راه‌اندازی دوباره ون‌های ارشاد بر روی خون‌های ریخته‌شده در خیابان
Update: 2025-10-20
Description
دبیر ستاد نهی از منکر استان تهران از به کارگیری ۸۰ هزار "آمر به معروف" و راه‌اندازی "اتقا وضعیت حجاب و عفاف" خبر داده است. آیا این آخرین تلاش حکومت برای سرکوب زنان در قالب پوشش اجباری است؟سه سال پیش در همین روزها خیابان‌های شهرهای ایران مملو از جوانان و نوجوانانی بود که برای "یک زندگی معمولی" و بدون اجبار در پوشش و رفتار به خیابان‌ها رفته بودند. سه سال پیش درست در همین روزهای مهرماه دهها معترض از جمله سارینا اسماعیل‌زاده، ابوالفضل آدینه‌زاده، کامران شهبازی، سمیه محمودی‌نژاد، عرفان رضایی، پارسا رضادوست تنها به دلیل اعتراض به پوشش اجباری و سبک زندگی تحمیلی با شلیک گلوله ساچمه‌ای یا جنگی کشته شدند.
تا کنون حتی یک دادگاه برای رسیدگی به چگونگی کشته‌شدن این معترضان که تقریبا همگی کمتر از ۲۵ سال سن داشتند تشکیل نشده است. برچیده شدن گشت ارشاد هیچگاه به طور رسمی اعلام نشد و تنها اقدام حکومت جمع کردن خودروهای گشت ارشاد از خیابان‌ها بود.
اینترنت بدون سانسور با سایفون دویچه وله
حالا سه سال بعد از آن روزهای خونین، روز پنج‌شنبه ۲۴ مهر دبیر ستاد امر به معروف استان تهران در یک نشست خبری اعلام کرد که "۸۰ هزار نیروی مردمی آمر به معروف" از سوی این نهاد به کار گرفته شده‌اند و "اتاق وضعیت عفاف و حجاب" تشکیل شده است. روح‌الله مومن‌نسب هدف از این کار را "مقابله هوشمندانه با سکولاریسم و بی‌تفاوتی اجتماعی" عنوان کرد.
او همچنین عنوان کرد که این ستاد تا کنون بالغ بر ۳۱۶ هزار و ۸۰۰ نفر-ساعت "کلاس‌های زیست عفیفانه" تشکیل داده است.
"۳۱۶ هزار و ۸۰۰ نفر-ساعت کلاس‌های زیست عفیفانه" و ۲۴۲ میلیارد تومان بودجه ستاد احیای امر به معروف و نهی از منکر در سال ۱۴۰۴ در مقابل صفر ساعت دادگاه برای جان‌هایی که به خاک افتادند؛ این رویکرد حکومت جمهوری اسلامی به موضوع حجاب است.
حتی اگر بخشی از حاکمیت مخالف این رویکرد باشد و نگاهش به موضوع حجاب غیر از این باشد، یا صدایش شنیده نمی‌شود یا به شدت سرکوب می‌شود. شاهد این مدعا انتقاداتی است که پس از انتشار خبر ستاد امر به معروف تهران از میان مسئولان فعلی و سابق علیه این موضوع بلند شد اما شنیده نشد.
بیشتر بخوانید: نسل جوان ایران؛ گرفتار در تنگنای سرکوب، تحریم و جنگ
حجت‌الاسلام محسن غرویان استاد حوزه علمیه قم رسما گفت "مسئله اول کشور امروز حجاب نیست". او به خبرگزاری کار ایران، ایلنا گفت: «مسئله اول کشور حفظ آرامش، جلوگیری از جنگ و جلوگیری از حملات اسرائیل جنایتکار است و اگر ما بخواهیم با این کارها وضع داخلی کشور را به هم بریزیم، دشمن را به طمع می‌اندازیم که به کشور حمله کند.»
این روحانی حوزه علمیه قم همچنین به "تناقض و تضاد بین نهادها و سازمان‌های حکومت" اشاره کرد و گفت: «وقتی رئیس دولت یعنی آقای پزشکیان می‌گوید که من به عنوان رئیس‌جمهور نمی‌توانم این لایحه [لایحه حجاب] را با این بندها محقق کنم و وقتی شورای عالی امنیت ملی می‌گوید که فعلاً ما نمی‌توانیم این را اجرا کنیم، اگر سازمانی بخواهد در مقابل این نهادهای حاکمیتی یک طرح دیگری را اجرا کند، این موجب تضاد و تزاحم می‌شود... و این مسئله در بین مردم هم ایجاد تزاحم و نزاع می‌کند.»
