De verlokkingen van data en het maatschappelijke belang

Maatschappelijk functioneren zonder data achter te laten is tegenwoordig niet meer mogelijk. Iedereen laat overal data achter en deze worden gretig gebruikt door bedrijven en de overheid. Er wordt geld mee verdiend of de data worden ingezet voor het bereiken van maatschappelijke doelen. Maar wanneer is dit allemaal te veel? Wanneer komen we tot de conclusie dat er te veel data door bedrijven en overheden gebruikt worden en er geen enkel moment is waarop je onbewaakt je gang kunt gaan?

Met name nu deze data ook gebruikt gaan worden voor de ontwikkeling van AI, liggen ongelukken op de loer. Juist daarom moeten bedrijven en overheden veel meer doen om te voorkomen dat een ‘digitale extinction rebellion’ over een aantal jaren nodig is. Bedrijven moeten zich bij het gebruik van data van personen niet slechts door commerciële belangen laten leiden, het maatschappelijke belang moet een zware rol krijgen. Hier ligt een rol voor de toezichthouder en de rechter. De overheid kan dat al, als

ze wil. Bij het beoordelen van de rechtmatigheid van verwerking van persoonsgegevens kan de overheid nu al kijken naar de optelsom van het totaal van verwerkingen: wordt dit allemaal niet veel te veel? 

Dit geldt ook voor de maatschappij in het klein die de RUG vormt. In het onderwijs bijvoorbeeld wordt elke stap die studenten op de digitale leeromgeving zetten gevolgd. Maar moeten we bij het academisch onderwijs niet juist de vrije discussie en

gedachtenvorming vooropzetten? Moet daarom nu niet juist het ‘digitale schoolplein’ van de RUG vrij zijn van het volgen van studenten?

Het recht loopt altijd achter maatschappelijke ontwikkelingen aan. In deze tijd vragen grote vraagstukken om een oplossing. Data kunnen daar een rol in spelen. Het gaat in Aline Klingenbergs oratie om de vraag hoe we dit op een verantwoorde manier voor elkaar krijgen.

-----

Social functioning without leaving data behind is not possible these days. Everyone leaves data everywhere and these are eagerly used by companies and the government. Money is made from it or the data are used to achieve social goals. But when is this all too much? When do we come to the conclusion that there is too much data being used by companies and governments and there is no time when you can go about your business unguarded?

Especially now that this data will also be used for the development of AI, accidents are lurking. This is precisely why companies and governments must do much more to prevent the need for a "digital extinction rebellion" in a few years. Companies should not be guided by commercial interests alone when using personal data; the social interest must be more involved. Here lies a role for the regulator and the courts. The government can already do that, if it wants to. When assessing the lawfulness of processing personal data, the government can already look at the sum total of processing: isn't this all becoming far too much? 

This also applies to the society in miniature that constitutes the UG. In education, for example, every step students take on the digital learning environment is tracked. But in academic education, shouldn't we put free discussion and thought first? Therefore, shouldn't precisely the UG's "digital schoolyard" now be free from tracking students?

Law is always behind social developments. In this day and age, big issues demand solutions. Data can play a role in that. Aline Klingenberg's oration is about the question of how to make this happen in a responsible way.