مصاحبه کننده : محمد صدیق دهواری

تاریخ : شهریور ماه ۱۴۰۳

زمان : ۵۹ دقیقه

زبان گفتگو : فارسی

ویرایش : عارف خدابنده

در ادامه گفت‌وگوهای تاریخ شفاهی بلوچستان، این‌بار به شهرستان زابل سفر کردیم تا پای خاطرات یکی از چهره‌های اثرگذار مذهبی و فرهنگی بنشینیم.

حجت‌الاسلام‌والمسلمین غلامحسین سرحدی که تحصیلات حوزوی خود را از حوزه‌های علمیه زابل و مشهد آغاز کرد، چهارده سال از عمر خود را به‌عنوان نماینده آیت‌الله خویی، پیش از پیروزی انقلاب اسلامی، در شهرستان سراوان سپری کرد.

وی در دوران حضورش در این شهرستان مرزی، نقش مهمی در تقویت پیوندهای مذهبی و اجتماعی میان اقوام و مذاهب ایفا کرد. تعامل روحانیون شیعه با اهل سنت بلوچ، به‌ویژه در دوران پیش از انقلاب، از جنبه‌های قابل توجه تاریخ اجتماعی سراوان است. حجت‌الاسلام سرحدی با تأکید بر همزیستی مسالمت‌آمیز، نه‌تنها در امور مذهبی بلکه در فعالیت‌های اجتماعی و فرهنگی با علمای اهل سنت همکاری داشت. او از جمله روحانیونی بود که در گفت‌وگوهای مستقیم با سران قبایل و علمای اهل سنت، همواره بر مشترکات دینی و اخلاقی تأکید می‌کرد و می‌کوشید تا بذر تفاهم و همدلی را در دل جامعه متنوع سراوان بکارد.

فعالیت‌های فرهنگی ایشان محدود به حوزه و مسجد نبود؛ وی در کنار تدریس در دبیرستان‌های شهرستان، در مناسبت‌های مذهبی و اجتماعی نیز به ایجاد فضای گفت‌وگو و تعامل میان مذاهب کمک کرد. منزل او در سراوان به محلی برای پذیرایی از تبعیدشدگان سیاسی و مذهبی (آیه الله دستغیب، آیه الله پورمحمدی و آقای کلانتر و ...) تبدیل‌شده بود و این خود گواهی بر رویکرد وحدت‌گرایانه و اعتماد متقابل میان او و جامعه بود.

باوجود خدمات گسترده‌ای که در سراوان انجام داد، پس از پیروزی انقلاب اسلامی و در جریان پاک‌سازی‌های اداری، به مدت دو سال از مسئولیت‌های خود به‌ویژه تدریس در آموزش‌وپرورش کنار گذاشته شد.

در این گفت‌وگو، حجت‌الاسلام سرحدی از خاطرات خود دربارهٔ همکاری با انقلابیون، روحانیون اهل سنت، وضعیت تبعیدشدگان؛ اعضای کمیته انقلاب اسلامی و همچنین روند توسعه مسجد علی‌بن‌ابی‌طالب (ع) برای شیعیان منطقه سخن می‌گوید.

وی همچنین به رویکرد اعتدالی علمای بلوچ اهل سنت نسبت به حضور روحانیون شیعه در منطقه اشاره می‌کند و معتقد است که فضای غالب آن دوران، علی‌رغم فشارهای امنیتی رژیم پهلوی، فضای همزیستی و احترام متقابل بود.

اکنون حجت‌الاسلام سرحدی در شهرستان زابل ساکن است، در شوراهای حل اختلاف حضور فعال دارد و به‌عنوان چهره‌ای مورد اعتماد، محل مراجعه مردم برای حل مسائل اجتماعی و خانوادگی است. مأموریت وی از سوی آیت‌الله کفعمی برای تبلیغ به سراوان، سرآغاز سال‌ها تلاش برای تقویت پیوندهای انسانی و مذهبی در یکی از حساس‌ترین نقاط مرزی کشور شد.

متن از ؛ محمد صدیق دهواری

Youtube

Spotify