او در نهایت تصریح کرد که "در مجموع با این کارها مخالف" است.
نهادی "فراتر از رئیس جمهور" با بودجه میلیاردی
رسول منتجب نیا، عضو مجمع روحانیون مبارز درباره خبر اعلام‌شده از سوی ستاد امر به معروف تهران می‌گوید: «من اصلا متعجبم که این ستادهایی که به وجود آمده زیر نظر رئیس جمهور است؟ ستاد امر به معروف و نهی از منکر چطور فراتر از اختیارات رئیس جمهور عمل می کند؟»
این روحانی اصلاح‌طلب به سایت فرارو گفته است: «اصلا امر به معروف و نهی از منکر یک فن، دانش و علم است. نمی‌شود که هر که از راه رسید این کار را انجام دهد. نمی شود افرادی که نه معروف را می‌شناسند و نه منکر را دست به ارشاد بقیه بزنند. ۸۰ هزار آمر به معروف در شهر تهران چگونه قرار است مردم را هدایت کنند؟ اصلا خود اینها هدایت شده هستند؟ کجا هدایت شده‌اند؟ پیش چه کسی معروف و منکر را شناخته‌اند؟»
بیشتر بخوانید: حجاب اجباری؛ روش‌های جدید حکومت برای سرکوب زنان با چراغ خاموش
منتجب‌نیا در بخش دیگری از صحبتش به مسائل و معضلات دیگری که جامعه ایران درگیر آنهاست اشاره کرد و گفت: «یعنی اگر یک دختر در جامعه بدحجاب بود بزرگ‌ترین گناه است؟ نه اختلاس‌ها را و نه ظلم و ستم‌ها را و نه محروم شدن گروه گروه جوانان کشور از مسیر تحصیل و اشتغال را جرم نمی دانیم؟ فقط یک تار موی دختران گناه است؟ کدام یک از ائمه اینطور هدایت کردند؟ با همین رفتارها جوانان از دین فراری می شوند.»
غلامحسین کرباسچی، عضو حزب کارگزاران سازندگی نیز درباره خبر تشکیل "اتاق حجاب وعفاف" گفت: «حرکت‌هایی مثل تشکیل اتاق عفاف و حجاب و به کارگیری ۸۰ هزار آمر به معروف، به جز دامن زدن به مسائل اختلافی، نتیجه دیگری ندارد.»
کرباسچی به روزنامه هم‌میهن گفت: «ریشه اصلی تشکیل اتاق عفاف و حجاب و آمران به معروف، بودجه‌ای است که در لایحه بودجه برای آن‌ها تصویب شده و می‌خواهند بودجه را مصرف کنند و بودجه کلانی هم برای آن‌ها گذاشتند.»
"مکانیسم ماشه داخلی علیه جمهوری اسلامی"
صدیقه وسمقی قرآن‌پژوه و فعال سیاسی که خود پس از سالها حجاب در اعتراض به حجاب اجباری، چادر از سر برگرفت، فعال شدن دوباره امر به معروف و نهی از منکر را "مکانیسم ماشه داخلی علیه جمهوری اسلامی" دانست. او در یک پست اینستاگرامش نوشت: «زنان به هیچ بهایی از حق بدیهی خود در انتخاب پوشش کوتاه نخواهند آمد. حاکمان بدانند که نفوذی‌ها در میان زنان نیستند، بلکه به احتمال قوی در میان مسئولان و ماموران گشت ارشاد و کسانی هستند که این نهاد مزاحم، پرهزینه و بحران آفرین را به فعال شدن ترغیب می‌کنند.»
مهدیه گلرو فعال سیاسی و حقوق زنان نیز همانند صدیقه وسمقی معتقد است زنان از حق خود کوتاه نخواهند آمد. او به دویچه‌وله می‌گوید: «من باور دارم اگر جمهوری اسلامی تمام توانش را به خرج دهد برای اینکه جامعه ایران را برگرداند به یک روز قبل از قتل حکومتی مهسا ژینا امینی این امکان را ندارد یعنی حتی اگر تصمیم گرفته شود که این کار انجام شود و همه ارکان حکومت هم بخواهند این کار را بکنند این امکان وجود ندارد.»
