در بافت تاریخی بندر بوشهر چهار محله وجود دارد که یکی از آن محله‌ها، "محله‌ بهبهانی" است همان‌طور که از نام این محله پیداست اهالی این محله از تجار، بازرگانان و علمایی است که در دوره قاجار از منطقه بهبهان در استان خوزستان به بندر بوشهر مهاجرت کرده‌اند و در این محل ساکن شده‌اند. در محله "بهبهانی" یا "بهبهانی‌ها" خانه‌های تاریخی بسیار زیبا و چشم‌نوازی وجود دارد که معماری آنها به سبک "بیت هیلانی"‌ هست؛ یکی از این خانه‌های زیبا و ارزشمند، خانه طاهری می‌باشد.

قدمت خانه طاهری هم مثل بسیاری از خانه‌های تاریخی بندر بوشهر به دوران قاجاریه نسبت می‌دهند. این مکان برای نخستین شهردار (رئیس بلدیه) بندر بوشهر آقای "سید حسین سیادت" بنا گردید و در آن زمان به عمارت بلدیه شهرت پیدا کرد و بعدها توسط شخصی به نام طاهری خریداری شد و از آن زمان به خانه طاهری مشهور گردید.

در حال حاضر این عمارت در اختیار اداره کل میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری استان بوشهر قرار دارد. این خانه تاریخی در سال 1384 خورشیدی، تبدیل به "موزه‌ مردم شناسی" شده است. این خانه در دو طبقه احداث شده و دارای ده اتاق است. هر قسمت از این خانه ارزشمند، محل نمایش بخشی از شیوه‌ زندگی، فرهنگ و آداب و رسوم مردم استان بوشهر است. در حیاط این خانه تعدادی وسایل کشاورزی و تعدادی ماکت‌ لنج‌ها و شناورهای دریایی چیدمان شده است؛ در طبقه همکف، نقشه‌ها و عکس‌های هوایی، تعدادی ماکت از معماری خانه های بافت‌های تاریخی بندر بوشهر، وسایل مربوط به روش تأمین آب در گذشته در اتاقی تحت عنوان اتاق آب که آب انباری هم در آن وجود دارد تعبیه شده است.

 لوازم منزل از دوره‌‌های قاجار و پهلوی در اتاق‌های طبقه بالا فرار گرفته است. وسایل پخت‌وپز در آشپزخانه، نحوهٔ برگزاری مراسم عروسی (حنابندان) در اتاقی که شبیه به حجله عروس و داماد بوشهری است را مشاهده می‌نماییم. چند نمونه از ابزار و ادوات مربوط به برخی از مشاغلی که در بازار بوشهر وجود داشته است، مانند آهنگری، خیاطی، پارچه‌فروشی و بسیاری دیگر از وسایل در کنار برخی از محصولات صنایع‌دستی استان بوشهر به چشم می‌خورد. همچنین نمونه‌ چینش یک خانه‌ اصیل بوشهری و سازها و ادوات موسیقی محلی جنوب کشور به ویژه استان بوشهر به نمایش گذاشته شده است. در آخر می‌توان به ارائه و چیدمان برخی ادوات صید، دریانوردی و لنج‌سازی و تعدادی از آبزیان خلیج فارس که به شیوه تاکسیدرمی در راهرویی که به طارمه‌ای زیبا رو به روی دریای پارس جا خوش کرده اند رسید و از تماشای این همه زیبایی در یک خانه اصیل و تاریخی بوشهری لذت برد.

این خانه تاریخی طاهری در 11 دی سال 1380 با شماره ثبت 4549 در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسید.

معماری عمارت طاهری

خانه طاهری با مساحتی حدود 1000 متر مربع، شامل 10 اتاق در دو طبقه می‌باشد. معماری این بنا به سبک "بیت هیلانی" است. این نوع و سبک معماری را در خانه‌های بوشهر و در بسیاری از شهرهای سواحل شمال و جنوب خلیج فارس، جنوب ترکیه و نیز شمال سوریه وجود دارد. آنچه که معرف این نوع از معماری است وجود راهروی ستون‌داری هست که در جلوی خانه وجود دارد. در این سبک از معماری، سطح بام خانه‌ها مسطح است و در حاشیه‌ی بام دیواره‌های کوتاه مشبکی نیز به چشم می‌خورد، دقیقا مثل سقف‌های خانه‌های تاریخی بندر بوشهر.

معماری اتاق‌ها عموما به شکل پنج‌دری است و راهرویی در میان آن‌ها وجود دارد. هم‌چنین درب و پنجره‌های اتاق‌ها به صورت دو‌لنگه ساخته شده‌اند. باید گفته شود که در بالای تمامی درب‌ها هلالی وجود دارد که با شیشه‌های رنگی تزئین شده‌اند.

از مهم‌ترین و اساسی‌ترین مصالح ساخت خانه‌های تاریخی در بندر بوشهر سنگی است که به نام سنگ بوشهری شناخته می شود. این سنگ‌های مرجانی (آهکی) از رسوبات دریایی فراهم می‌شده و در میان لایه‌ها و برش‌های آن‌ها آثاری از آبزیان و صدف‌ها به وفور دیده می‌شود، ملات این خانه‌ها اغلب ساروج و گچ بوده است. سنگ‌های مرجانی با توجه به ساختار طبیعی‌شان در محیط‌های مرطوب و با شرجی بالا مثل بندر بوشهر کارکرد بسیار خوبی دارند. در و پنجره‌های این خانه‌ها از جنس چوب سرخ یا ساج (سای) است و پوشش سقف بوریا و تیرهای چوبی سقف از جنس چوب صندل (چندل) می‌باشد که از هندوستان به بندر بوشهر آورده می‌شده است.

اگر به آداب، رسوم، فرهنگ و شیوه‌ زندگی مردم بوشهر علاقه‌مند هستید به موزه‌ی مردم شناسی بوشهر واقع در خانه تاریخی طاهری سر بزنید و با مشاهده‌ی بخش‌های مختلف این موزه ارزشمند به تجربه‌های خود بیفزایید.

مسیر دسترسی به خانه طاهری (موزه مردم‌شناسی بندر بوشهر) رو خدمت شما عرض می‌کنم:

همان‌طور که گفته شد خانه تاریخی طاهری در بافت تاریخی بندر بوشهر قرار گرفته‌، شما در خیابان خلیج‌فارس (ساحلی) حدودا کمتر از 100 متر بعد از سه راهی ششم بهمن (انقلاب) و سر نبش کوچه نسیم 21 خانه تاریخی طاهری یا موزه مردم‌شناسی بوشهر خواهید دید.