93. సంతృప్తే అమృతం
Description
శ్రీకృష్ణుడు రెండు సందర్భాలలో (3.9-3.15, 4.23-4.32) యజ్ఞరూపమైన నిష్కామ కర్మల గురించి వివరించారు. ప్రేరేపిత కర్మలు మనల్ని కర్మబంధాల వలలలో చిక్కుకుపోయేలా చేస్తాయని ఆయన హెచ్చరించారు (3.9). అందుకే ఆసక్తి, విరక్తికి అతీతమైన అనాసక్తితో కర్మలను చేయమని సలహా ఇచ్చారు. యజ్ఞం అనే నిస్వార్ధ కర్మలు అత్యున్నత శక్తిని కలిగి ఉంటాయని (3.15); ప్రారంభంలో ఈ శక్తిని ఉపయోగించి సృష్టికర్త సృష్టించారని ఆయన సూచిస్తారు (3. 10). ఆయన యజ్ఞానికి సంబంధించిన అనేక ఉదాహరణలను ఇచ్చారు (4.23-4.32). అవన్నీ నిష్కామ కర్మల వేర్వేరు రూపాలని, ఈ సాక్షాత్కారం మనకు విముక్తి కలిగిస్తుందని హామీ ఇచ్చారు (4.32). మోక్షం గురించిన భగవంతుని యొక్క ఈ హామీ మనకు శిరోధార్యం.
పాపం గురించి వివరిస్తూ శ్రీకృష్ణుడు సుఖదుఃఖం, లాభనష్టం, జయాపజయాలు అనే ద్వంద్వాల మధ్య అసమతుల్యత
నుండి ఉత్పన్నమయ్యే చర్యే పాపం అని సూచించారు (2.38, 4.21). దీనివల్ల గాఢమైన పశ్చాత్తాపం, పగ, ద్వేషం వంటి కర్మబంధనాలలో మనం చిక్కుకుపోతాము. “అంతఃకరణమును, శరీరేంద్రియ ములను జయించినవాడు; సమస్త భోగసామగ్రిని పరిత్యజించినవాడు; ఆశారహితుడు అయిన సాంఖ్యయోగి కేవలం శారీరక కర్మలను ఆచరించుచూను పాపములను పొందడు” అని శ్రీకృష్ణుడు బోధించారు (4.21). కొందరు సాధకులు అనాసక్తితో కర్మలు ఆచరించడం ద్వారా పాపాలను నాశనం చేసారు అని శ్రీకృష్ణుడు సూచించారు (4.30). ఇది యజ్ఞరూపమైన నిష్కామ కర్మల ద్వారా పాపాలను నాశనం చేయడం గురించి భగవంతుడి స్పష్టీకరణ.
“మనకు కర్మపై హక్కు ఉంది కానీ కర్మఫలం మీద అధికారం లేదు” అని శ్రీకృష్ణుడు చెప్పారు (2.47). యజ్ఞం అనే నిస్వార్ధ కర్మ యొక్క శేషమే (ఫలమే) బ్రహ్మం యొక్క అమృతమని ఆయన ఒక రహస్యాన్ని వెల్లడించారు (4.31). దీని అర్ధము ఏమిటంటే మన జీవితాలలో ఎప్పుడైన ఏదైనా పొందామంటే
అది మనం స్పృహతో లేదా తెలియకుండా చేసే నిస్వార్ధ కర్మల ఫలితంగానే పొందుతాము. మనం సంతోషాన్ని కొలమానంగా తీసుకుంటే నిస్వార్ధ కర్మలు చేసే సంతుష్టుడైన వ్యక్తి మరింత సంతుష్టుడవుతాడు. స్వార్ధ కర్మలు చేసే దుఃఖితుడు మరింత దుఃఖితుడవుతాడని ఈ శ్లోకము పరోక్షంగా సూచిస్తుంది. అంటే సంతోషం మరింత సంతోషాన్ని, దుఃఖం మరింత దుఃఖాన్ని తెస్తుంది. ఇది యజ్ఞ ఫలమైన తృప్తి అనే అమృతం గురించి భగవంతుడు ఇచ్చిన హామీ.
ప్రేరణే ఒక కర్మను పాపంగా మారుస్తుంది. అదే పనిని యజ్ఞంలా చేసినప్పుడు అది పుణ్యకార్యమవుతుంది. ఇది
మోక్షము, సంతృప్తి యొక్క అమృతం తప్ప మరొకటి కాదు.