مقابله‌به‌مثل! زشت یا زیبا؟! وَ يَدْرَؤُنَ بِالْحَسَنَةِ السَّيِّئَةَ!

Retaliation! Ugly or beautiful?!

قانون طلایی زندگی ما این است:

«إِنَّا عَرَضْنَا الْأَمانَةَ: هَذِهِ الْأَمَانَةَ …

وَ هِيَ أَنْ تُكَافِئُوا عَلَى الْإِحْسَانِ، وَ تَعْدِلُوا عَنِ الْإِسَاءَةِ»

«عکس‌العمل خوب، در برابر رفتار بد دیگران»

الامانة: النّور الولایة

+ «نور کرامت! آغازگران بخشش!»

The Tit-for-Tat Strategy!

در فرهنگ عامیانه: این به آن در!

واحدة بواحدة: «المعاملة بالمثل»

«کفأ – کفو – کفی» در معنای ممدوح، یکی از هزار واژۀ مترادف «نور الولایة»،

و در معنای مذموم، یکی از هزار واژۀ مترادف «حسد» است.

در فرهنگ لغات عربی می‌نویسند:

«الْكُفْ‏ءُ: في المنزلة و القدر، يعنى همطراز و همسنگ در منزلت و قدر و ارزش.»

«هذا كُفْ‏ءٌ له، أي: مثله في الحسب و المال و الحرب.»

«و في التزويج: الرجل كُفْ‏ءٌ للمرأة.»

«الكُفْؤُ: المِثْلُ في الحَرْبِ و التَّزْوِيج‏،

فلانى همدوش او در ازدواج و هم‌نبرد او در ميدان جنگ است.»

«الكُفْ‏ء: مثل و مانند و همسان»

«تکافی: مقابله به مثل، هم‌ترازی»

«كافأت فلاناً: إذا قابلتَه بمثل صَنيعه.»

«وَ لَا كَافَى رَسُولُ اللَّهِ ص بِسَيِّئَةٍ قَطُّ»

«هرگز رسول خدا ص در برابر اعمال سوء دیگران مقابله به مثل ننمودند.»

حتی اگر بهت خیانت کنن، مقابله به مثل نکن!

«لَا تَخُنْ مَنْ خَانَكَ فَتَكُونَ مِثْلَهُ»

«وَ لَمْ يَكُنْ لَهُ كُفُواً أَحَدٌ»:

خدای مهربان، مثل نداره! همتا نداره!

+ «با نور، خدایی کن! انسانِ خداگونه! آتاه الله المُلک! نور پادشاهی!»

با قلبت کلام این خدای مهربان رو بشنو و عمل کن!

این رفتار خداپسندانه، بوی نور آرامش اهل بهشت رو میده!

این رفتار خوب، مقابله به مثل نکردن در مورد بدی دیگران است!

مقابله به مثل! زشت یا زیبا؟!

بینش اهل نور، مقابله به مثل نیست!

هابیل به قابیل گفت:

بینش من، مقابله به مثل نمودن نیست!

برادر جان، من اهل احسان هستم!

[سورة المائدة (۵): الآيات ۲۸ الى ۳۰]

لَئِنْ بَسَطْتَ إِلَيَّ يَدَكَ لِتَقْتُلَنِي ما أَنَا بِباسِطٍ يَدِيَ إِلَيْكَ لِأَقْتُلَكَ

إِنِّي أَخافُ اللَّهَ رَبَّ الْعالَمِينَ (۲۸)

«اگر دست خود را به سوى من دراز كنى تا مرا بكشى،

من دستم را به سوى تو دراز نمى‏‌كنم تا تو را بكشم،

چرا كه من از خداوند، پروردگار جهانيان مى‌‏ترسم.»

إِنِّي أُرِيدُ أَنْ تَبُوءَ بِإِثْمِي وَ إِثْمِكَ فَتَكُونَ مِنْ أَصْحابِ النَّارِ وَ ذلِكَ جَزاءُ الظَّالِمِينَ (۲۹)

«من مى‏‌خواهم تو با گناهِ من و گناهِ خودت [به سوى خدا] بازگردى،

و در نتيجه از اهل آتش باشى، و اين است سزاى ستمگران.»

فَطَوَّعَتْ لَهُ نَفْسُهُ قَتْلَ أَخِيهِ فَقَتَلَهُ

فَأَصْبَحَ مِنَ الْخاسِرِينَ (۳۰)

پس نفسِ [امّاره‏] اش او را به قتل برادرش ترغيب كرد،

و وى را كشت و از زيانكاران شد.

