان و روزنامه‌نگاران دریافته که این نوع سرکوب در بسیاری از این افراد به دلیل فشارهای مداوم، به بخشی عادی از زندگی حرفه‌ای آنان تبدیل شده است.

او متوجه شد که وقتی از این افراد درباره تجربه سرکوب پرس‌وجو می‌کرد، بسیاری در ابتدا پاسخ می‌دادند که هدف چنین اقداماتی قرار نگرفته‌اند. اما با پیگیری بیشتر، مشخص شد که آن‌ها به طور منظم با تهدیدهای آنلاین، تلاش‌های فیشینگ (سرقت اطلاعات) و حملات سایبری مواجه هستند.

بیشتر بخوانید: "فشارهای امنیتی بر خانواده روزنامه‌نگاران ایرانی مقیم خارج"

این عادی‌سازی، به گفته ساتو به عنوان "یک مکانیسم دفاعی و استراتژی بقا" برای ادامه فعالیت‌هایشان شکل گرفته است؛ یعنی این افراد برای حفظ مأموریت خود در بیان حقیقت، ناچار شده‌اند این تهدیدات را بخشی طبیعی از کارشان بپندارند.

ساتو توضیح داد که این پدیده نشان‌دهنده سازگاری اجباری این افراد با شرایط خطرناک است. او افزود: «آن‌ها به دلیل فشارهای مداوم، استانداردهای عادی زندگی و امنیت خود را بازتعریف کرده‌اند تا بتوانند به فعالیت‌هایشان ادامه دهند.»

بیشتر بخوانید: نگرانی جدی گزارشگر سازمان ملل از افزایش اعدام‌ها در ایران

به عنوان مثال، برخی از این افراد تهدیدات سایبری را به قدری تکراری یافته‌اند که دیگر آن را به عنوان یک خطر جدی گزارش نمی‌دهند، در حالی که این تهدیدات می‌تواند به سرقت اطلاعات شخصی یا آسیب به کارشان منجر شود. بە گفتە ساتو این عادی‌سازی اگرچه به آن‌ها اجازه می‌دهد روحیه خود را حفظ کنند، اما خطرهای واقعی را که امنیت و جانشان را تهدید می‌کند، پنهان نمی‌کند.

او تأکید کرد که این وضعیت نیازمند توجه جدی است و گفت: «ما باید این واقعیت را بپذیریم که این افراد در خط مقدم دفاع از آزادی بیان و حقوق بشر قرار دارند و حمایت از آن‌ها ضروری است.»

دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید

ساتو استدلال کرد که عادی‌سازی تهدیدات، صرفاً راهی برای بقا است و نمی‌تواند جایگزین اقدامات محافظتی شود. او همچنین اشاره کرد که این فعالان و روزنامه‌نگاران، با وجود آگاهی از ریسک‌ها، به دلیل تعهدشان به رساندن صدای حقیقت به جهانیان، این شرایط را تحمل می‌کنند، اما این امر نباید به معنای بی‌توجهی به حمایت بین‌المللی از آن‌ها باشد.

انتشار بیانیه ساتو در حالی است که سازمان‌های حقوق بشری مانند عفو بین‌الملل و سازمان ملل متحد پیش‌تر نیز بارها ایران را به نقض سیستماتیک حقوق خبرنگاران متهم کرده‌اند، در حالی که تهران این گزارش‌ها را بخشی از "جنگ رسانه‌ای" علیه خود می‌داند.