افسانه های ایرانی - قسمت اول - افسانه های گیلان - عمار پورصادق رادیو فیکشن

#افسانه #روایت

افسانه ها کاملا رفته است توی ژنهای ما. شاید امروز قصه های جن و پری را قبول نداشته باشیم ولی پدر بزرگها و مادربزرگها خیلی جدی اینها را باور داشتند و بر اساسش زندگی میکردند. قصه هایی مردسالار و گاهی زن ستیز و البته گاهی برعکس. قصه هایی که تمثیلی از خانواده های واقعی ما را تشکیل داده است. خیلی از افسانه ها بین قومیتها و سرزمینهای مختلفی مشترک است. خیلی وقتها قصه ای کامل ترش توی آن سر دنیا وجود دارد. گاهی هم از آن سر دنیا تشریف می آورند و افسانه های ایرانی را می خوانند و برای خودشان سوغات میبرند.

در گیلان و تالش به عنصر اسطوره ‏یی دیگری به نام “سیاه گالش‏” برمی‏ خوریم .سیاه گالش‏ موجودی است.خیالی که در باورهای مردم این مناطق به‏ ویژه در میان‏ دامداران جای خاصی دارد.پاره‏ ای از اعتقادات مربوط به او از این قرار است:

برای دیدن سیاگالش باید نیت پاک داشت.سیاگالش ممکن است به شکل‏ حیوانات درآید،ولی معمولا به شکل چوپان جوان بلندبالا و سیه‏ چرده ‏یی ظاهر می‏شود. او دشمن شکارچی‏ هاست.هروقت حیوانی به ‏ویژه گاو جنگلی‏ (گوزن).در خطر انسان قرار بگیرد،سیاگالش به آن انسان ظاهر می‏شود.

سیاگالش اگر با خوشی به کسی ظاهر شود او را خوشبخت می‏کند و اگر بر کسی‏ خشم بگیرد او را آزار می‏دهد.وقتی سیاگالش به کسی ظاهر می‏شود،اگر آن‏ شخص او را بشناسد،هرچه از خداوند بخواهد برآورده می‏شود. سیاگالش به هر کس نظر کند زندگی پربرکت پیدا می‏کند.گاهی سیاگالش به صورت پیرمردی‏ با لباس پشمی گالشی‏ ظاهر می‏شود.

اگر سیاگالش به کسی تخم‏ مرغ بدهد و او آن را در انبار برنج بگذارد،آن برنج هرگز تمام نمی‏شود.کسی که‏ سیاگالش را ببیند رمه‏ ی گاو و گوسفندانش زیاد می‏شود.افسانه‏ یی هست که‏ در کوکل مرز( Kowkal Marz ) در دهستان «عمارلو»گاو نری‏ سرگردان است. در اوایل بهار که گاوها را به ییلاق می‏برند گالش‏ها اغلب‏ صدای او را می‏شنوند. معتقدند این گاو نسبت به صاحبش نافرمانی کرده و سیاگالش او را رانده است. در میان شکارچیان مناطق دیلمان و طوالش به‏ گوزن(بعضی مواقع بز) موسوم به سیاگالش که نگهبان و حافظ حیوانات است‏ باور دارند. به همین جهت از شکار این حیوانات خودداری می‏کنند.

سیاگالش احتمالا بازمانده اسطوره ‏های کهن اقوام گیل یا تالش است و به‏ نوبه خود در این فرهنگ‏ ها نماد ذهنی نیازهای مادی مردمی است که‏ معیشت‏ شان مبتنی بر دامداری و شبانی است.

سیاه گالش شبیه ایزد گئوش یا درواسپ ایران باستان است

هر منطقه ای به تنا سب محیط جغرافیایی و اکولوژی ،زبان و ادبیات ، دست آفریده ها ، باور های دینی و...دارای افسانه ها و داستانها یی است . از افسانه گیلان می توان به سیا گالش اشاره نمود که در هر منطقه ای به روایات مختلفی از آن یاد می شود .او پشتیبان جانوران وحشی و حلال گوشت است   (گوزن ، گاو نر ،بز وحشی و...).در مورد پشتیبانی سیا گالش از دام روایت های متنوعی وجود دارد این باورها همچنان در ذهن ریش سفیدان ،خان ها و چوپانهای روستا رسوخ کرده که آن را مقدس می شمارند و هنگام صحبت از او صلوات می فرستند بسیاری از آنها در مورد سیا گالش سخن نمی گویند زیرا می ترسند که نعمت و برکت از زندگی آنها دور شود بنا بر روایات کسی که سیا گالش را ببیند و به دیگران بگوید مورد نفرین سیا گالش قرار می گیرد و زندگی اش با بد بختی و فلاکت روبرو می شود . بیشتر اهالی روستا داستان هایی از سیا گالش می دانند. همه آنها از اجداد و پدران خود شنیده اند ولی طوری از آن صحبت می کنند که گویا

...........

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.