Toegankelijke en snelle procedures. Kan de Omgevingswet beter?

Op 23 juni 2023 hield Hanna Tolsma haar oratie ter gelegenheid van haar benoeming als hoogleraar Besluitvorming en rechtsbescherming in het omgevingsrecht (een Aletta Jacobs-leerstoel).

Besluiten die nodig zijn voor het realiseren van zon- en windparken, woningbouw en wegen, stuiten vaak op tegenstand vanwege de impact op de leefomgeving en tegengestelde belangen van omwonenden, bedrijven en milieuorganisaties. Procedures van besluitvorming en rechtsbescherming zijn belangrijk om die conflicten in goede banen te leiden.

Hanna Tolsma laat in haar oratie zien dat de nieuwe Omgevingswet aansluit bij de wens in de samenleving van toegankelijkheid en snelheid, maar zeker geen einde maakt aan de vraag of de inrichting van omgevingsrechtelijke procedures beter kan. Aan de hand van drie voorbeelden bespreekt zij welke belangrijke juridische vraagstukken spelen in het huidige maatschappelijke, politieke en rechtswetenschappelijke debat. Deze vragen moeten in de context van de Omgevingswet opgelost worden. De ontwikkeling van vroegtijdige (financiële) participatie, Europese rechtspraak over toegang tot inspraak bij besluitvorming en de rechter en de wens van versnelling van procedures, vragen om doordenking van het evenwicht tussen toegang en snelheid bij besluitvorming en rechtsbescherming in het omgevingsrecht.

-----

On 23 June 2023, Hanna Tolsma held her inaugural lecture on the occasion of her appointment as professor of Decision Making and Legal Protection in Environmental Law (an Aletta Jacobs Chair).

Decisions needed to realize solar and wind farms, housing developments and roads often encounter opposition because of the impact on the living environment and conflicting interests of local residents, businesses and environmental organizations. Decision-making procedures and legal protection are important to manage these conflicts.

In her inaugural lecture, Tolsma shows that the new Environment and Planning Act is in line with society's desire for accessibility and speed, but certainly does not eliminate the question of whether the design of environmental law procedures can be improved. Using three examples, she discusses what important legal questions are at play in the current social, political and legal scholarly debate. These questions must be resolved in the context of the Environment and Planning Act. The development of early (financial) participation, European case law on access to participation in decision-making and the courts, and the desire to speed up procedures, require thinking through the balance between access and speed in decision-making and legal protection in environmental law.