Не се само за деца. Ниту пак само за забава. Друштвените игри се сериозно поле за културен натпревар меѓу играчите. Тие градат карактер и те учат дека може да се губи и да се добива. Како во игрите, така и во животот.

Забелешка: „Обични луѓе“ е подкаст наменет за слушање. Во него е вграден голем труд за монтирање, музичка илустрација и течна аудио нарација. Транскриптот е наменет само како помошно средство, особено доколку архивските материјали се со понизок квалитет. Во сите други случаи ве поттикнуваме да ги слушате, а не да ги читате епизодите. Ви благодариме.

(звуци на фрлање коцка и играње)

Ова е снимка од домашно играње Катан. Комбинација на стратегија и среќа, таа е одлична илустрација за тоа колку човек може да се занесе играјќи друштвена игра, дури и во мало, но одбрано друштво од тројца.

(уште тече во позадина играњето)

Друштвените игри беа популарни и пред пандемијата. Но во текот на карантините почнаа да се вадат старите и одамна неотворени комплети „Ризик“ и „Монопол“, или да се редат сложувалки. Некои од нас значајно ја збогатија колекцијата, разменувајќи игри со пријатели и комшии. Други почнаа да играат борд гејмс онлајн, со нетрпение очекувајќи го моментот кога повторно ќе може да се игра во живо.

(музика Common People)

Јас сум Илина Јакимовска. Во оваа епизода од подкастот Обични луѓе ќе зборуваме за оние кои играат, продаваат или создаваат друштвени игри, попрецизно „борд гејмс“, или игри што се играат на табла односно на маса. За тоа дали кај нас постои играчка заедница, и за убавината на игрите, за дружба, за учење и за одмор.

Книгата „Хомо луденс“ на историчарот Јохан Хојзинга дефинира неколку карактеристики кои треба да ги има секоја игра: во неа се учествува доброволно; таа не е „обична“, секојдневна активност; подлежи на прецизни правила, и не е поврзана со каков и да е материјален интерес. Играта значи е сериозно лежерна работа, која се прави од ќеф.

Ќефот од играњето е уште поголем ако тоа се прави во друштво, дури и со непознати. Токму така ја запознав Андријана или Ади, сериозен играч на друштвени игри. Еве што вели таа околу дефинирањето на терминот

[Андријана]

Верувам дека сите различно сфаќаат што е тоа друштвена игра. Нели сега повеќе можеби асоцира на борд гејмс, или на игри што се играат на „даска“, на рамна површина, на маса, но за мене тоа е поширок поим. Еве последно пред да фати коронава мислам дека бевме некое поголемо друштво, 7-8 души и наместо да седиме и да пиеме и да збориме за политика и колку чинат или не чинат работите ние игравме пантомима на наслови на песни и супер си поминавме.

Јас лично не сум фанатик или, не знам, колекционер, натпреварувач по турнири, меѓутоа сум љубител на дружба и на играње, на игри генерално. Мислам дека тоа е најдобар начин да поминете квалитетно време со луѓе. Што за создавање познанства, најдобро може да запознаете некого, во некакви услови дали е тоа работа или некаква задача која мора да ја завршите заедно, така да и во играњето најдобро може да ги запознаете и другите и себе.

Игрите според неа сепак не се само за забава и комуникација, туку се симулација или аналогија за нешто многу покомплицирано – животот. За тоа најубава илустрација е евергринот помеѓу игрите – Не лути се човече.

Практично, сите овие игри се и воспитни или градат карактер како би се рекло тоа. И пак тука зависи дали сакате да бутнете некого или не, дали ќе се изнервирате кога ќе губите, така да не може да помине без „Не лути се човече“.

Мислам дека во каков амбиент ќе почнете, што прво ќе ви каже тој што прв ќе ви ја покаже играта, таков играч и вие најверојатно ќе бидете понатака. И во игрите, и во животот.

Игрите кои таа ги спомнува ги вклучуваат Тикет ту рајд, Каркасон, Сенчри, како и Уан најт, што е всушност верзија на попознатата „Мафија“. Тоа зошто таа не и баш омилена повторно има врска со аналогија со животот.

Не ми е омилена затоа што вештина којашто ја развиваш на некој начин треба да е соушл меѓутоа всушност е лажење. И така, не сметам дека тоа е нешто во што треба да стануваш подобар. Но па од друга страна има убавина во тоа што можеш да го подобриш сопственото расудување за тоа кој лаже, како лаже, што прави кога лаже, или пак да заклучиш дека не можеш да разбереш кој те лаже и зашто и да си преземеш некои безбедносни мерки.

Други игри пак влијаеле врз нејзиниот интерес за серии или книги. И уште повеќе – ја мотивирале да навлезе во светот на креирање таканаречени Eскејп румс, тимско решавање загатки во одредено време, за да се излезе од затворена просторија.