این فعال سابق دانشجویی علت این مسئله را بیش از هرچیز در "مقاومت مدنی" می‌داند و می‌گوید: «در جنبش‌های سازماندهی‌شده مثل جنبش دانشجویی، جنبش زنان، جنبش کارگری، جمهوری اسلامی به ساختار حمله کرده و آن را تخریب می‌کند ولی اینجا مقاومت مدنی است. در مقاومت مدنی شما یک نفر را بگیری نفر دوم و هزارم می‌آید. این مقاومت‌های فردی هستند که یک کنش جمعی را شکل می‌دهند و باورها، سنت‌ها و هنجارها را تغییر می‌دهند و این تغییر پایدار است و در بخش‌های مختلف جامعه اتفاق می‌افتد.»
"قدرت‌نمایی حکومت در برابر زنان"
مهدیه گلرو علت روی آوردن دوباره بخشی از حکومت به سوی مسئله حجاب را "قدرت‌نمایی" می‌داند و می‌گوید پس از پایان جنگ ۱۲ روزه میان ایران و اسرائیل، ترس جمهوری اسلامی از آنچه سالها با آن تهدید شده بود فرو ریخت.
به نظر این فعال سیاسی، خامنه‌ای خود را برنده این جنگ می‌داند چرا که علیرغم حملات آمریکا و اسرائیل جمهوری اسلامی سقوط نکرد، پس حالا زمان قدرت‌نمایی در عرصه داخلی است و چه چیز بهتر و راحت‌تر از قدرت‌نمایی در برابر زنان.
اما به نظر خانم گلرو این دیوار پوشالی قدرت نیز فرو خواهد ریخت: «یک چیزی را مطمئن هستم؛ تغییراتی که اتفاق افتاده پایدار هست حتی اگر جمهوری اسلامی نخواهد این را باور کند تغییرات اجتماعی بسیار عمیق و پایداری شکل گرفته که با داغ و درفش دوباره و آوردن ماموران به خیابان‌ها زنان ایرانی قبول نمی‌کنند به شرایط پیش از جنبش زن زندگی آزادی بازگردند.»
دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید
این روزها سومین سالگرد اعتراضات خونینی است که با قتل حکومتی ژینا مهسا امینی آغاز شد و بنا بر آمار نهادهای حقوق بشری از جمله سازمان حقوق بشر ایران منجر به کشته شدن دست‌کم ۵۵۱ معترض و نابینا شدن دست‌کم ۱۳۸ معترض با شلیک گلوله ساچمه‌ای شد.
شاید بتوان این جنبش را یکی از خونین‌ترین جنبش‌های مدنی دانست که خواست آن تنها "سبک زندگی" بود.
حال نهادی که بودجه مستقیم دولتی دارد و بالاترین فرد آن منصوب رهبر جمهوری اسلامی است، می‌خواهد دوباره "ون‌های ارشاد" را بر روی خون‌های ریخته شده بر خیابان‌های ایران به حرکت درآورد. رد این خون‌ها اما تا همیشه تاریخ نه تنها در خیابان که بر روی دستان عاملان و آمران "نهی از منکر" باقی خواهد ماند.
تا کنون حتی یک دادگاه برای رسیدگی به چگونگی کشته‌شدن این معترضان که تقریبا همگی کمتر از ۲۵ سال سن داشتند تشکیل نشده است. برچیده شدن گشت ارشاد هیچگاه به طور رسمی اعلام نشد و تنها اقدام حکومت جمع کردن خودروهای گشت ارشاد از خیابان‌ها بود.
اینترنت بدون سانسور با سایفون دویچه وله
حالا سه سال بعد از آن روزهای خونین، روز پنج‌شنبه ۲۴ مهر دبیر ستاد امر به معروف استان تهران در یک نشست خبری اعلام کرد که "۸۰ هزار نیروی مردمی آمر به معروف" از سوی این نهاد به کار گرفته شده‌اند و "اتاق وضعیت عفاف و حجاب" تشکیل شده است. روح‌الله مومن‌نسب هدف از این کار را "مقابله هوشمندانه با سکولاریسم و بی‌تفاوتی اجتماعی" عنوان کرد.
او همچنین عنوان کرد که این ستاد تا کنون بالغ بر ۳۱۶ هزار و ۸۰۰ نفر-ساعت "کلاس‌های زیست عفیفانه" تشکیل داده است.
"۳۱۶ هزار و ۸۰۰ نفر-ساعت کلاس‌های زیست عفیفانه" و ۲۴۲ میلیارد تومان بودجه ستاد احیای امر به معروف و نهی از منکر در سال ۱۴۰۴ در مقابل صفر ساعت دادگاه برای جان‌هایی که به خاک افتادند؛ این رویکرد حکومت جمهوری اسلامی به موضوع حجاب است.
