آیا مأموران زندان حق بازرسی از آسایشگاه و تفتیش وسایل زندانیان را دارند؟

بله. این امر در آئین‌نامه اجرایی سازمان زندان‌ها پیش‌بینی شده است. طبق ماده ۷۵ آئین‌نامه اجرایی سازمان زندان‌ها و اقدامات تأمینی و تربیتی کشور، مسئولان زندان می‌توانند حداقل ماهی یک بار آسایشگاه را بازرسی کنند تا از عدم ورود وسایل ممنوعه به آسایشگاه مطمئن شوند.

در مورد نحوه بازرسی وسایل زندانیان و اینکه آیا زندانیان در زمان بازرسی، باید محل آسایشگاه را ترک کنند یا نه، در آئین‌نامه اجرایی سازمان زندان‌ها، ترتیبی معین نشده است. اما با توجه به مقررات حاکم بر حقوق متهمان و محکومان، لازم است که بازرسی از وسایل زندانیان در حضور و با نظارت شخصی آن‌ها و به نحوی صورت بگیرد که موجب به‌هم‌ریختگی وضعیت آسایشگاه و آسیب به وسایل زندانیان نشود.

همچنین عملیات بازرسی نباید جنبه اذیت و آزار محکومان را داشته باشد و وجهی از «شکنجه» محسوب شود. در غیر این صورت، از یک طرف، قانونمند‌بودن عملیات بازرسی و صحت مفاد صورت‌جلسات تنظیمی درباره بازرسی، می‌تواند توسط زندانیانِ مظنون به نگهداری موارد ممنوعه، مورد تردید یا انکار قرار گیرد. از طرف دیگر هم به‌هم‌ریختن وضعیت آسایشگاه و آسیب به وسایل زندانیان و اذیت و آزار آن‌ها به نوعی شکنجه و آزار زندانی تلقی می‌شود که قانونا جرم است و قابل پیگرد قانونی.

همینطور، بازرسی بندهای زندان در فصل زمستان نباید طوری باشد که زندانیان ساعت‌ها در سرمای زمستان زیر برف و باد و سرما در هواخوری مستقر شوند، یا در گرمای تابستان زیر نور شدید آفتاب بمانند و از رفتن به دستشویی داخل بند محروم شوند.