۳۳. مکانیک کوانتومی؛ واقعیت یا توهم-گفت وگو با مهدی خلیلی
109Description
نظریه کوانتومی یکی از موفق ترین تئوری‌های فیزیکی است که تا به حال توسعه یافته و مثال اعلایی از درخشش ذهن بشری است. از زمان پایه گذاری آن در اوایل قرن بیستم، این نظریه طی دهه‌ها از آزمایش‌‌های سرنوشت‌سازی موفق بیرون آمده است. ولی در عین موفقیت در پیش‌بینی و ساخت فناوری‌های فراوانی بر اساس آن (از گوشی موبایلی که در دست دهید تا نیروگاه‌های هسته‌ای و دستگاه MRI) یکی از عجیب و غریب‌ترین نظریه‌های علمی توسعه داده شده است که بخش بزرگی از آن با شهود انسانی ما سازگار نیست. آنقدر ناسازگار که اینشتین تا پایان عمر به آن مشکوک بود و یکی از منتقدان جدی ورژن استاندارد آن بود. اینشتین معتقد بود که تمام جنبه‌های واقعیت باید وجودی ملموس و کاملاً قابل درک و شناخته شده داشته باشند و این شامل هر چیزی، از اجرامی شبیه به ماه گرفته تا فوتون‌های نور می‌شود. به بیان دیگر واقعیت باید دارای ویژگی‌های دقیقی باشد که از طریق اندازه‌گیری قابل کشف است. با این حال، بور، شرودینگر و دیگر طرفداران مکانیک کوانتومی در آن زمان اعتقاد داشتند که واقعیت اساساً نامشخص است و یک ذره تا لحظه‌ی اندازه‌گیری، ویژگی‌های مشخصی ندارد.
این نظریه شکلی از فلسفه نیست اما هر زمان که بخواهید معادلات مکانیک کوانتومی را به کلمات ترجمه کنید یا واقعیت‌های بنیادین جهان را با آن توضیح دهید و تفسیر کنید، ابهام وجود دارد. و این یک قلمرو فلسفی جالب (و احتمالاً مشکل ساز) را باز می‌کند و ما در این اپیزود دقیقا در همین‌باره با دکتر مهدی خلیلی گفت‌وگو می‌کنیم. از اثر مشاهده گر و مسئله اندازه‌گیری تا درهم‌تنیدگی کوانتومی و تفسیر مبتنی بر جهان‌های موازی.
معرفی مهمان:
مهدی خلیلی دانش‌آموخته مهندسی صنایع از دانشگاه امیرکبیر، فلسفه علم از دانشگاه شریف و دکترای فلسفه از دانشگاه ویو آمستردام است. او یک پست داک در دانشگاه گراتس اتریش و یک پست داک در پژهشگاه دانش‌های بنیادی (IPM) گذرانده و این روزها پروژه‌ه تحقیقاتی جدیدی را در حوزه واقع‌گرایی علمی در دانشگاه برن سؤییس آغاز کرده است. مهدی مقاله‌هایی در معتبرترین ژورنال‌های آکادمیک فلسفی جهان در حوزه‌های واقع‌گرایی مبتنی بر هستومندها، منظرگرایی، فلسفه مکانیک کوانتومی، هوش مصنوعی و اخلاق منتشر کرده است.
صفحه معرفی و مقالات مهمان در Philpeople
https://philpeople.org/profiles/mahdi-khalili
حمایت مالی:
پادکست فلسفه علم رایگان است و شنوندگان هیچ مسئولیت اخلاقی، قانونی یا عرفی برای پرداخت هزینه ندارند. اگر خواستید لطف کنید و به ارتقای کیفیت و بقای این پادکست کمک کنید، از لینک‌ها و روش‌های زیر می‌توانید حامی مالی پادکست فلسفه علم باشید:
https://cheraghprize.com/donate/
شماره کارت جهت حمایت مالی:
6219 8619 3919 9880
اسپانسر این اپیزود پادکست فلسفه علم «دیجی‌پی» است.
وبسایت دیجی‌پی:
دیجی‌پی در اینستاگرام:
https://www.instagram.com/mydigipay?igsh=MWlsOW8xMnltZ2k0OA==
Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.