حتی اگر بخشی از حاکمیت مخالف این رویکرد باشد و نگاهش به موضوع حجاب غیر از این باشد، یا صدایش شنیده نمی‌شود یا به شدت سرکوب می‌شود. شاهد این مدعا انتقاداتی است که پس از انتشار خبر ستاد امر به معروف تهران از میان مسئولان فعلی و سابق علیه این موضوع بلند شد اما شنیده نشد.
بیشتر بخوانید: نسل جوان ایران؛ گرفتار در تنگنای سرکوب، تحریم و جنگ
حجت‌الاسلام محسن غرویان استاد حوزه علمیه قم رسما گفت "مسئله اول کشور امروز حجاب نیست". او به خبرگزاری کار ایران، ایلنا گفت: «مسئله اول کشور حفظ آرامش، جلوگیری از جنگ و جلوگیری از حملات اسرائیل جنایتکار است و اگر ما بخواهیم با این کارها وضع داخلی کشور را به هم بریزیم، دشمن را به طمع می‌اندازیم که به کشور حمله کند.»
این روحانی حوزه علمیه قم همچنین به "تناقض و تضاد بین نهادها و سازمان‌های حکومت" اشاره کرد و گفت: «وقتی رئیس دولت یعنی آقای پزشکیان می‌گوید که من به عنوان رئیس‌جمهور نمی‌توانم این لایحه [لایحه حجاب] را با این بندها محقق کنم و وقتی شورای عالی امنیت ملی می‌گوید که فعلاً ما نمی‌توانیم این را اجرا کنیم، اگر سازمانی بخواهد در مقابل این نهادهای حاکمیتی یک طرح دیگری را اجرا کند، این موجب تضاد و تزاحم می‌شود... و این مسئله در بین مردم هم ایجاد تزاحم و نزاع می‌کند.»
او در نهایت تصریح کرد که "در مجموع با این کارها مخالف" است.
نهادی "فراتر از رئیس جمهور" با بودجه میلیاردی
رسول منتجب نیا، عضو مجمع روحانیون مبارز درباره خبر اعلام‌شده از سوی ستاد امر به معروف تهران می‌گوید: «من اصلا متعجبم که این ستادهایی که به وجود آمده زیر نظر رئیس جمهور است؟ ستاد امر به معروف و نهی از منکر چطور فراتر از اختیارات رئیس جمهور عمل می کند؟»
این روحانی اصلاح‌طلب به سایت فرارو گفته است: «اصلا امر به معروف و نهی از منکر یک فن، دانش و علم است. نمی‌شود که هر که از راه رسید این کار را انجام دهد. نمی شود افرادی که نه معروف را می‌شناسند و نه منکر را دست به ارشاد بقیه بزنند. ۸۰ هزار آمر به معروف در شهر تهران چگونه قرار است مردم را هدایت کنند؟ اصلا خود اینها هدایت شده هستند؟ کجا هدایت شده‌اند؟ پیش چه کسی معروف و منکر را شناخته‌اند؟»
بیشتر بخوانید: حجاب اجباری؛ روش‌های جدید حکومت برای سرکوب زنان با چراغ خاموش
منتجب‌نیا در بخش دیگری از صحبتش به مسائل و معضلات دیگری که جامعه ایران درگیر آنهاست اشاره کرد و گفت: «یعنی اگر یک دختر در جامعه بدحجاب بود بزرگ‌ترین گناه است؟ نه اختلاس‌ها را و نه ظلم و ستم‌ها را و نه محروم شدن گروه گروه جوانان کشور از مسیر تحصیل و اشتغال را جرم نمی دانیم؟ فقط یک تار موی دختران گناه است؟ کدام یک از ائمه اینطور هدایت کردند؟ با همین رفتارها جوانان از دین فراری می شوند.»
غلامحسین کرباسچی، عضو حزب کارگزاران سازندگی نیز درباره خبر تشکیل "اتاق حجاب وعفاف" گفت: «حرکت‌هایی مثل تشکیل اتاق عفاف و حجاب و به کارگیری ۸۰ هزار آمر به معروف، به جز دامن زدن به مسائل اختلافی، نتیجه دیگری ندارد.»
کرباسچی به روزنامه هم‌میهن گفت: «ریشه اصلی تشکیل اتاق عفاف و حجاب و آمران به معروف، بودجه‌ای است که در لایحه بودجه برای آن‌ها تصویب شده و می‌خواهند بودجه را مصرف کنند و بودجه کلانی هم برای آن‌ها گذاشتند.»