Има доста игри но јас сум класичен носталгичарски пример на играч и за мене омилена би била и ќе биде мислам дека Клуедо или Клу. И тоа прв пат ја имам играно во основно оригиналната верзија. Сега играме на една хоум-мејд од неа направена верзија, кајшто си ги правев и картичките и ги имам цртано и човечињата. И навистина ја сакам таа игра пошто има тука многу елементи дидактички сеа некои викаат дека е среќа јас не се согласувам со тоа. Оваа игра има направено навистина влијание врз мене па и понатака во ете стварање некоја зависност од криминалистички серии, Ци-ес-ај, детективски некои романчиња и може ќе спомнеме понатака за ескејп соби играње и креирање.

Пред некои 4-5 години прв пат се запознав со овој феномен и за тоа навистина станав веднаш фанатик. Многу брзо искреирав ја оформивме нашата соба Case Closed, тогаш бевме четврта понуда во Скопје. Сега ќе ги спомнам и другите, бидејќи тука не се работи за конкуренција, сепак зборуваме за луѓе коишто сакаат да играат. Ескејп рум Скопје, Кјуб којашто мислам сите ја знаат, тогаш имаше една понуда, втората соба всушност се затвори така да значи после се отвори во Кисела вода тие имаа две понуди и Кјуб со уште три понуди. Значи пред пандемијата имаше. Сега за време на пандемијата да се чудиш се отвори една кај Три Бисери мислам дека имаат две понуди. Значи сеа тоа се со некои мерки значи не знам како точно, не е истото, но сепак еве за играчи, советувам тоа е значи најдобро поминато време во друштвена игра која ја играте во реално време, затворени сте во соба, треба да решавате загатки, морате со заеднички сили тоа да го правите. Исто така она што го спомнав колку повеќе играте толку подобри станувате, тоа е игра на комуникација на вештината на подобрување на тимот а нормално тука се и тие когнитивни способности и загатки и асоцијативности итн.

<figure class="wp-block-image size-large"></figure>

Друштвените игри таа ги поврзува и со уште едно нејзино хоби – Ултимејт фризби, чии темели ги има удрено во Македонија.

Има повеќе спортови со летечки дискови, со фризби, оној којшто јас го практикувам е тимски и се нарекува ултимејт. Доста е распространет низ светот, еве се бори за место на Олимпијадата во Лос Анѓелес 2028-ма, за Париз веќе нема шанси, брејкденсингот ќе биде во Париз. Но се бори велам за таму, има доста збиднувања и се уште се игра на еден начин специфичен што го нема во други спортови. Една од дисциплините е миксд, каде тимовите се составени и од машки и од женски играчи. Тоа е можеби една од најинтересните дисциплини и за таа дисциплина се очекува дека би била интересна за ТВ преноси и за самите Олимписки игри за она што тие го носат како вредност. Но меѓу другото во овој спорт постојат некои пет принципи и за овие пет принципи екипите веднаш штом ќе заврши натпреварот си се оценуваат едни со други. Прават еден spirit circle го викаат тоа или круг на духот каде што се собираат сите играчи и капитенот или тој што сака да зборува кажуваат што мислат за одиграниот натпревар во однос на тие некои пет принципи – фер плеј, познавање на правилата, комуникација на играчите, дури има и еден принцип којшто вели да се забавуваат значи колку се забавувале, и тоа го коментираат на крајот на натпреварот со еден фидбек меѓу себе. И често се случува додека трае ова неколку минути а некогаш трае и подолго, 20тина минути, ова се случува на секој натпревар особено на секој официјален натпревар, тоа се ивенти со по 2-3 илјади луѓе. Се тргаат двете екипи и си го прават овој „сркл“ и се случува значи после дискусијата да се прават спирит гејмс или игри за духот и тоа се баш игри-игри, интересни, социјални и обично се прават и на тренинзите и така едноставно се разбива и се сузбива таа можеби некоја тензичност.

(музика, Claim of Thrones)

Самоил и Владимир се двајцата сопственици на Гоблин, единствената специјализирана продавница за друштвени игри во Македонија, која оваа година слави убав јубилеј – 20 години постоење. Ги прашавме за нивните почетоци, и дали ја отвориле Гоблин како љубители на игри, или како можност за заработка.

Ова е Самоил:

Самоил: Многу интересно… почетоците наши се многу интересни. На луѓево им се чудни дека така може нешто… дека нели сите кажуваат у цел свет нели оние не знам од Бил Гејтсови до чуда како почињале и за такво… Него ние како сме почнале. Ние дека почнавме во гаража беше „Гоблин“. У суштина (се смее) беше првиот „Гоблин“ во гаража. Значи гаража изнајмивме кај Цветен пазар порано што беше „Авто-Македонија“ доле во гаражите што се спушта позади. И во гаражата ја спремивме доле со теписон, околу беше со онаков… онаква хартија тврда хартија напраена уметнички на другаров татко му ја работеше, уметник еден. Такво нешто и он напраи ко данџин внатре да биде. И залепивме постери, теписон внатре и викавме луѓ