United States
ممنمن از گفتگوتون. کیفیت صدا متاسفانه خوب نیست، صدا خیلی پایینه و نمیشه توی جاهای عمومی حتی با هدفون خوب متوجه صحبت ها شد
بسیار عالی بود فقط لطفا خواهشا اجازه بدید مهمان صحبت کنه، مطلبش جا بیفته مدیریت گفتگو متاسفانه ضعیف تر از محتوا و... هست. سپاس از شما
کم نظیر و محترم هستید .... ممنون بابت همه زحمات درخشان و مفیدتون در باب آگاهی بخشی 🍀🎖...
https://castbox.fm/vb/737254344 تقدیم با احترام بسیار خدمت پادکست فلسفه ی علم به رسم یادگار و کمی قدر دانی از زحمتهای پرسود و مفید شما در تولید محتوای وزین و فاخر علمی . . .🎁🏆🍀
عالی بود لذت بردم
خیلی خوب بود
با مرور و توجه به مسیر کل اپیزودهای پادکست فلسفه علم، علم و دانش میزبانان نسبت به حیطه های مختلف علم و کلیات و جزئیات این طیف گسترده از مباحث قابل تقدیر است ولی در بعضی اپیزودهای تخصصی تر شاید بهتر این باشد که مسیر و ریتم مطالب بیشتر بر عهده مهمان تخصصی هر اپیزود باشد. بنظرم بنده وقتی بعنوان مثال در مهمان در حال تشریح یک بحث می باشد،بیان مثال برای توضیح بیشتر هم اگر بر عهده مهمان باشد منتج به یکپارچگی بیشتر ذهن مهمان و مخاطب می‌شود در مقایسه با اینکه به ناگاه وسط تشریح ریشه کلام منقطع گردد
هیچی متوجه نمیشیم از بس تو حرف هم میپرین یکم به این موضوع توجه کنید این گفتو گو قزاره به پادکست تبدیل شه و مخاطب بشنوه از بین این همه قطع شدن و قطع کردن صحبت همدیگه ما چیو بفهمیم دقیقا؟ بازم ممنون از پادکستون امیدوارم نقد هایی که شنونده ها میگن رو توی اپیزود های اینده تاثیر بدید
خیلی بحث تخصصی و پیچیده شد برای مخاطب عام تقریباً هیچ چیزی قابل فهم نبود تو اپیزودهای دیگه اگه بحث تخصصی می‌شد ا نتیجه‌گیری‌ها و ارتباط دادن‌ها کاملاً قابل فهم و مفید بود
به نظر میرسه مشکل تمام اپیزودها و شاید تمام مباحثه گران علمی این باشه که مسائلی که شخصاً هنوز براشون معلوم نشده رو شبه علم قلمداد میکنن. در حالیکه کوانتوم خودش اثباتگر این هست که حتی تخیل خلق الساعه نیست و از موجودیتی نشأت گرفته .
چی شد ؟ چرا یه تیکه وسطش تکرار شد یه تیکه آخرش وسط پدیدار شناسی ناپدید شد ؟ خیلی از شما بعیده همچین مشکلی نکنه اشکال از گیرنده منه ؟
آقا پژمان سلام، من به شخصه در کلیه اپیزود های فلسفه علم هنوز یک کلمه هم از شما یاد نگرفتم، جز انداختن تیکه های مسخره، کات کردن های بی جا، و مثال های پیش پا افتاده هیچ تاثیری در روند پادکست ندارید، چکار کنیم نباشید یا حداقل ساکت باشید؟
یجاهایی واقعا ضرورت نداره که دوستمون بپره وسط صحبت مهمان.
خب، من از این قسمت فهمیدم که، چیزی نفهمیدم! تا تحقیقات بعد، خدا نگهدار!
یکم مسخره و کودکانه‌س که وقتی اسم شبه علم و فلسفه و مولانا و... میاد همتون یه خنده طعنه آمیزی دارین.
چندبار برگشتم عقب از بس که جذاب بود و الان از مغزم دود بلند شده☺️ سپاس از زحماتتان
یه مقدار بیش از حد تو حرفهای همدیگر وارد میشن و حرفهای همدیگر رو قطع میکنن.
واقعا زیبا بود کاش در مورد کاربرد ملموس کوانتوم در موبایل و زندگی روزمرمون توضیح میدادن
سلام ممنون از برنامه خوب شما؛ ولی به نظر واقع گرایی با ماده گرایی یکسان در نظر گرفته شد. تفاسیر هستی شناسانه واقع گرا هم وجود داره که برای موجود کوانتمی نوعی خوداگاهی و ذهنیت بنیادین قائل هستند. حتی از تفسیر بوهم هم می شود چنین برداشتی داشت که برای ذره عاملیت قائل شد. به ویژه کارهای پریماس در این زمینه که زمان رو به عقب رو در ناوردایی معکوس زمانی که فیزیکدان ها به راحتی کنار می گذارند رو به ذهنیت ارتباط میده و تنها راه سازگاری زمان رو ورود خوداگاهی و ذهنیت میدونه.
ممنون از همه شما عزیزان. به نظرم یه اپیزود دیگه هم نیاز داره این موضوع.