رسول خدا صلّى اللّٰه عليه و آله و سلم:

مَا مِنْ عَبْدٍ صَائِمٍ يُشْتَمُ فَيَقُولُ

إِنِّي صَائِمٌ سَلَامٌ عَلَيْكَ

لَا أَشْتِمُكَ كَمَا تَشْتِمُنِي

إِلَّا قَالَ الرَّبُّ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى

اسْتَجَارَ عَبْدِي بِالصَّوْمِ مِنْ شَرِّ عَبْدِي

قَدْ أَجَرْتُهُ مِنَ النَّار.

هيچ بنده‌ی روزه‌دارى نيست كه او را دشنام بگويند، و او بگويد:

«من روزه‌دار هستم، سلام بر تو،

من همانند تو كه دشنام مى‌گوئى، تو را دشنام نمى‌گويم»

مگر آن كه پروردگار تبارك و تعالى مى‌گويد:

بنده‌ی من از شرّ مشاجره و مبادلۀ فحش با ديگر بنده‌ام، به روزه پناه برد،

و از اين رو من او را از دوزخ پناه دادم.

با کدام روش زندگی کنیم؟

(۱) مقابله به مثل

(۲) احسان

وَ اَلْإِحْسَانِ : وَ هُوَ عَلِيٌّ

پيامبر صلّى اللّه عليه و آله فرمودند:

«يا انس أتبع السيّئة بالحسنة تمحها»

«اى انس خوبى را پس از بدى دنبال كن تا بدى را محو كنى.»

یعنی بدی دیگران را با خوبی جواب بده تا بدی برای همیشه محو و نابود شود،

یعنی تاریکی قلبت از بین برود.

این کار یعنی «مقابلة الإساءة بالإحسان»، فقط کار شخص حکیم و کریم است و بس!

«الْحَكِيمُ [الْكَرِيمُ‏] مَنْ جَازَى الْإِسَاءَةَ بِالْإِحْسَان‏»

اللَّهُمَّ انّی أَسْأَلُكَ أَنْ تَعْصِمَنِي … بولايتك عن معصيتك‏

وَ يَدْرَؤُنَ بِالْحَسَنَةِ السَّيِّئَةَ

و بدى را با نيكى دفع مى‏‌نمايند!

امام علی علیه السلام:

عَاتِبْ أَخَاكَ بِالْإِحْسَانِ إِلَيْهِ وَ اُرْدُدْ شَرَّهُ بِالْإِنْعَامِ عَلَيْهِ.

برادرت را (به هنگامی که خطایی از او سر می زند) با نیکی کردن به او سرزنش کن

و شر وی را از راه بخشش به او دور ساز.

امام علی علیه السلام:

مَتَى أَشْفِي غَيْظِي إِذَا غَضِبْتُ

أَ حِينَ أَعْجِزُ عَنِ اَلاِنْتِقَامِ فَيُقَالُ لِي لَوْ صَبَرْتَ

أَمْ حِينَ أَقْدِرُ عَلَيْهِ فَيُقَالُ لِي لَوْ غَفَرْتَ.

من در چه موقعى ميتوانم خشم خود را بكار برم‌؟

آيا هنگامى كه از انتقام عاجز و ناتوان باشم‌؟

كه در اين موقع بمن ميگويند خوب بود صبر ميكردى.

و يا هنگامى كه مسلط‍‌ بر دشمن باشم‌؟

كه در اين موقع بمن ميگويند اگر عفو و گذشت كنى خوب است.

فَإِنْ أَنْتَ أَسَأْتَ إِلَيْهِمْ ظَلَمْتَ نَفْسَكَ وَ أَبْطَلْتَ حَقَّكَ

اگر تو به آنها بدى كنى، به خود ستم كرده‏‌اى

و باعث از بين رفتن حق خود شده‌‏اى.

«شَرُّ النَّاسِ مَنْ كَافَى عَلَى الْجَمِيلِ بِالْقَبِيحِ‏

وَ خَيْرُ النَّاسِ مَنْ كَافَى عَلَى الْقَبِيحِ‏ بِالْجَمِيلِ»

اهل نور از اهل حسادت، انتقام نمی‌گیرند!

شخص شریف، حلیم و مومن

از شخص وضیع، سفیه و فاجر انتقام نمی‌گیرد!

وَ الْكاظِمِينَ الْغَيْظَ

وَ الْعافِينَ عَنِ النَّاسِ

وَ اللَّهُ يُحِبُّ الْمُحْسِنِينَ‏

إِلَهِي … وَ عَادَتُكَ الْإِحْسَانُ‏ إِلَى الْمُسِيئِينَ!

الهی … عادت و روش تو احسان و نيكى به بدكاران است.

«با نور، خدایی کن! انسانِ خداگونه! آتاه الله المُلک! نور پادشاهی!»

يا ابن آدم،

إذا وجدت قساوة في قلبك

و سقما في جسمك

و نقيصة في مالك

و حريمة في رزقك

فاعلم أنّك قد تكلّمت فيما لا يعنيك.

وَ إِذا ما غَضِبُوا هُمْ يَغْفِرُونَ!