"مکانیسم ماشه داخلی علیه جمهوری اسلامی"
صدیقه وسمقی قرآن‌پژوه و فعال سیاسی که خود پس از سالها حجاب در اعتراض به حجاب اجباری، چادر از سر برگرفت، فعال شدن دوباره امر به معروف و نهی از منکر را "مکانیسم ماشه داخلی علیه جمهوری اسلامی" دانست. او در یک پست اینستاگرامش نوشت: «زنان به هیچ بهایی از حق بدیهی خود در انتخاب پوشش کوتاه نخواهند آمد. حاکمان بدانند که نفوذی‌ها در میان زنان نیستند، بلکه به احتمال قوی در میان مسئولان و ماموران گشت ارشاد و کسانی هستند که این نهاد مزاحم، پرهزینه و بحران آفرین را به فعال شدن ترغیب می‌کنند.»
مهدیه گلرو فعال سیاسی و حقوق زنان نیز همانند صدیقه وسمقی معتقد است زنان از حق خود کوتاه نخواهند آمد. او به دویچه‌وله می‌گوید: «من باور دارم اگر جمهوری اسلامی تمام توانش را به خرج دهد برای اینکه جامعه ایران را برگرداند به یک روز قبل از قتل حکومتی مهسا ژینا امینی این امکان را ندارد یعنی حتی اگر تصمیم گرفته شود که این کار انجام شود و همه ارکان حکومت هم بخواهند این کار را بکنند این امکان وجود ندارد.»
این فعال سابق دانشجویی علت این مسئله را بیش از هرچیز در "مقاومت مدنی" می‌داند و می‌گوید: «در جنبش‌های سازماندهی‌شده مثل جنبش دانشجویی، جنبش زنان، جنبش کارگری، جمهوری اسلامی به ساختار حمله کرده و آن را تخریب می‌کند ولی اینجا مقاومت مدنی است. در مقاومت مدنی شما یک نفر را بگیری نفر دوم و هزارم می‌آید. این مقاومت‌های فردی هستند که یک کنش جمعی را شکل می‌دهند و باورها، سنت‌ها و هنجارها را تغییر می‌دهند و این تغییر پایدار است و در بخش‌های مختلف جامعه اتفاق می‌افتد.»
"قدرت‌نمایی حکومت در برابر زنان"
مهدیه گلرو علت روی آوردن دوباره بخشی از حکومت به سوی مسئله حجاب را "قدرت‌نمایی" می‌داند و می‌گوید پس از پایان جنگ ۱۲ روزه میان ایران و اسرائیل، ترس جمهوری اسلامی از آنچه سالها با آن تهدید شده بود فرو ریخت.
به نظر این فعال سیاسی، خامنه‌ای خود را برنده این جنگ می‌داند چرا که علیرغم حملات آمریکا و اسرائیل جمهوری اسلامی سقوط نکرد، پس حالا زمان قدرت‌نمایی در عرصه داخلی است و چه چیز بهتر و راحت‌تر از قدرت‌نمایی در برابر زنان.
اما به نظر خانم گلرو این دیوار پوشالی قدرت نیز فرو خواهد ریخت: «یک چیزی را مطمئن هستم؛ تغییراتی که اتفاق افتاده پایدار هست حتی اگر جمهوری اسلامی نخواهد این را باور کند تغییرات اجتماعی بسیار عمیق و پایداری شکل گرفته که با داغ و درفش دوباره و آوردن ماموران به خیابان‌ها زنان ایرانی قبول نمی‌کنند به شرایط پیش از جنبش زن زندگی آزادی بازگردند.»
دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید
این روزها سومین سالگرد اعتراضات خونینی است که با قتل حکومتی ژینا مهسا امینی آغاز شد و بنا بر آمار نهادهای حقوق بشری از جمله سازمان حقوق بشر ایران منجر به کشته شدن دست‌کم ۵۵۱ معترض و نابینا شدن دست‌کم ۱۳۸ معترض با شلیک گلوله ساچمه‌ای شد.
شاید بتوان این جنبش را یکی از خونین‌ترین جنبش‌های مدنی دانست که خواست آن تنها "سبک زندگی" بود.
حال نهادی که بودجه مستقیم دولتی دارد و بالاترین فرد آن منصوب رهبر جمهوری اسلامی است، می‌خواهد دوباره "ون‌های ارشاد" را بر روی خون‌های ریخته شده بر خیابان‌های ایران به حرکت درآورد. رد این خون‌ها اما تا همیشه تاریخ نه تنها در خیابان که بر روی دستان عاملان و آمران "نهی از منکر" باقی خواهد ماند.
Comments
In Channel
Download from Google Play
Download from App Store
United States00:00
00:00
x
